Thị trường chứng khoán Việt Nam chưa thể nâng hạng

Mới đây, Morgan Stanley Capital International (gọi tắt là MSCI) - Một Công ty uy tín trong lĩnh vực cung cấp các công cụ phân tích thị trường tài chính có trụ sở tại New York, Hoa Kỳ đã công bố kết quả phân loại thị trường định kỳ dành cho 84 thị trường chứng khoán trên thế giới. Trong đó, Việt Nam một lần nữa lại lỡ hẹn với danh sách xem xét để được nâng hạng từ thị trường cận biên sang thị trường mới nổi.

Trong 9 tiêu chí trước đây mà MSCI cho là "chưa đủ thông tin để đánh giá" như: Thanh toán bù trừ, khả năng chuyển nhượng, cho vay chứng khoán, bán khống, mức tự do trên thị trường ngoại hối hay đặc biệt là giới hạn sở hữu nước ngoài và room ngoại còn lại…thì nay bị đánh giá là "chưa đạt yêu cầu".

Thống kê cho thấy, có đến 242 cổ phiếu của các doanh nghiệp Việt Nam tương đương 15% toàn thị trường hoặc đã cạn room, hoặc bị khoá room nên nhà đầu tư nước ngoài không thể mua được nữa.

"Theo đánh giá thị trường chứng khoán Việt Nam đủ quy mô nhưng chúng ta lại hạn chế giao dịch của nhà đầu tư nước ngoài rất nhiều. Do đó rất nhiều cổ phiếu đáng ra được lọt vào tiêu chí của MSCI thì lại không có đủ tiêu chí đủ room để khối ngoại giao dịch", ông Đỗ Bảo Ngọc - Phó Tổng Giám đốc Công ty Chứng khoán Kiến thiết cho biết.

Nếu sợ nới room, sẽ có những doanh nghiệp bị thôn tính, bị mất quyền kiểm soát thì theo các nhà đầu tư nước ngoài, hãy học Thái Lan đang là thị trường mới nổi, cho phép doanh nghiệp phát hành chứng chỉ lưu ký không có quyền biểu quyết. Tức người sở hữu sẽ không được tham gia bỏ phiếu, hay quản trị công ty mà chỉ quan tâm đến thanh khoản cổ phiếu. Giá trị giao dịch sản phẩm này ở Thái Lan là 21% thanh khoản hàng ngày.

"Nhiều nhà đầu tư Nhật Bản ưa chuộng như các cổ phiếu vốn hoá cao, kỳ vọng tăng trưởng tốt… nhưng việc mua bán không dễ dàng. Các nhà đầu tư hi vọng hệ thống giao dịch mới KRX sớm đi vào hoạt động và có thêm nhiều sản phẩm mới chứng khoán trên thị trường, thay đổi cách lưu ký và thanh toán", ông Tomonori Tsuchiya - Phó Tổng Giám đốc Công ty Chứng khoán Nhật Bản cho biết.

Trong khi đó, tiêu chí "mức độ tự do trên thị trường ngoại hối" cũng bị MSCI đánh giá là chưa đạt, việc bị phải đổi hàng trăm triệu USD sang tiền Việt để mua cổ phiếu nhưng lại vướng T+3 khiến nhà đầu tư nước ngoài bị gặp rủi ro khi tỷ giá biến động

"Với tiêu chí này thời gian tới, Trung Tâm Lưu Ký Chứng Khoá (VSD) có thể xem xét giảm tỷ lệ ký quỹ từ 100% xuống 20% cũng là sự cải thiện quan trọng để MSCI có thể xem xét", ông Trần Hoàng Sơn - Giám đốc Nghiên cứu Công ty Chứng khoán MBS đánh giá.

Hiện nay, tỷ trọng cổ phiếu Việt Nam trong rổ MSCI cận biên là 28%, khoảng gần 27 tỷ USD. Đây là con số rất nhỏ nếu so với quy mô vốn dành cho thị trường mới nổi là hơn 6.800 tỷ USD. Việc chậm trễ vào danh sách xem xét nâng hạng sẽ mất đi cơ hội thu hút những dòng dòng vốn hàng nghìn tỷ USD vào với thị trường chứng khoán Việt Nam.