‘Nước cờ bí’ của Bắc Kinh đúng ngày bầu cử Mỹ

Chia sẻ Facebook

Cuộc bầu cử tổng thống Mỹ đã kết thúc, Đảng Cộng hòa giành chiến thắng một cách rõ ràng, và Đảng Dân chủ cũng nhanh chóng thừa nhận thất bại, mở ra quá trình chuyển giao quyền lực. Tình trạng hỗn loạn mà Đảng Cộng sản Trung Quốc mong muốn đã không xảy ra. Trước cuộc bầu cử Mỹ, hàng không mẫu hạm Sơn Đông đã vào vùng biển Philippines. Vào ngày bầu cử của Mỹ, Trung Quốc công bố sự ra mắt của tiêm kích J-35, mang ý nghĩa đối kháng rõ ràng. Vào tối hôm đó, Mỹ đã thử nghiệm một tên lửa đạn đạo liên lục địa Minuteman III. Hàng không mẫu hạm của Mỹ đã trở lại Tây Thái Bình Dương, một hàng không mẫu hạm khác cũng sắp đến; chiến đấu cơ của Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc đã tiến hành diễn tập hợp tác trước. Sự đối đầu quân sự ở Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương do Trung Quốc khơi mào đã gia tăng.

Chuyên gia các vấn đề thời sự người Hoa – Thẩm Châu (沈舟) đã có bài bình luận, cho rằng, những hành động khiêu khích rõ ràng của Bắc Kinh ở Biển Đông là một hành động sai lầm, không khôn ngoan trong giai đoạn chuyển giao quyền lực ở Hoa Kỳ. Một tính toán được chuyên gia cho là “không biết mình là ai”, có thể càng đẩy Bắc Kinh vào thế khó.

Bắc Kinh cố tình khiêu khích cuộc bầu cử Mỹ

Vào ngày 31/10, Bắc Kinh tuyên truyền rằng hàng không mẫu hạm Liêu Ninh và Sơn Đông vừa có cuộc diễn tập chung lần đầu tiên ở Biển Đông. Sau đó, khi cuộc bầu cử Mỹ đến gần, màn trình diễn của Trung Quốc lẽ ra đã nên kết thúc; nhưng vào ngày 4/11, hàng không mẫu hạm Sơn Đông lại vào vùng biển Philippines, cho thấy Trung Quốc đang gia tăng các hành động chính trị nhằm vào cuộc bầu cử Mỹ.

Khi Mỹ sắp có tổng thống mới, Trung Quốc không những không có ý định hòa hoãn, mà còn thể hiện thái độ khiêu khích đối đầu. Đây có thể là một kế hoạch đã được quân đội Trung Quốc chuẩn bị từ lâu, nhưng không ngờ rằng kết quả bầu cử tổng thống Mỹ sẽ nhanh chóng được công bố mà không có quá trình kiểm phiếu kéo dài. Ông Trump ngay lập tức tuyên bố chiến thắng, bà Kamala Harris cũng thừa nhận thất bại, và ông Biden đã mời ông Trump đến Toà Bạch Ốc để thảo luận về việc chuyển giao quyền lực.

Các phương tiện truyền thông của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã cố gắng bôi nhọ cuộc bầu cử dân chủ của Mỹ, cố gắng gây chia rẽ và mong muốn Mỹ rơi vào hỗn loạn. Tuy nhiên, ông Trump đã giành chiến thắng với lợi thế rõ ràng, kết quả bầu cử không có tranh cãi, và các bên đều vui vẻ chấp nhận, nhiều quốc gia đã gửi lời chúc mừng. Chuyên gia Thẩm Châu cho rằng, so với đó, lời chúc mừng của Trung Quốc đến muộn màng, không biết có phải vì cảm thấy thất vọng hay không.

Theo ông Thẩm, Bắc Kinh có thể đã dự đoán rằng cuộc bầu cử Mỹ sẽ xảy ra hỗn loạn, hoặc cho rằng các phiếu bầu có thể khá xuýt xoát, dẫn đến kết quả bầu cử Mỹ không thể được công bố ngay. Quân đội Trung Quốc đã sớm lập kế hoạch khiêu khích, cố gắng lợi dụng cơ hội này. Tuy nhiên, Bắc Kinh đã tính sai, đến nỗi không kịp gửi lời chúc mừng đến ông Trump.

