WHO thông tin về biến thể mới có thể lây nhanh hơn Omicron

Biến thể XE là sự lai tạo của các biến thể phụ Omicron BA.1 và BA.2 - Ảnh: CFP/news.cgtn.com

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ngày 1-4 đã công bố một số kết quả nghiên cứu sơ bộ về một biến thể mới của virus SARS-CoV-2, với bằng chứng ban đầu cho thấy khả năng lây lan nhanh hơn cả biến thể Omicron.

Theo đó, biến thể mới có tên XE, là một dạng biến thể tái tổ hợp - kết hợp của chính các biến thể BA.1 và BA.2 của Omicron. Biến thể tái tổ hợp xuất hiện khi một người nhiễm cùng lúc 2 hoặc 3 biến thể của virus, tạo điều kiện cho các vật chất di truyền của các biến thể pha trộn trong cơ thể người bệnh. Đây không phải điều bất thường vì đã từng xảy ra một số lần trong thời gian đại dịch COVID-19 hoành hành.

Theo các kết quả nghiên cứu sơ bộ do WHO tổng hợp, XE được phát hiện lần đầu ở Anh vào ngày 19-1 và hơn 600 mẫu phân tích chuỗi gene được xác nhận là biến thể XE. Những ước tính từ những ngày đầu cho thấy XE có tốc độ tăng trưởng lây nhiễm trong cộng đồng cao hơn BA.2 khoảng 10%. Tuy nhiên, điều này cần thêm thời gian và nghiên cứu để khẳng định.

Hiện nay nhiều nước thành viên WHO đã giảm số lượng xét nghiệm virus SARS-CoV-2, các dữ liệu cũng ít hơn, chậm hơn và không mang tính đại diện nên việc thu thập và tổng hợp số liệu cũng gặp nhiều khó khăn hơn, cản trở đáng kể công tác truy dấu virus của WHO. Ngoài ra, vẫn còn quá ít dữ liệu cấp khu vực để có thể kết luận chính xác hơn về biến thể này.

Hồi tuần trước, Cơ quan An ninh y tế Anh (UKHSA) cũng đã trình báo cáo vắn tắt cho WHO, trong đó có một số nội dung liên quan biến thể XE. Theo UKHSA, có bằng chứng cho thấy biến thể XE lây lan trong cộng đồng ở vùng England dù mới chỉ ở mức 1% tổng số mẫu được đưa đi phân tích.

Những dữ liệu ban đầu về tỉ lệ tăng trưởng số ca mắc do nhiễm XE không cho thấy sự khác biệt đáng kể với BA.2. Tuy nhiên, dựa trên các dữ liệu mới nhất tính đến ngày 16-3 thì tốc độ tăng trưởng số ca mắc do nhiễm biến thể này có thể cao hơn 9,8% so với BA.2.

Giáo sư Susan Hopkins, cố vấn y khoa chính tại UKHSA, cho biết XE là một biến thể tái tổ hợp đặc biệt, có tốc độ tăng trưởng lây nhiễm không giống các biến thể trước và cần thêm thời gian để xác định cụ thể các đặc tính của biến thể này. UKHSA vẫn đang tiếp tục theo dõi tình hình.

Hiện XE vẫn chiếm phần rất nhỏ trong tổng số ca mắc bệnh trên toàn thế giới, nhưng nếu thực sự tốc độ tăng trưởng số ca mắc do nhiễm biến thể này cao hơn 10% so với BA.2 thì khả năng lây lan của XE sẽ cao hơn tới 43% so với Omicron, biến thể hoành hành trên toàn thế giới trong những tháng vừa qua.

Dù vậy, những lo ngại rằng BA.2, biến thể chủ đạo hiện nay, có thể gây ra những làn sóng lây nhiễm mới vẫn chưa có dấu hiệu trở thành hiện thực kể cả khi nhiều nước đã dỡ bỏ các biện pháp hạn chế. Giới khoa học vẫn hy vọng xu hướng dịch bệnh do XE gây ra cũng sẽ diễn biến tương tự.

Chưa ghi nhận biến thể XE tại Việt Nam

Theo thông tin từ Bộ Y tế, cho đến nay chưa thấy báo cáo nào ghi nhận ca mắc COVID-19 biến thể XE tại Việt Nam, mà đã ghi nhận các biến thể BA.1, BA.2, BA.2.1, BA.2.2 và BA.2.3. Mỗi biến thể có một số thay đổi, nhưng về cơ bản vẫn liên quan đến tốc độ lây nhiễm.

Về biến thể XE, qua tìm hiểu cho thấy biến thể này có tốc độ lây nhiễm nhanh hơn các biến thể trước nhưng mức độ chưa nhiều.

Trên da người, chủng virus ban đầu tồn tại 8,6 giờ, trong khi biến thể Alpha, Beta, Gamma và Delta tồn tại từ 11-19,6 giờ, còn Omicron là 21,1 giờ. Trên bề mặt nhựa, chủng virus ban đầu tồn tại 56 giờ, trong khi Omicron là 193,5 giờ.