Ukraine chấp nhận trung lập và phi hạt nhân hóa sẽ mở ra con đường hòa bình?

Chia sẻ Facebook

Tổng thống Ukraine Zelensky trong cuộc phỏng vấn với các nhà báo Nga ngày 27-3 - Ảnh: REUTERS

Trong cuộc phỏng vấn với các nhà báo Nga ngày 27-3, ông Zelensky khẳng định các bên cần đưa ra những đảm bảo an ninh đối với Ukraine khi nước này trung lập, phi hạt nhân hóa.

Nhà lãnh đạo Ukraine không đi sâu vào chi tiết phi hạt nhân hóa song theo giới quan sát, việc nêu ra điều này có thể gây ra hiểu lầm Kiev đang có vũ khí hạt nhân.

Ukraine đã chuyển toàn bộ đầu đạn hạt nhân được thừa hưởng từ Liên Xô cho Nga vào cuối thế kỷ trước. Hồi đầu tháng này, phía Nga cáo buộc Ukraine đang âm thầm phát triển vũ khí hạt nhân tại nhà máy Chernobyl, nơi đã nằm trong tầm kiểm soát của quân đội Nga từ cuối tháng 2.

"Các đảm bảo an ninh và tình trạng trung lập, phi hạt nhân hóa: chúng tôi sẵn sàng chấp nhận những điều này. Đây là điểm quan trọng", Tổng thống Zelensky nói với các nhà báo Nga và cho biết đây đều là những mục tiêu Matxcơva đã đưa ra đầu tiên khi phát động chiến dịch quân sự ở Ukraine.

Theo nhà lãnh đạo Ukraine, đảm bảo chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine là ưu tiên hàng đầu và bảo đảm an ninh hiệu quả Ukraine là điều "bắt buộc".

"Mục tiêu của chúng tôi cũng rất rõ ràng: hòa bình và nhanh chóng khôi phục cuộc sống bình thường ở Ukraine", ông Zelensky nêu vấn đề trong thông điệp ghi hình phát qua mạng xã hội Telegram ngày 28-3.

Theo ông, những đảm bảo an ninh khi Ukraine trở thành nước trung lập cần phải trở thành "một hiệp ước nghiêm túc và cần được ký kết". Nhà lãnh đạo Ukraine chia sẻ mối quan tâm của ông là làm thế nào để hiệp ước này được thực thi, không phải chỉ là một mảnh giấy đơn thuần.

Theo ông Zelensky, Ukraine sẽ không ngồi vào bàn đàm phán nếu Nga chỉ theo đuổi phi hạt nhân hóa và giải trừ quân bị mà không có các đảm bảo an ninh nào cho Kiev.

Đề cập đến hai vùng ly khai ở khu vực Donbass và bán đảo Crimea (Nga sáp nhập năm 2014), Tổng thống Zelensky nhấn mạnh quan điểm của Kiev là các vấn đề liên quan phải được thảo luận và giải quyết thông qua đàm phán.

Như vậy, mặc dù cho thế giới thấy Kiev đang có sự nhượng bộ, ông Zelensky thực chất vẫn giữ nguyên quan điểm từ đầu. Đó là không từ bỏ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine, tức không công nhận độc lập của hai vùng Lugansk, Donetsk và bán đảo Crimea thuộc Nga.

Nhà lãnh đạo Ukraine tuyên bố sẵn sàng trở thành nước trung lập nhưng cũng đồng thời lưu ý bất kỳ thỏa thuận gì liên quan đến việc này cần lắng nghe ý kiến nhân dân, tức trưng cầu dân ý.

Cho đến thời điểm hiện tại, vẫn chưa rõ mức độ trung lập mà Nga muốn và Ukraine sẵn sàng chấp nhận là gì.

Vòng đàm phán tiếp theo giữa Nga và Ukraine sẽ diễn ra trong hai ngày 29 và 30-3 tại Thổ Nhĩ Kỳ, quốc gia có quan hệ cân bằng với cả hai nước.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron kêu gọi kiềm chế về cả lời nói và hành động trong việc giải quyết cuộc xung đột Ukraine, sau khi Tổng thống Mỹ Joe Biden tuyên bố Tổng thống Nga Vladimir Putin "không thể tiếp tục nắm quyền".

Chia sẻ Facebook