Vụ kit test Việt Á, nếu thực hiện dân chủ cơ sở sẽ không xảy ra hàng loạt vi phạm?

Sáng 14/6, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở. Nhìn lại các vụ 'đại án' tham nhũng vừa qua, đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội) cho rằng, nếu như làm tốt vấn đề dân chủ cơ sở sẽ tránh được vi phạm, phải xử lý như thời gian qua.

Đại biểu Hoàng Văn Cường. Ảnh Như Ý

Đại biểu Cường ví dụ, vụ kit test Việt Á , nếu thực hiện dân chủ cơ sở, công khai thông tin nhà nước phải mua của Việt Á với giá như thế và hải quan cũng công khai thông tin hàng chuyến, hàng tháng Việt Á đã nhập kit test từ Trung Quốc về bao nhiêu, thì chắc chắn không để các địa phương, CDC các tỉnh phải mua như giá Việt Á bán. Đồng thời, không xảy ra tình trạng hàng loạt vi phạm như thời gian vừa qua.

Ví dụ khác được ông Cường nêu ra với vụ việc xảy ra ở Hà Nội, cựu Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Đức Chung mua chế phẩm Redoxy-3C để xử lý ô nhiễm nước. Nếu như công bố công khai cho người dân biết nước hồ này phải xử lý bằng hóa chất này, được mua ở đâu, đơn vị nào cung cấp cho thành phố thì chắc chắn không thể kéo dài từ năm 2016 đến 2020 mới phát hiện sai phạm.

“Cứ nhìn lại tất cả các vụ án tham nhũng, từ việc đặt máy xét nghiệm trong bệnh viện, mua bán đấu thầu thiết bị y tế, mua bán tài sản công hoặc kể cả vụ AVG… Nếu so sánh sẽ thấy các vụ việc đều giống nhau là, tất cả các vụ này đều thực hiện rất đúng các quy trình, có đầy đủ các cơ quan có chức năng định giá tham gia, nhiều người tham gia nhưng có điều giống nữa là không được minh bạch, không được công khai cho người dân biết”, ông Cường nói và cho rằng, nếu công khai cho người dân biết thì tất cả những vụ này đều được ngăn chặn từ trước.

Từ phân tích trên, đại biểu đoàn Hà Nội đề nghị với những nguồn lực công liên quan tới người dân thì cần công khai, trừ những điều thuộc về bí mật nhà nước. “Tôi đề nghị không nên quy định công khai vấn đề gì, không nên công khai cái gì. Vì thực tế cuộc sống thay đổi rất nhiều. Sau này lại sinh ra cái mới lại phải sửa luật. Vì vậy, nên chọn phương thức loại bỏ, chỉ những cái gì thuộc về bí mật nhà nước không công khai, còn lại những cái liên quan đến nguồn lực công, liên quan tới người dân thì công khai”, ông Cường nói.

Bên cạnh đó, đại biểu cũng đề nghị không nên quy định cụ thể như công khai thông tin qua các mạng xã hội, vì hôm nay có zalo, ngày hôm sau lại có cái khác. Ông đề nghị chỉ nên quy định đầu ra tỉ lệ người được biết chứ không nên quy định cụ thể phương thức công khai thông tin.

Trong khi đó, đại biểu Trịnh Xuân An (Đồng Nai) đề nghị không quy định Thanh tra nhân dân nữa, dù theo ông, đề xuất này chắc nhiều ý kiến không tán thành. "Tôi thấy rằng chế định Thanh tra nhân dân là chế định cực kỳ hình thức và lâu nay dường như chúng ta bỏ quên chế định này trong Luật Thanh tra”, ông An cho hay.

“Có lẽ đến thời điểm này tôi cũng chưa hình dung được trong Văn phòng Quốc hội ai đang là Trưởng ban Thanh tra nhân dân, và địa phương cũng vậy. Trong khi đó, chúng ta đang xác định Thanh tra nhân dân trong dự thảo luật này ở Chương 5 là đang gắn thanh tra nhân dân với Mặt trận Tổ quốc và gắn thanh tra nhân dân ở cơ quan đơn vị với công đoàn, hoạt động phụ thuộc vào mặt trận, công đoàn.

Ở cơ sở xã, phường, thị trấn chúng ta có HĐND cũng là cơ quan đứng ra giám sát. Giờ có thêm Thanh tra nhân dân, rồi còn có Ban giám sát đầu tư xây dựng cơ bản nữa, đặc biệt là gắn với 2 cơ cấu rất quan trọng đó là mặt trận và công đoàn thì có cần thiết phải xây dựng nhiều mô hình cơ quan thực hiện chức năng giám sát, kiểm tra không?”, đại biểu đề nghị cân nhắc rất kỹ quy định về Thanh tra nhân dân.

Giải trình, Bộ trưởng Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, sẽ tiếp thu đầy đủ các ý kiến tâm huyết, trí tuệ của đại biểu để hoàn thiện dự án luật. Dân chủ trong doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp ngoài nhà nước, được áp dụng theo điều ba Bộ Luật Lao động, cũng không phải vấn đề mới.