Có vẻ như Trung Nam Hải hoặc Ủy ban Quân sự Trung Quốc không có ý định cải thiện quan hệ với Hoa Kỳ, thậm chí còn muốn gây ấn tượng mạnh với tổng thống mới đắc cử của Hoa Kỳ.

Vào ngày 5 tháng 11, ngày bầu cử tổng thống Mỹ, không quân Trung Quốc đã tổ chức một cuộc họp báo đặc biệt, công bố rằng tiêm kích J-35A sẽ tham gia triển lãm hàng không Chu Hải. Triển lãm hàng không Chu Hải năm 2024 sẽ diễn ra từ ngày 12 đến 17 tháng 11. Không quân Trung Quốc hoàn toàn có thể như những lần trước, để J-35 xuất hiện một cách lặng lẽ, nhưng lại quyết định công bố một tuần trước đó và đặc biệt chọn ngày bầu cử Mỹ để công khai.

Điều này cho thấy Trung Quốc kiên quyết tiếp tục đối đầu quân sự với Mỹ. Việc Mỹ bầu ra tổng thống mới lẽ ra là cơ hội tốt cho Trung Quốc tìm kiếm hòa đàm với Mỹ; vào thời điểm này, quân đội Trung Quốc ít nhất có thể tỏ ra khiêm tốn hơn. Tuy nhiên, Bắc Kinh lại không hề thể hiện thiện chí, mà còn có ý định khiêu khích liên quan đến cuộc bầu cử Mỹ.

Phản ứng của Bộ Quốc phòng Mỹ

Vào ngày 7 tháng 11, Bộ Quốc phòng Mỹ phát đi một tuyên bố, Bộ trưởng Austin nhấn mạnh: “Quân đội Mỹ sẽ luôn sẵn sàng thực hiện các lựa chọn chính sách của tổng tư lệnh tiếp theo và tuân thủ mọi mệnh lệnh hợp pháp của hệ thống chỉ huy dân sự, nhằm bảo vệ nước Mỹ, hiến pháp của chúng ta và quyền lợi của tất cả công dân Mỹ”.

Người phát ngôn Ngũ Giác Đài cho biết, thông điệp của ông Austin nhấn mạnh ý muốn của quân đội: “Tiếp tục xa rời chính trường; bảo vệ nền cộng hòa của chúng ta với nguyên tắc và tinh thần chuyên nghiệp; cũng như đứng bên cạnh các đồng minh và đối tác quý giá của chúng ta để tăng cường an ninh”.

Quân đội Mỹ phục vụ cho quốc gia, không thuộc về bất kỳ đảng phái nào, càng không thuộc về một cá nhân nào, điều này là điều mà Trung Nam Hải và quân đội Trung Quốc khó có thể tưởng tượng. Bắc Kinh vào lúc này cố tình khiêu khích, trong khi Ngũ Giác Đài đã lường trước và chuẩn bị các chiến lược ứng phó.

Vào lúc 11 giờ 01 phút tối ngày 5 tháng 11, quân đội Mỹ đã thử nghiệm một tên lửa đạn đạo liên lục địa Minuteman III được trang bị nhiều đầu đạn có khả năng tái nhập; và đã cho trình diễn một máy bay chỉ huy và liên lạc E-6B Mercury, loại máy bay này được sử dụng để gửi chỉ thị đến các tàu ngầm hạt nhân mang tên lửa đạn đạo của quân đội Mỹ. Khi cuộc bỏ phiếu bầu cử Mỹ đã kết thúc, nhưng kết quả kiểm phiếu vẫn chưa được công bố, quân đội Mỹ đã nhanh chóng gửi đi một thông điệp mạnh mẽ đến các đối thủ tiềm năng.

Bản thông cáo báo chí của Bộ Tư lệnh Chiến lược Mỹ cho biết, cuộc thử nghiệm này đã chứng minh sức mạnh hạt nhân của Mỹ trong trạng thái sẵn sàng để răn đe an toàn và hiệu quả, có khả năng đối phó với các mối đe dọa của thế kỷ 21, đồng thời mang lại sự yên tâm cho các đồng minh của Mỹ.

