Thông qua mức bội chi 9,3 tỉ USD ngân sách năm 2020, Quốc hội yêu cầu quản lý chặt bội chi nợ công

Quốc hội thông qua quyết toán ngân sách nhà nước năm 2020 - Ảnh: Quochoi.vn

Theo đó, có 91,77% đại biểu Quốc hội tham gia biểu quyết tán thành, tổng thu cân đối ngân sách là gần 2,28 triệu tỉ đồng, gồm số thu chuyển nguồn từ năm 2019 chuyển sang 2020; thu kết dư ngân sách địa phương 2019, thu từ quỹ dự trữ tài chính theo Luật Ngân sách nhà nước.

Chi cân đối ngân sách 2020 trên 2,35 triệu tỉ đồng, gồm cả chuyển nguồn từ 2020 sang năm 2021. Đây là khoản tiền ngân sách không dùng hết năm trước, chuyển sang năm sau chi cho đầu tư.

Với tổng thu - chi ngân sách, bội chi ngân sách 2020 sau quyết toán là trên 216.405 tỉ đồng (khoảng 9,3 tỉ USD), tương đương 3,44% GDP, không gồm kết dư ngân sách địa phương. Mức thâm hụt ngân sách này thấp hơn nhiều so với mức Quốc hội cho phép điều chỉnh (368.300 tỉ đồng - khoảng 5,41% GDP).

Năm 2020, Chính phủ vay hơn 436.059 tỉ đồng (tương đương hơn 18,6 tỉ USD) để bù đắp bội chi và trả nợ gốc. Trong đó, nguồn bù đắp bội chi ngân sách trung ương thì 82% là vay trong nước, tương đương trên 178.515 tỉ đồng; còn lại là vay từ nước ngoài.

Ngân sách Nhà nước năm 2020 đạt 98,2% dự toán, trong đó thu nội địa vượt 0,2% dự toán; trả lãi vay đúng hạn... Trong vai trò cơ quan thẩm tra, ông Nguyễn Phú Cường, Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính ngân sách việc dự báo, đánh giá và lập, chấp hành dự toán, quyết toán ngân sách còn nhiều hạn chế kéo dài.

Theo đó, tỉ trọng thu ngân sách trung ương trong tổng thu ngân sách nhà nước đang trong xu hướng giảm, làm hạn chế vai trò chủ đạo của ngân sách trung ương. Bên cạnh đó, một số bộ, ngành, địa phương chưa phân bổ chi tiết, hoặc chưa đúng thứ tự ưu tiên, thậm chí có trường hợp kê khai chưa chính xác các khoản thu tiền sử dụng đất, thu từ khai thác tài nguyên, khoáng sản...

Vì vậy, Quốc hội đề nghị Chính phủ khắc phục những tồn tại trong thu - chi ngân sách; quản lý chặt chẽ các khoản chi chuyển nguồn và kiểm soát bội chi, nợ công để đảm bảo an ninh quốc gia, ổn định vĩ mô.

Đồng thời, việc huy động, quản lý các khoản vay bù đắp bội chi, trả nợ gốc, nợ lãi và tạm ứng chi ngân sách... được Quốc hội giao Chính phủ rà soát, kiểm soát chặt.

Quốc hội cũng đề nghị Chính phủ cũng cần làm rõ trách nhiệm tổ chức, cá nhân vi phạm trong quản lý, sử dụng ngân sách nhà nước 2020. Kết quả xử lý này và thực hiện các kiến nghị của Kiểm toán Nhà nước, Chính phủ cần báo cáo Quốc hội trước khi trình báo cáo quyết toán ngân sách 2021.

Riêng với địa phương đã dùng nguồn tiền thu từ sử dụng đất, xổ số kiến thiết năm 2020 trở về trước dành cho chi thường xuyên, là Hoà Bình, Vĩnh Long và Bình Phước, Quốc hội giao Chính phủ chỉ đạo các địa phương này phải bố trí dự toán ngân sách địa phương các năm sau để hoàn trả đủ số tiền này theo luật định.

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đề nghị cần nhìn thực chất: 'Vì sao ngân sách nhà nước tăng rất cao trong khi nền kinh tế, doanh nghiệp còn rất khó khăn sau đại dịch? Đây là điều cực kỳ bất thường trong bối cảnh nền kinh tế tăng trưởng thấp'.