Tổng thống Mỹ công du Trung Đông - chuyến thăm mang ý nghĩa chiến lược

Tính đến nay thì Israel vẫn chưa bình thường hóa quan hệ với Saudi Arabia , trong khi đã tiến hành bình thường hóa quan hệ với một loạt các quốc gia như Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE), Sudan, Bahrain… Chuyến thăm của ông Biden mang ý nghĩa chiến lược với khu vực và nước Mỹ.

Tại Israel, Tổng thống Mỹ không chỉ gặp gỡ lãnh đạo nước này mà còn tiến hành một cuộc họp trực tiếp kết hợp trực tuyến bốn bên giữa Mỹ, Israel, Ấn Độ và Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất.

Trong khi tại Saudi Arabia, ông Biden cũng sẽ tham dự Hội nghị thượng đỉnh 6 quốc gia Vùng Vịnh cùng Ai Cập, Jordani và Iraq. Như vậy, Tổng thống Mỹ chỉ dừng chân tại hai điểm nhưng sẽ gặp gỡ với hầu hết những nhân tố chủ chốt của Trung Đông. Người ta kỳ vọng rằng các nước Trung Đông, nhân chuyến công du lần này của Tổng thống Mỹ, có thể sẽ ra một tuyên bố về Tầm nhìn Năng lượng vì sự bình ổn. Lý tưởng hơn nữa thì Saudi Arabia sẽ cam kết mở thêm van dầu như một thiện chí đáp lại chuyển động ngoại giao của Tổng thống Biden, cho dù có thể không nhiều.

Kỳ vọng thứ hai là thiết lập một mối liên kết chiến lược mới tại Trung Đông giữa Israel và các nước Arab. Thời gian qua, người ta nói đến nhiều khả năng Tổng thống Mỹ sẽ thúc đẩy một Thỏa thuận liên minh phòng không giữa Israel và các nước Arab. Qua đó, Israel sẽ trở thành cánh tay nối dài, giúp Mỹ duy trì ảnh hưởng của phương Tây tại Trung Đông. Từ đó Washington sẽ có thể tập trung hơn tới các chính sách của mình tại châu Á - Thái Bình Dương.

Theo kế hoạch, ông Biden sẽ bay thẳng từ Israel sang thành phố Jeddah của Saudi Arabia, qua đó trở thành Tổng thống Mỹ đầu tiên thực hiện một chuyến bay thẳng từ Israel tới một quốc gia Arab không công nhận Nhà nước Do Thái.

Nhân chuyến thăm của Tổng thống Mỹ Joe Biden, nhiều khả năng Saudi Arabia sẽ lần đầu tiên tuyên bố cho phép các chuyến bay thương mại của Israel từ nay trở đi được sử dụng không phận của nước này, đồng thời triển khai một số chuyến bay đơn lẻ kết nối hai nước. Chuyến bay thẳng của Tổng thống Mỹ từ Israel tới Saudi Arabia vì thế được xem là một biểu tượng quan trọng, như là mở ra một chân trời mới cho mối quan hệ giữa Israel với thế giới Arab.

Chuyến thăm gần nhất của một Tổng thống Mỹ tới Trung Đông là dưới thời Tổng thống Trump hồi tháng 5 năm 2017. Đến nay thì cục diện Trung Đông đã thay đổi bước ngoặt khi Israel lần lượt bình thường hóa quan hệ với Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất, Bahrain hay Morocco. Mục tiêu tiếp tới sẽ là mối quan hệ giữa Israel với Saudi Arabia, quốc gia vẫn được xem như là anh cả trong khối Arab.

Một trong những sự kiện đáng chú ý hôm nay (13/7) là chuyến thăm Trung Đông lần đầu tiên trên cương vị Tổng thống Mỹ của ông Joe Biden.