Bản thông cáo cũng cho biết, các cuộc thử nghiệm tương tự đã diễn ra hơn ba trăm lần trước đây, và cuộc thử nghiệm này không phải là kết quả của các sự kiện toàn cầu hiện tại. Những thử nghiệm này cho thấy, nếu tổng thống ra lệnh, họ sẽ ngay lập tức tham chiến; các căn cứ tên lửa luôn trong tình trạng báo động 24 giờ mỗi ngày.

Thông cáo cũng mô tả rằng, Bộ Tư lệnh không quân toàn cầu của Mỹ quản lý ba liên đội tên lửa đạn đạo liên lục địa và toàn bộ lực lượng máy bay ném bom của không quân, bao gồm các máy bay B-1, B-2, B-52 và dự án B-21.

Quân đội Mỹ đã lường trước được các hành động khiêu khích có thể xảy ra từ Trung Quốc, và kịp thời thể hiện sức mạnh răn đe vào ngày bầu cử.

Sự can thiệp của Triều Tiên có thể chỉ gây thêm rắc rối cho Bắc Kinh

Gần đây, Triều Tiên cũng có nhiều động thái, không chỉ thử nghiệm tên lửa đạn đạo liên lục địa mà còn cử 12.000 quân nhân tham gia vào cuộc chiến Nga – Ukraina. Những hành động này cũng có thể để nhằm vào cuộc bầu cử Mỹ. Hiện nay, Triều Tiên đang cố gắng tìm kiếm một sự cân bằng mới giữa Trung Quốc và Nga, đồng thời muốn thu hút sự chú ý của Mỹ để tạo cơ hội trực tiếp giao tiếp với Mỹ.

Hành động của Triều Tiên đã dẫn đến tình hình bất ổn tại Đông Bắc Á, đồng thời thúc đẩy sự hợp tác chặt chẽ giữa quân đội Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc. Trung Quốc có thể cũng hy vọng rằng Triều Tiên sẽ gây rối, nhưng hiện tại Bình Nhưỡng không hoàn toàn nghe theo sự chỉ đạo của Bắc Kinh, mà hai bên chỉ đang lợi dụng lẫn nhau. Sự đối đầu quân sự do Triều Tiên gây ra cũng có thể là một cách để gây thêm rắc rối cho Trung Quốc.

Vào ngày 3 tháng 11, chiến đấu cơ của Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc đã tiến hành một cuộc diễn tập ba bên với máy bay ném bom B1-B của Mỹ, chủ yếu nhằm răn đe Triều Tiên. Đồng thời, sự hợp tác chặt chẽ giữa quân đội Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc cũng đang nhằm răn đe Trung Quốc.

Ông Trump đã từng tuyên bố trong chiến dịch tranh cử rằng nếu Trung Quốc tấn công Đài Loan, quân đội Mỹ sẽ ném bom Bắc Kinh. Khu vực diễn tập không kích mô phỏng của ba nước nhằm vào Triều Tiên không cách xa Bắc Kinh, điều này chắc chắn khiến Trung Nam Hải cảm thấy lo lắng. Khó có thể xác định rõ liệu sự gây rối của Triều Tiên có thực sự giúp ích cho Trung Quốc hay lại mang đến rắc rối lớn hơn cho họ.

Vào ngày 21 tháng 10, Ấn Độ đã đầu tiên tiết lộ rằng nước này và Trung Quốc đã đạt được một thỏa thuận về tuần tra liên quan đến tranh chấp biên giới ở Himalaya, cho rằng điều này sẽ giúp giảm thiểu tiếp xúc và giải quyết xung đột kể từ năm 2020. Vào ngày 22 tháng 10, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã xác nhận thỏa thuận này dưới sự truy hỏi của các phóng viên, nhưng từ chối cung cấp chi tiết.

Vào ngày 23 tháng 10, ông Tập Cận Bình đã gặp Thủ tướng Ấn Độ Modi tại hội nghị BRICS, Trung Quốc cho biết hai bên đã đạt được những nhận thức quan trọng và hy vọng thúc đẩy quan hệ hai nước sớm trở lại quỹ đạo phát triển ổn định, không để những khác biệt cụ thể ảnh hưởng đến tổng thể quan hệ giữa hai nước. Sau đó, Ấn Độ xác nhận rằng hầu hết các lực lượng tiền tuyến của hai bên đã rút lui khỏi khu vực biên giới có tranh chấp ở phía Bắc Himalaya. Ngoài ra, người ta cho rằng Trung Quốc đã có một số nhượng bộ để làm giảm tình hình đối đầu.

