Trung Quốc tái mở cửa và lãi suất của Mỹ sẽ khuấy đảo thị trường hàng hóa toàn cầu

Diễn biến chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) và việc Trung Quốc tái mở cửa nền kinh tế sẽ là các yếu tố chính chi phối thị trường hàng hóa toàn cầu trong năm nay, theo nhận định của giới phân tích.

Việc Trung Quốc tái mở cửa kinh tế và diễn biến chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) sẽ chi phối chuyển động trên các thị trường hóa hóa toàn cầu trong năm nay. Ảnh: Nikkei Asia

Giá cả hàng hóa từ vàng cho đến dầu thô thiết lập các mức cao trong lịch sử vào năm 2022 do tác động của cuộc xung đột Nga-Ukraine và lạm phát tăng mạnh khắp nơi trên thế giới. Dù giới nhà phân tích đưa ra nhiều kịch bản dự báo khác nhau từ lạc quan đến bi quan, nhưng có một điều mà họ đồng thuận là hầu hết các loại hàng hóa khó có thể tăng vọt trên mức cao mà chúng đã đạt được vào năm ngoái.

Chẳng hạn, giá dầu Tây Texas (WTI) đã tăng lên 122 đô la Mỹ/thùng vào tháng 6 năm ngoái khi Nga, nhà sản xuất lớn thứ ba thế giới, bị phương Tây trừng phạt kinh tế liên quan đến cuộc xung đột ở Ukraine. Đó là mức giá cao nhất của dầu WTI kể từ năm 2008. Nhưng đến đầu tháng 1-2023, giá WTI chỉ giao dịch quanh mức 76 đô la/thùng.

Tatsufumi Okoshi, chuyên kinh tế cấp cao tại Nomura Securities, dự báo giá dầu WTI sẽ tăng lên mức 90 đô la/thùng nhờ nhu cầu dầu toàn cầu dự kiến tăng lên sau khi Trung Quốc chấm dứt chính sách ‘zero Covid’ và và du lịch quốc tế phục hồi. Nước này đã dỡ bỏ quy định cách ly bắt buộc đối với khách nhập cảnh kể từ ngày 8-1.

Okoshi nhận định: “Ngay cả khi đà phục hồi kinh tế của Trung Quốc diễn ra chậm chạp, khiến giá dầu giảm, các nước thuộc liên minh OPEC+,bao gồm Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) và các đồng minh, có khả năng cắt giảm thêm sản lượng để giữ giá dầu trên mức 70 đô la/thùng”.

Giá khí đốt cũng tăng vọt vào năm 2022. Hồi tháng 8 năm ngoái, Platts Japan Korea Marker (JKM), chỉ số giá LNG chuẩn ở châu Á, đạt mức kỷ lục 69 đô la/ 1 triệu BTU ( tương đương 28,2 mét khối khí tự nhiên). Tuy nhiên, chỉ số này đứng ở mức khoảng 29 đô la/ 1 triệu BTU vào đầu tháng 1 do lượng khí đốt dự trữ đạt mức tương đối cao ở châu Âu và Nhật Bản. Okoshi dự đoán chỉ số JKM có thể tăng lên 40 đô la hoặc cao hơn khi nền kinh tế Trung Quốc phục hồi.

Với số ca nhiễm đang tăng bùng nổ, đại dịch Covid-19 ở Trung Quốc dự kiến đạt đỉnh vào ngày 13-1 với 3,7 triệu ca nhiễm mỗi ngày, theo Công ty phân tích y tế Airfinity (Anh).

Chuyên gia kinh tế Okoshi nhận định khi số ca nhiễm mới hàng ngày đạt đỉnh, Trung Quốc có thể sẽ tăng cường các biện pháp kích thích để thúc đẩy nền kinh tế trong quí 2. Theo ông, động thái đó sẽ tác động đến nhu cầu và dòng chảy hàng hóa trên toàn cầu.

Đồng, kim loại quan trọng đối với kinh tế thế giới, đặc biệt nhạy cảm với nhu cầu của Trung Quốc vì nước này chiếm 50% nhu cầu đồng toàn cầu. Giá đồng tương lai tên Sàn giao dịch kim loại London (LME) đã tăng lên 10.375 đô/tấn hồi tháng 3-2022 do các bất ổn địa chính trị cũng như các nỗ lực phi carbon hóa trên khắp thế giới. Hiện tại, giá đồng trên sàn LME giao dịch quanh mức 8.300 đô la/tấn.

