Ông Putin nói Phần Lan 'sai lầm' khi bỏ trung lập để vào NATO

Tổng thống Phần Lan Sauli Niinisto (phải) và Tổng thống Nga Vladimir Putin bắt tay trong một cuộc gặp ở Savonlinna, Phần Lan vào năm 2017. Họ có cuộc điện đàm với nhau hôm nay 14-5 - Ảnh: AFP

"Ông Putin nhấn mạnh rằng việc chấm dứt chính sách truyền thống về trung lập quân sự sẽ là một sai lầm bởi vì không có mối đe dọa nào đối với an ninh của Phần Lan" - Điện Kremlin cho biết sau cuộc điện đàm giữa hai nhà lãnh đạo Nga và Phần Lan.

Tuyên bố của Tổng thống Putin được đưa ra sau khi các quan chức Phần Lan hôm 12-5 cho biết nước này dự kiến đề xuất gia nhập liên minh quân sự NATO vào ngày 15-5.

"Sự thay đổi như vậy trong định hướng chính trị của nước này (Phần Lan) có thể có tác động tiêu cực đến quan hệ Nga - Phần Lan, vốn đã phát triển trong nhiều năm trên tinh thần láng giềng tốt và hợp tác giữa các đối tác" - Điện Kremlin dẫn lại lời ông Putin cho biết.

Trong khi đó, Văn phòng Tổng thống Sauli Niinisto cho biết nhà lãnh đạo Phần Lan đã nói với ông Putin rằng những yêu cầu mà Nga đưa ra vào cuối năm 2021 nhằm ngăn chặn các nước gia nhập NATO và chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine từ tháng 2-2022 "về cơ bản đã làm thay đổi môi trường an ninh của Phần Lan".

Cũng trong cuộc điện đàm nói trên, Tổng thống Nga Putin và Tổng thống Phần Lan Sauli Niinisto đã đề cập đến tình hình chiến sự ở Ukraine.

Theo Điện Kremlin, ông Putin đã thông báo với người đồng cấp Phần Lan về tình trạng của các cuộc đàm phán Nga - Ukraine. Nhà lãnh đạo Nga nói rằng các cuộc đàm phán này "đã gần như bị Kiev tạm ngưng và Kiev bày tỏ không quan tâm đến việc đối thoại mang tính xây dựng và nghiêm túc".

Quá trình NATO mở rộng về phía đông

Về mặt chính thức, đến nay cả Thụy Điển và Phần Lan đều duy trì tôn chỉ không liên kết quân sự. Tuy nhiên, nhiều cuộc thăm dò dư luận cho thấy sự ủng hộ của công chúng đối với việc gia nhập NATO đã tăng gần gấp đôi kể từ khi Nga mở chiến dịch quân sự ở Ukraine hôm 24-2, lên khoảng 50% ở Thụy Điển và 60% ở Phần Lan.

Phần Lan có phần biên giới chung với Nga dài tới 1.340km. Nước này muốn có được sự bảo vệ từ NATO, bên cạnh các lực lượng quân sự quan trọng mà bản thân Phần Lan đã có. Trong khi đó, Thụy Điển lo ngại về sự hiện diện của các tàu chiến Nga ở biển Baltic.

Trên thực tế cả Phần Lan và Thụy Điển đều đã có quan hệ quân sự thân thiết với các đối tác trong NATO. Theo báo The Economist , một số chuyên gia cho rằng về mặt quân sự, Phần Lan thậm chí có "khả năng tương thích" (khả năng tiến hành các hoạt động chung với các đồng minh khác) với NATO cao hơn cả một số thành viên hiện tại của NATO.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan gọi các quốc gia Scandinavia là "nhà khách của các tổ chức khủng bố" và tuyên bố không ủng hộ việc kết nạp Phần Lan, Thụy Điển vào NATO.