Năm 2023, Ấn Độ tổ chức hội nghị G20, nhưng ông Tập Cận Bình đã từ bỏ việc tham dự, cho thấy ông không muốn ủng hộ Ấn Độ. Đến năm 2024, Trung Quốc đột ngột thay đổi thái độ, đưa ra nhượng bộ, và ông Tập mới có cuộc gặp song phương đầu tiên với ông Modi trong vòng 5 năm qua. Vào tháng 6 năm 2020, quân đội Trung – Ấn đã xảy ra xung đột dữ dội tại thung lũng Galwan, quân đội Trung Quốc được cho là đã thiệt hại hàng chục người, tổn thất lớn hơn so với Ấn Độ.

Hiện tại, Trung Quốc buộc phải nhượng bộ, có lẽ do lo ngại bị kẹp giữa hai mặt trận. Trung Quốc biết rằng họ không thể đối phó với nhiều mặt trận, vì vậy chỉ có thể rút quân từ biên giới Trung – Ấn trước. Tuy nhiên, trong khi biên giới Trung – Ấn ở phía Tây Nam đã được làm dịu, thì biên giới Đông Bắc với bán đảo Triều Tiên lại đang nóng lên.

Triều Tiên đã cử quân hỗ trợ Nga, trong khi Trung Quốc lại nhiều lần giữ im lặng. Vào ngày 22 tháng 10, ông Tập Cận Bình đã gặp Tổng thống Nga Putin. Tuyên bố của Trung Quốc không đề cập đến cuộc chiến Nga – Ukraina. Đến ngày 1 tháng 11, Mỹ đã xác nhận Triều Tiên đã cử ít nhất 10.000 quân, trong khi Bộ Ngoại giao Trung Quốc vẫn cho biết không biết gì về việc Triều Tiên cử quân.

Theo ông Thẩm Châu, một sự việc lớn như vậy, ông Putin chắc chắn sẽ không giấu diếm ông Tập, nhưng Trung Quốc vẫn không muốn phát biểu, sợ rằng sẽ bị kéo vào cuộc. Sự gây rối của Triều Tiên đang trở thành một vấn đề nóng bỏng đối với Trung Quốc.

Bắc Kinh thu hẹp mặt trận vẫn khó đối phó với Mỹ và các đồng minh

Gần đây, các sự kiện Trung Quốc bao vây và va chạm với các tàu Philippines dường như đã giảm bớt. Trung Quốc có lẽ đã nhận ra rằng những hành động khiêu khích trước đó đối với Philippines đã mang lại hiệu ứng tiêu cực. Quân đội Mỹ, Nhật Bản và Úc đang tăng cường hợp tác với Philippines, tổ chức các cuộc tuần tra chung, trong khi tàu chiến Canada và Hàn Quốc cũng thường xuyên xuất hiện, và hàng không mẫu hạm của Ý cũng đã từng đến Biển Đông.

Hành động của Bắc Kinh đã thúc đẩy Philippines có thêm nhiều đồng minh tiềm năng, và quân đội Mỹ kiên quyết tiếp tục khai triển tên lửa Typhoon tại Philippines, khiến Trung Quốc không có cách nào khác.

Bắc Kinh cũng cố gắng áp dụng phương pháp tương tự đối với các nước Đông Nam Á khác, nhưng rõ ràng đã gặp phải sự phản đối. Vào ngày 31 tháng 10, Việt Nam đã phản đối việc Trung Quốc bắt giữ ngư dân và tàu cá của họ ở khu vực gần quần đảo Hoàng Sa. Dù Bộ Ngoại giao Trung Quốc có vẻ cứng rắn trong phát ngôn, nhưng có thể họ đã xử lý khác trong bí mật. Bắc Kinh rất lo ngại rằng Việt Nam sẽ giống như Philippines và nghiêng về phía Mỹ, vì vậy hai ông Lý Cường và Trương Hựu Hiệp đã có chuyến thăm Việt Nam gần đây.

