Trái phiếu xanh - thành tố quan trọng cho phát triển bền vững

Trái phiếu xanh tại Việt Nam được tính là các lô trái phiếu được phát hành bằng tiền VNĐ tại thị trường trong nước, tức là cũng đã các doanh nghiệp tiên phong phát hành trái phiếu xanh và vay các khoản vay xanh nhưng là ở nước ngoài, còn phạm vi trong nước từ trước đến nay mới chỉ có hơn 3.650 tỷ đồng trái phiếu xanh được phát hành, đến từ EVNFinance và Ngân hàng BIDV.

Hiện nay có thể thấy các ngân hàng đã dần đi theo xu hướng tài chính xanh, tài chính bền vững với những động thái xây dựng khung tài chính bền vững và chuẩn bị cho những lô trái phiếu xanh, xã hội, bền vững tiếp theo.

Có thể thấy xu hướng trong thời gian tới sẽ theo cả hai chiều rộng và chiều sâu. Theo dòng tiền, các khoản trái phiếu xanh được “đóng khung” mục đích sử dụng vốn sẽ chảy xuống các dự án môi trường, và là những khoản vay xanh giúp tạo động lực cho các doanh nghiệp phù hợp tăng cường tuân thủ các thông lệ tốt về bảo vệ môi trường và thực hành xanh để đạt đủ điều kiện cho các khoản vay này.

Cùng với đó, các sản phẩm trái phiếu “dán nhãn”, tức là các trái phiếu có mục đích sử dụng vốn đóng góp tích cực tới hoạt động môi trường và xã hội, sẽ dần được gia tăng cả về số lượng và thể loại, ví dụ như trái phiếu liên kết bền vững mà BIM Land và Công ty Cổ phần Thanh Xuân – cả hai là công ty con của BIM Group – phát hành.

Trái phiếu liên kết bền vững có đặc điểm không cố định mục đích sử dụng, mà doanh nghiệp phải đạt các tiêu chí tuân thủ có tính bền vững để từ đó tạo ra giá trị tác động của trái phiếu.

Thời gian vừa qua là một giai đoạn phát triển mạnh mẽ không chỉ của trái phiếu xanh mà còn là cả các trái phiếu dán nhãn khác, hay còn gọi là các trái phiếu xanh, xã hội, bền vững (“GSS+”).

Trên thế giới, năm 2023 đã là một năm phát hành trái phiếu xanh kỷ lục khi đạt 575 tỷ USD, theo số liệu của DZ Bank, chiếm 59% tổng giá trị trái phiếu GSS+. Theo đánh giá của GGGI Việt Nam, trái phiếu GSS+ đã cho thấy đây là công cụ hiệu quả để hướng các kênh vốn vào các doanh nghiệp biến đổi khí hậu.

Với đặc thù phân định rõ mục đích sử dụng vốn, trái phiếu xanh hay những công cụ khác như tín chỉ carbon đóng một vai trò quan trọng trong phát triển bền vững. Các tài sản và dự án mang tính chất xanh như năng lượng tái tạo, trồng rừng, xử lý chất thải... mang tính chất dài hạn và cần có sự tham gia của khu vực tư nhân nhằm giảm gánh nặng cho đầu tư công, cũng chính là đặc điểm của trái phiếu.