Quyền riêng tư: Khi mạng xã hội thành con dao hai lưỡi
Được sử dụng để xâm phạm quyền riêng tư - như vũ khí hủy diệt người khác, mạng xã hội đang làm thay đổi hành vi ứng xử giữa con người và con người.
Quyền riêng tư là chủ đề được phân tích trong chương trình Góc nhìn văn hóa hôm nay (21/9). Người độc thân sợ Tết, ngày lễ vì những câu hỏi như kiếm được bao nhiêu tiền một tháng, sắp lấy chồng chưa? sao mãi không cưới vợ? Những câu hỏi thăm tưởng là chân tình nhưng với nhiều người lại quá cá nhân, riêng tư.
Người Việt có tính cộng đồng cao. Nhiều người cho rằng thăm hỏi nhau thể hiện sự quan tâm. Nhưng đôi khi, điều đó lại thái quá khi muốn biết những thông tin mang tính chất cá nhân. Thậm chí, có người còn cảm thấy phấn khích trước một sự cố của ai đó.
"Câu chuyện chúng ta quá tò mò, tọc mạch vào đời tư của người khác, với những người thân thiết sẽ có sự thông cảm nhất định với nhau, nhưng trong những mối quan hệ chưa đủ thân thiết hay có khoảng cách, những câu hỏi, sự tọc mạch gây khó chịu cho người đối diện rất nhiều", nhà báo Hoàng Minh Trí (Báo Công an nhân dân) chia sẻ.
Theo các nghiên cứu, sự quan tâm đôi lúc tò mò đến sự riêng tư của người khác là một đặc tính phổ biến của người châu Á nói chung, trong đó có Việt Nam. Tuy nhiên, quan tâm đến mức xâm phạm quyền riêng tư vô hình chung lại là làm hại người khác, từ một câu chuyện riêng bỗng trở thành câu chuyện chung trên mạng xã hội.
Bà Vũ Thu Hà – Viện nghiên cứu đào tạo và Can thiệp tâm lý Việt Nam - nhận định sự chia sẻ, trao đổi trên mạng xã hội hiện giờ đã trở thành thói quen của nhiều người trên mạng xã hội. "Mọi người không ý thức được việc chia sẻ, trao đổi với nhau có thể ảnh hưởng tới cuộc sống của người khác rất nhiều", bà Vũ Thu Hà nói.
"Mạng xã hội làm thay đổi hành vi ứng xử giữa con người và con người, cụ thể thời gian gần đây khi Facebook có rất nhiều tính năng mới như đẩy video lên… thì có nhiều người sử dụng mạng xã hội như vũ khí hủy diệt người khác. Đó là con dao hai lưỡi. Khi đã tung lên thế giới mạng sẽ rất phức tạp, nó sẽ nằm ở đó mãi mãi", nhà báo Hoàng Minh Trí cho biết thêm.
"Câu chuyện về quyền riêng tư trên mạng xã hội không chỉ xảy ra ở Việt Nam mà còn trên nhiều quốc gia có sử dụng mạng xã hội. Tôi từng viết bài có câu kết - Ai cũng là nạn nhân dự bị trên mạng xã hội , bởi không thể tưởng tượng được ngày mai chuyện gì xảy ra với mình. Trong những năm gần đây, có nhiều nạn nhân trên mạng xã hội bị lộ thông tin, bôi nhọ. Tôi nghĩ với kỹ năng trên mạng xã hội, bất kể ai cũng nên tìm hiểu kỹ là nên chia sẻ cái gì trên mạng...".
Để tăng lượng độc giả, thu hút truy cập của người dùng, một số tờ báo và trang tin điện tử bất chấp những quy tắc đạo đức, vi phạm quyền riêng tư.