Vì sao giá xăng Malaysia rẻ?
Malaysia hiện có giá xăng thấp nhất Đông Nam Á và là một trong những nước có giá xăng thấp nhất thế giới. Chính phủ Malaysia có thể duy trì mức giá rẻ là nhờ chính sách trợ giá riêng cho loại hàng hóa này.
Theo thống kê của chuyên trang GlobalPetrolPrices.com , từ ngày 21-2 đến 30-5, giá xăng của Malaysia trung bình là 0,47 USD/lít, tức chưa tới 11.000 VND/lít.
GlobalPetrolPrices.com là chuyên trang theo dỗi giá bán lẻ xăng dầu, điện và khí hóa lỏng (LPG) tại hơn 150 quốc gia.
Nhìn chung, chuyên trang này cho biết có sự khác biệt lớn về giá cả giữa các nước. Những nước lớn thường có giá xăng dầu cao hơn, trong khi các nước nghèo và các nước sản xuất, xuất khẩu xăng dầu lại có giá thấp hơn hẳn. Nguyên nhân là vì các nước thường áp dụng các mức thuế và trợ giá khác nhau đối với xăng dầu.
Theo Đài CNBC, Indonesia, Malaysia trợ giá trực tiếp cho các mặt hàng xăng dầu có chất lượng và chỉ số octan cao hơn, hay xăng RON 95.
Ngân sách trợ giá cho nhiên liệu, LPG và dầu ăn của chính phủ Malaysia trong năm 2021 ước tính vào khoảng 1,95 tỉ USD. Khối trợ giá này giúp duy trì giá xăng RON 35 ở mức khoảng 10.800 VND/lít, dầu Diesel khoảng 11.400 VND/lít và LPG khoảng 10.000 VND/kg.
Tổng ngân sách của chính phủ Malaysia năm 2021 là khoảng 70 tỉ USD. Như vậy, ngân sách trợ giá chiếm khoảng 2,6% trong tổng chi tiêu chính phủ.
Theo báo The Star, chính phủ Malaysia có thể sẽ phải chi gần 6,4 tỉ USD tiền trợ cấp nhiên liệu trong năm nay nếu giá dầu thô duy trì trên 100 USD/thùng.
Theo báo cáo của hãng nghiên cứu KAF Research, dù chính phủ có thể nhận được khoản thu lớn hơn từ dầu mỏ, hóa đơn trợ cấp nhiên liệu năm nay có thể cao gấp 5 lần so với mức 1,25 tỉ USD được phân bổ trong ngân sách năm 2022.
Ngoài ra, một nguyên nhân khác giúp giá nhiên liệu Malaysia thấp hơn so với nhiều nước là chính sách định giá APM (Automatic Pricing Mechanism).
Tại Malaysia, giá bán lẻ xăng, dầu diesel và LPG được quy định thông qua cơ chế định giá APM ra đời từ năm 1983.
Chính sách APM giúp ổn định giá thông qua việc áp dụng các mức thuế và trợ giá khác nhau. Vì thế, giá bán lẻ nhiên liệu ở Malaysia chỉ thay đổi khi mức chênh lệch vượt ngưỡng của thuế và trợ giá theo quy định.
Hồi đầu tháng 4, các quan chức ở Malaysia đã cam kết cứng rắn hơn trong việc ngăn chặn các cơ sở bán lẻ nhiên liệu bán xăng trợ giá cho các xe đăng ký ở nước ngoài.
Vấn đề phát sinh sau khi hàng nghìn phương tiện đã đi từ Singapore qua Malaysia để đổ xăng vì chênh lệch giá. Hai quốc gia này đã mở biên với nhau từ đầu tháng 4, chấm dứt 2 năm phải đóng cửa vì đại dịch COVID-19.
Theo Hãng tin Bloomberg, chính quyền Malaysia đặt ra mức phạt khoảng 474.000 USD đối với các cơ sở bán lẻ nhiên liệu bị bắt quả tang bán xăng cho xe ô tô đăng ký nước ngoài.
Malaysia trước đây đã cấm bán xăng 95 RON cho ô tô không đăng ký trong nước, vì đây là loại xăng được trợ giá cho người dân. Singapore hiện đang bán loại dầu đó với giá gấp hơn bốn lần so với giá của Malaysia.
Theo Bộ Công thương, trong cơ cấu giá xăng hiện nay, các loại thuế, phí chiếm khoảng 30-32%. Như vậy, nếu không có thuế phí thì giá xăng Việt Nam sẽ chỉ còn khoảng 20.000 đồng/lít.