Trí tuệ cổ nhân: Người làm sai, Trời cảnh báo và trách phạt

Cổ nhân thụ nhận văn hóa Thần truyền, kính Trời hiểu mệnh. Người xưa nói, “Người làm sai, Trời cảnh báo. Người không sửa, Trời trừng phạt”. Không kể là tại Triều đình hay trong dân gian đều có nhiều bậc trí giả có thể tiên đoán trước sự việc bằng cách quan sát thiên tượng. Nhiều người ở trong thế tục xem thường danh lợi, chọn con đường ẩn dật tu luyện, an bần lạc đạo, truyền đạt những tín tức và ý nguyện mà Thiên thượng muốn gửi gắm cho nhân thế. Ở Triều đình cũng có những người truyền đạt lại Thiên ý như vậy, họ chính là những vị quan trong “Ti Thiên Giám”, “Khâm Thiên Giám”, chuyên môn làm công việc như thế. Trong “Hậu Hán thư” có ghi chép chuyện về những vị quan này.

(Tranh minh họa: Bảo tàng Cố Cung Quốc gia Đài Loan)

Lang Tông, tự là Trọng Tuy, rất am hiểu việc quan sát thiên tượng mà dự đoán việc cát hung của thế gian. Vào thời Hán An Đế, Lang Tông được nhậm chức Huyện lệnh huyện Ngô. Lúc bấy giờ, thời tiết thường hay đột ngột xuất hiện cuồng phong, Lang Tông biết trước thế nào kinh thành cũng nảy sinh hỏa hoạn, cho nên ông đã dự đoán thời gian hỏa hoạn sẽ xảy ra và bảo mọi người chú ý đề phòng. Kết quả đúng như ông dự đoán, vào ngày giờ ấy kinh thành phát sinh hỏa hoạn. Hoàng đế biết được sự kiện này bèn triệu ông vào cung thăng làm chức Bác sĩ. Lang Tông cảm thấy vì việc ấy mà hoán đổi công danh là sự sỉ nhục, cho nên trong đêm đó treo ấn từ quan, cả đời không trở lại làm quan nữa.

Lang Tông có một người con trai là Lang Nghĩ. Lang Nghĩ kế thừa nghiệp cha, cũng tinh thông việc quan trắc thiên tượng để đoán biết mọi sự. Vào thời Hán Thuận Đế thường hay phát sinh những hiện tượng tai hại và dị thường, Triều đình bèn triệu Lang Nghĩ vào cung. Nhân đó Lang Nghĩ trình tấu chương, nói rằng Trời hiển bày những hiện tượng kỳ dị, Đất xảy ra những tai họa khó lường, chính là Thiên thượng đang cảnh báo trách cứ Đế Vương và muốn Hoàng đế nên tự mình tu dưỡng hành vi đạo đức, xử lý triều chính. Bản tấu ngôn từ khẩn thiết, hy vọng Hoàng đế có thể tiếp thu ý kiến, mỗi ngày suy xét lại thêm, tự mình nhìn ra những điều sai sót, để từ đó tiêu trừ bớt tai họa. Lang Nghĩ còn dẫn chú những kinh thư điển cố để chỉ ra rằng Triều đình hiện thời đang xa hoa phóng đãng, không trọng dụng hiền sỹ, hình phạt quá nặng, quan viên an dật phóng túng, xã hội nhiều tệ nạn. Tấu thư minh xác chỉ rõ rằng vào đầu mùa hạ sẽ phát sinh địa chấn, mặt đất nứt ra.

Sau khi đọc tấu chương, Hoàng đế phái quan thượng thư đến trách vấn Lang Nghĩ. Lang Nghĩ liều chết trình tấu thư lần nữa, trình bày chi tiết cụ thể các chủng loại thiên tượng và tai họa có quan hệ thế nào đến chính sự thế gian, còn đề xuất các biện pháp tiêu trừ hóa giải tai họa, và cả những chính sách hữu ích cho quốc gia, hy vọng Triều đình có thể nhanh chóng thực thi. Ông còn nói rõ nếu quả thật triều chính cải thiện được như thế, thì vào thời điểm đã chỉ ra ở tấu chương trước mà Trời vẫn ra tai họa thì ông nguyện ý dùng cái chết để tạ tội.

Hoàng đế đọc tấu chương xong liền định thăng chức cho Lang Nghĩ làm Lang Trung đại thần, nhưng ông cáo ốm không muốn tiếp thụ, rời Kinh trở về cố hương.

Năm đó là một năm thiên tai nhân họa. Vào tháng 4 quả nhiên phát sinh động đất gây sụt lún. Mùa hè không có trận mưa nào, phát sinh đại hạn hán. Mùa thu nước Tiên Ti xâm lược thành Mã Ấp. Năm sau người Tây Khương xâm lược Lũng Tây. Dự ngôn của Lang Nghĩ ứng hợp. Sau đó triều đình lại triệu vời Lang Nghĩ làm quan, nhưng ông một mực từ chối.

Người xưa tin rằng những biến hóa của thiên tượng đều đối ứng với biến hóa trên thế gian, nếu thế gian phát sinh những sự việc trái với Thiên ý, thì Thiên thượng sẽ tạo ra nhiều hiện tượng dị thường hoặc gây ra tai họa để cảnh báo, nếu không sớm kịp thời quy chính lại, thì Thiên thượng sẽ tạo nhiều tai họa to lớn để trừng phạt nhân gian. Điều này có thể nói là vượt trên tri thức của nhân loại hiện đại, nhưng trong chính sử các triều đại phương Đông lại có ghi chép không ít, và những lời tiên tri như vậy đều thực sự ứng hợp.

Người làm sai, Trời cảnh báo, người không sửa, Trời trừng phạt

Đăng trên Minghui.org

Tác giả: Thanh Ngôn

Mời xem video “Khí phách của quan chép sử thời xưa” :