Từ ngày 5 đến 8 tháng 10, tàu huấn luyện của Trung Quốc đã đến thăm Malaysia và cập cảng ở Penang. Cư dân địa phương đã đăng tải trên mạng xã hội, có sinh viên cầm cờ Trung Quốc chào đón, còn nhiều người Hoa xếp hàng tham quan tàu chiến của Trung Quốc, khiến nhiều người Malaysia nghi ngờ về những người này. Điều này cho thấy danh tiếng xấu của Trung Quốc đang lan rộng, và các nước đều cảnh giác.

Việc Trung Quốc cho hai hàng không mẫu hạm hoạt động ở Biển Đông có lẽ sẽ khiến các nước Đông Nam Á cảm thấy bất an hơn. Trung Quốc có thể đã bị buộc phải tạm thời từ bỏ các hành động hung hăng ở Biển Đông và chuyển sang khiêu khích trực tiếp Mỹ trước và sau cuộc bầu cử. Tuy nhiên, Trung Quốc không có đủ sức mạnh để làm như vậy.

Hàng không mẫu hạm Sơn Đông lại được điều động, Bộ Quốc phòng Nhật Bản đã kịp thời công bố thông tin theo dõi, cho thấy chỉ có hai tàu khu trục đi theo tàu Sơn Đông, đội tàu hộ vệ rõ ràng là mỏng manh. Sau khi hai hàng không mẫu hạm của Trung Quốc biểu diễn ở Biển Đông, một số tàu khu trục của hạm đội Biển Đông có thể khó có thể tiếp tục thực hiện nhiệm vụ; các tàu hộ vệ khác còn phải bảo vệ các tàu tiếp tế sắp khởi hành, và một tàu tiếp tế cũng không thể cung cấp cho nhiều tàu chiến hơn.

Máy bay trên hàng không mẫu hạm Trung Quốc thiếu khả năng không kích, trong khi việc bảo vệ và tiếp tế gặp nhiều khó khăn, nhưng họ lại thể hiện thái độ đối đầu với quân đội Mỹ, điều này thực sự là không biết mình là ai.

Trước cuộc bầu cử ở Hoa Kỳ, quân đội Hoa Kỳ đang thực hiện các biện pháp phòng ngừa và hàng không mẫu hạm USS Washington đã tiến vào Tây Thái Bình Dương. Khi tình hình Trung Đông hạ nhiệt, quân đội Mỹ tiếp tục điều thêm tàu ​​khu trục và máy bay ném bom B-52 tới Trung Đông, chuẩn bị đưa hàng không mẫu hạm USS Lincoln trở lại Tây Thái Bình Dương để đáp trả hành động khiêu khích của ĐCSTQ.

Ngày 7/11, quân đội Mỹ thông báo tàu khu trục lớp Arleigh Burke mới nhất sắp được đưa vào sử dụng. Có 73 tàu khu trục lớp Burke đang hoạt động, với tổng số 94 chiếc theo kế hoạch hiện đang được đóng và 8 chiếc nữa đang được đặt hàng. Hiện còn 9 tàu tuần dương lớp Ticonderoga đang hoạt động. Quân đội Mỹ còn được hỗ trợ bởi các tàu chiến của Nhật Bản và các đồng minh khác.

Để so sánh, Trung Quốc có 25 tàu khu trục chính 052D và 8 tàu khu trục 055 hiện đang phục vụ; Bắc Kinh vẫn đang đóng hàng không mẫu hạm thứ ba, và số lượng tàu khu trục rõ ràng là không đủ nên thường phải sử dụng tàu khu trục 054A để bù đắp về số lượng. Đối với tàu ngầm tấn công chạy bằng năng lượng hạt nhân, khoảng cách giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ thậm chí còn rộng hơn và tai nạn vẫn tiếp tục xảy ra.

Sự khiêu khích của ĐCSTQ đối với cuộc bầu cử Mỹ đã bị tính toán sai lầm. Quân đội Mỹ nhất định phải tăng cường khả năng răn đe và ông Trump đã nhiều lần nhấn mạnh việc sử dụng sức mạnh để thúc đẩy hòa bình. Quân đội của ĐCSTQ đã kích động một đợt đối đầu quân sự mới ở khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương, nhưng có thể sắp rơi vào thế bị động lớn hơn.

Chia sẻ Facebook