TIN THẾ GIỚI 1-6: Động đất mạnh ở Tứ Xuyên; Tai giữa của người tiến hóa từ mang cá?
Trận động đất ghi nhận 6,1 độ Richter tại huyện Lô Sơn; Indonesia mời Tập đoàn Tesla đầu tư vào khu công nghiệp xanh; Người Anh tưng bừng chuẩn bị đại lễ bạch kim của Nữ hoàng... là những tin tức thế giới đáng chú ý.
* Theo Trung tâm mạng lưới động đất Trung Quốc (CENC), vào lúc 17h giờ địa phương (tức 16h giờ Việt Nam), một trận động đất có độ lớn 6,1 độ Richter đã xảy ra tại huyện Lô Sơn (Lushan) của thành phố Nhã An (Ya'an), thuộc tỉnh Tứ Xuyên (Sichuan), Tây Nam nước này.
CENC nêu rõ tâm chấn của động đất nằm ở độ sâu 17 km, với vị trí ban đầu được xác định ở 30,37 độ vĩ Bắc và 102,94 độ kinh Đông.
Trong khi đó, Trung tâm Nghiên cứu khoa học địa lý của Đức cho biết trận động đất có độ lớn 5,8 với tâm chấn nằm ở độ sâu 10 km. Hiện chưa có thông tin về thiệt hại.
Vào năm 2013, Nhã An từng xảy ra động đất mạnh làm thiệt mạng 100 người và hàng ngàn người bị thương.
* Một nghiên cứu mới do các nhà khoa học Trung Quốc, Thụy Điển và Anh thực hiện cho thấy tai giữa của con người tiến hóa từ mang cá.
Theo nhà nghiên cứu Gai Zhikun của Học viện Khoa học Trung Quốc và là tác giả đầu tiên của bài báo "Sự tiến hóa của vùng hô hấp từ cá không hàm đến động vật bốn chân", có rất nhiều bằng chứng từ phôi và hóa thạch cho thấy tai giữa của con người tiến hóa từ lỗ thở của loài cá. Tuy nhiên, nguồn gốc của lỗ thở đã khiến các học giả đau đầu trong suốt một thế kỷ.
Các nhà khoa học Trung Quốc cuối cùng đã tìm ra manh mối của bí ẩn trong các hóa thạch được khai quật ở các tỉnh Chiết Giang và Vân Nam, cung cấp bằng chứng giải phẫu và hóa thạch về nguồn gốc của ống thở trong các động vật có xương sống là từ mang.
* Thị trường bán lẻ Anh khởi sắc nhờ đại lễ bạch kim của Nữ hoàng Anh. Với 2 kỳ nghỉ liền nhau gồm đại lễ bạch kim của Nữ hoàng Elizabeth diễn ra trong 2 ngày 2 và 3-6 và 2 ngày nghỉ cuối tuần cùng thời tiết được dự báo đẹp, các chuỗi siêu thị dự tính nhu cầu đồ uống, thực phẩm tiệc tùng và các nguyên liệu làm món tráng miệng sẽ tăng.
Công ty nghiên cứu thị trường Kantar cho biết trong dịp đại lễ kim cương kỷ niệm 60 năm trị vì của Nữ hoàng Anh năm 2012, các siêu thị trên cả nước ghi nhận doanh thu tăng 10% trong một tuần chuẩn bị đại lễ.
* Ngày 31-5, giờ địa phương, Ukraine xác nhận phần lớn thành phố Sievierodonetsk ở miền đông nước này đã nằm dưới sự kiểm soát của lực lượng Nga . Thống đốc của vùng Luhansk (Lugansk), ông Serhiy Gaidai, cho biết hầu hết hạ tầng quan trọng ở Sievierodonetsk đã bị phá hủy và 60% nơi cư trú bị hư hỏng không thể sửa chữa.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky chỉ cáo buộc Nga không kích nhà máy hóa học ở Sievierodonetsk, gọi đây là vụ tấn công "điên rồ". Trước đó, ông Gaidai nói rằng Nga đã không kích trúng một kho chứa axit nitric ở Sievierodonetsk và cảnh báo người dân không rời khỏi hầm trú bom. Tuy nhiên, phía Cộng hòa nhân dân Luhansk tự xưng cho biết nhà máy nằm trong khu vực do Ukraine kiểm soát và cáo buộc lực lượng của Kiev phá hủy cơ sở này.
* Trong cuộc đàm phán với giám đốc điều hành Tesla là tỉ phú Mỹ Elon Musk, Bộ trưởng Điều phối các vấn đề hàng hải và đầu tư Indonesia Luhut Binsar Pandjaitan đã đề nghị tập đoàn này đầu tư vào khu công nghiệp xanh ở tỉnh Bắc Kalimantan.
Hãng thông tấn Antara dẫn lời Bộ trưởng Luhut khẳng định rằng khu công nghiệp xanh lớn nhất thế giới này sẽ có thể giúp ông Musk hiện thực hóa mong muốn sản xuất các sản phẩm xanh thân thiện với môi trường.
Phát biểu tại hội thảo quốc gia năm 2022 của Trường cao đẳng Công nghệ Hải quân (STTAL) được tổ chức trực tuyến hôm 24-5 vừa qua, ông Luhut cho hay đó là một trong những nội dung đàm phán với Tesla, đồng thời cho rằng "không dễ" để làm việc này.