Takayuki Honma, nhà kinh tế trưởng của Sumitomo Corporation Global Research, dự báo giá của kim loại này sẽ dao động từ 7.000-9.000 đô la/tấn trong năm nay. Ông cho rằng giá đồng khó có thể tăng vượt mức 10.000 đô la như năm ngoái.

Chính sách tiền tệ của Mỹ cũng sẽ được giới đầu tư theo dõi chặt chẽ để nắm bắt xu hướng giá đồng và các hàng hóa khác. Trong bối cảnh lạm phát tăng mạnh, Fed buộc phải tăng lãi suất trong suốt năm 2022, đốt nóng giá đồng đô la Mỹ, đồng tiền được sử rộng rãi nhất để giao dịch trên các thị trường hàng hóa.

Trong báo cáo hồi tháng 12, các nhà kinh tế tại Citi Research cho biết : “Chúng tôi kỳ vọng đà phục hồi kinh tế của Trung Quốc nhờ chính sách kích thích và hỗ trợ sau khi đại dịch Covid-19 lắng xuống và sự xoay trục chính sách của Fed sẽ mở ra các điều kiện thuận lợi để giá đồng phục hồi lên 8.500 đô la/tấn vào cuối năm 2023”.

Vàng đặc biệt nhạy cảm với những thay đổi về lãi suất của Fed, vì bản thân kim loại quí này không mang lại lãi suất. Tăng lãi suất làm tăng chi phí cơ hội của việc nắm giữ vàng vì vậy, các mức ãi suất cao hơn thường thúc đẩy các nhà đầu tư bán vàng. Chi phí cơ hội là một thuật ngữ kinh tế dùng để chỉ những mất mát tiềm tàng của các nhà đầu tư khi họ bỏ một kênh đầu tư này để chọn kênh đầu tư kia.

Giá vàng tương lai chuẩn ở New York hiện giao dịch quanh mức 1.860 đô la/ounce, giảm từ mức 2.058 đô la được ghi nhận vào tháng 3-2022.

Giới đầu tư vẫn không chắc chắn về việc liệu Fed có giảm lãi suất trong năm nay hay không. Theo giới phân tích, nếu lạm phát vẫn duy trì ở mức cao dai dẳng, thì động thái giảm lãi suất của Fed khó có thể xảy ra, ngay cả khi nền kinh tế Mỹ tăng trưởng chậm lại.

Koichiro Kamei, nhà phân tích thị trường vàng tại Viện Chiến lược thị trường ở Tokyo, nói: “Sau cuộc họp của Ủy ban thị trường mở liên bang, cơ quan hoạch định sách của Fed, vào tháng 3 tới, chúng ta sẽ nắm bắt được manh mối về thời điểm Fed ngừng tăng lãi suất”. Kamei dự báo giá vàng sẽ dao động từ 1.770-2.100 đô la/ounce trong năm nay khi đồng đô la suy yếu.

Các yếu tố khác cũng có thể tác động đến thị trường hàng hóa.

Takayuki Honma, nhà kinh tế trưởng của Sumitomo Corporation Global Research, cảnh báo rằng ‘chủ nghĩa dân tộc tài nguyên’ có thể trỗi dậy ở một nước và điều này sẽ gây ra sự gián đoạn nguồn cung đối với các khoáng sản quan trọng. Gần đây nhất, vào cuối năm ngoái, chính phủ Indonesia thông báo sẽ cấm xuất khẩu quặng bauxite (nguyên liệu để sản xuất nhôm) bắt đầu từ tháng 6-2023 nhằm thúc đẩy hoạt động chế biến khoáng sản ở trong nước.

Tình trạng thiếu đầu tư vào lĩnh vực hàng hóa là một mối lo ngại khác. Các nhà kinh tế tại Ngân hàng Goldman Sachs dự báo trong năm 2023, chuyển động của các thị trường hàng hóa sẽ được định hình bởi tình trạng thiếu đầu tư.

Họ cho biết: “Giá hàng hóa giảm trong thời gian qua phần lớn là do các ngân hàng trung ương tăng chi phí vay và rút thanh khoản từ các thị trường nhưng đây không phải là giải pháp cơ bản trong dài hạn.

Nếu các khoản đầu tư không đủ để tạo ra công suất dự phòng cho nguồn cung, thị trường hàng hóa sẽ vẫn bị mắc kẹt trong tình trạng thiếu hụt nguồn cung dài hạn, với giá cả sẽ cao hơn và biến động hơn”.

Khánh Lan (Theo Nikkei Asia)

TBKTSG