Úc, Trung Quốc bắt đầu nói chuyện trở lại sau căng thẳng tột độ

Thủ tướng Úc Anthony Albanese - Ảnh: REUTERS

"Chính Trung Quốc đã áp đặt các lệnh trừng phạt lên Úc . Họ cần dỡ bỏ các lệnh trừng phạt này để cải thiện quan hệ hai nước" - Thủ tướng Úc Anthony Albanese phát biểu trước báo giới tại Brisbane vào ngày 14-6.

Theo Hãng tin Reuters, Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Úc và là khách hàng lớn nhất đối với quặng sắt của xứ sở chuột túi, nhưng quan hệ ngoại giao hai nước trở nên căng thẳng trong những năm gần đây.

Khi công bố áp các biện pháp trừng phạt lên Úc, Trung Quốc đã liệt kê 14 điểm bất bình với Úc, từ việc Canberra kêu gọi mở cuộc điều tra quốc tế về nguồn gốc của đại dịch COVID-19, lệnh cấm tập đoàn viễn thông Huawei của Trung Quốc xây mạng 5G... cho tới việc sàng lọc đầu tư nước ngoài vì các rủi ro an ninh quốc gia.

Úc mô tả các biện pháp trừng phạt của Trung Quốc đối với các mặt hàng năng lượng và nông nghiệp của xứ sở chuột túi là "áp bức kinh tế". Giữa tình trạng đóng băng ngoại giao kéo dài nhiều năm, các bộ trưởng Úc đã không thể thu xếp các cuộc điện đàm với những người đồng cấp Trung Quốc.

Tuy nhiên, bên lề Đối thoại Shangri-La ở Singapore hôm 12-6, Bộ trưởng Quốc phòng Úc Richard Marles đã gặp người đồng cấp Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa. Ông Marles mô tả cuộc trao đổi kéo dài 1 giờ của họ là "bước quan trọng đầu tiên".

Thủ tướng Albanese nói cuộc gặp cấp bộ trưởng này là "một điều tốt". Đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của hoạt động thương mại với Trung Quốc đối với nền kinh tế Úc.

Hôm 13-6, Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết ông Albanese đã phản hồi thông điệp chúc mừng từ Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường về việc ông giành chiến thắng trong cuộc bầu cử ở Úc vào tháng trước, đồng thời cho biết Bắc Kinh cũng muốn chứng kiến những hành động nhằm cải thiện quan hệ.

"Để cải thiện quan hệ Trung Quốc - Úc, không có 'chế độ tự lái'. Việc khôi phục đòi hỏi phải có những hành động cụ thể" - người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân phát biểu tại cuộc họp báo thường kỳ ở Bắc Kinh, nhưng không nói rõ những hành động cụ thể này là gì.

Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Wendy Sherman khẳng định Washington không tìm cách kiềm tỏa hay làm chậm sự phát triển của Trung Quốc bằng Khuôn khổ kinh tế Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương (IPEF) như Bắc Kinh lo ngại.