* Tại Kherson, các quan chức Ukraine cho biết mọi liên lạc ở khu vực này đã bị cắt. "Người dân tại khu vực hiện tại không tiếp cận được Internet và mạng liên lạc di động của Ukraine, cũng như không thể gọi quốc tế hoặc trong nước bằng thiết bị gọi điện mặt đất", Cơ quan Dịch vụ bảo vệ thông tin và liên lạc đặc biệt quốc gia Ukraine cho biết.
* Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky hoan nghênh các biện pháp trừng phạt của Liên minh châu Âu (EU) đối với xuất khẩu dầu mỏ của Nga, nhưng chỉ trích sự trì hoãn "không thể chấp nhận được" vì gói trừng phạt thứ 6 này cách đợt trừng phạt trước đó 50 ngày.
* Nga tiếp tục khóa van khí đốt cho các nước châu Âu. Công ty năng lượng nhà nước Gazprom của Nga cho biết ngừng cung cấp khí đốt cho nhà cung cấp hàng đầu của Hà Lan là GasTerra và tạm dừng cung cấp cho một số công ty ở Đan Mạch và Đức.
GasTerra cho biết sẽ xoay xở tìm nguồn cung thay thế cho 2 tỉ m 3 khí đốt dự kiến nhập khẩu của Nga từ nay đến tháng 10-2022.
Giá dầu tăng mạnh trong ngày 31-5 sau khi EU tuyên bố cấm phần lớn dầu nhập khẩu từ Nga. Giá dầu thô Brent tăng 1,3% lên mức 123,25 USD/thùng, có lúc chạm mốc 124,64 USD/thùng - cao nhất kể từ ngày 9-3. Giá dầu West Texas Intermediate trên thị trường Mỹ ở mức 117,1 USD/thùng, tăng 1,78%, theo Reuters.
Trong khi đó, chứng khoán thế giới giảm nhẹ với chỉ số STOXX 600 của châu Âu sụt 0,72%. Trên thị trường Mỹ, các chỉ số Dow Jones Industrial Average giảm 0,26%, S&P 500 giảm 0,16%, trong khi Nasdaq Composite tăng 0,13%.
Giá vàng cũng giảm trước sức ép từ đồng USD tăng giá và Mỹ nâng lãi suất để chống lạm phát. Giá vàng tại Mỹ giảm 0,51% xuống còn 1.841,9 USD/ounce.
* Ngày 31-5, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết hiện vẫn chưa rõ liệu có thể ngăn chặn hoàn toàn sự lây lan của bệnh đậu mùa khỉ hay không . "Nhiều nước không có khả năng tiếp cận rộng rãi và ngay lập tức các công cụ để kiểm soát (dịch đậu mùa khỉ) - bao gồm chẩn đoán sẵn có, vắc xin và phương pháp điều trị", cơ quan này giải thích.
WHO nhấn mạnh mục tiêu của họ là ngăn chặn sự bùng phát dịch bằng cách chặn sự lây truyền từ người sang người ở mức tối đa có thể.
Hơn 20 quốc gia, những nơi không coi đậu mùa khỉ là bệnh đặc hữu, đã ghi nhận các đợt bùng phát dịch do virus này gây ra, với hơn 300 trường hợp nhiễm được xác nhận hoặc nghi nhiễm hầu hết ở châu Âu.
* Hãng thông tấn trung ương Triều Tiên (KCNA) đưa tin nước này ghi nhận thêm 93.180 ca sốt tính đến tối 31-5. Đến nay, Triều Tiên ghi nhận tổng cộng hơn 3,64 triệu ca sốt và số ca hằng ngày đã giảm xuống dưới mốc 100.000 từ cuối tuần trước.
* Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết ông sẽ có cuộc gặp với Quốc hội Mỹ về vấn đề súng đạn sau vụ xả súng học đường ở Texas làm 19 học sinh tiểu học thiệt mạng. Tại cuộc gặp với ông Biden, Thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern nói rằng bà sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm với Mỹ về việc đối phó xả súng. Sau vụ thảm sát Christchurch làm 51 người thiệt mạng, bà Ardern đã cấm các loại súng bán tự động và hạn chế các loại súng khác.
* Bộ Nội vụ Indonesia đã kêu gọi các bậc cha mẹ cân nhắc đặt tên cho con bằng ít nhất 2 từ để tránh các vấn đề rắc rối về thủ tục hành chính sau này. Tại nước này, những người lớn tuổi, đặc biệt là những người sinh sống trên đảo Java, thường có tên là một từ duy nhất, ví dụ điển hình nhất là Tổng thống Sukarno và Tổng thống Suharto.
Chính quyền cho biết tập tục nói trên có thể gây ra những rắc rối nghiêm trọng liên quan đến các giấy tờ pháp lý, chẳng hạn khi đăng ký đi học hoặc nộp đơn xin hộ chiếu, người nộp đơn được yêu cầu điền tên bằng ít nhất hai từ.
Tổng thống Vladimir Putin cho biết Nga sẵn sàng phối hợp với Thổ Nhĩ Kỳ để tạo điều kiện cho việc vận chuyển ngũ cốc không bị cản trở từ các cảng của Ukraine, theo thông báo của Điện Kremlin ngày 30-5.