NSƯT Ngọc Thoa: Người mẹ hiền nhất màn ảnh Việt mang trong mình niềm day dứt vì có lỗi với con

Trong 'Lời tự sự', NSƯT Ngọc Thoa kể lại những nỗi day dứt trong suốt cuộc đời vì chưa làm tròn bổn phận với con cái.

NSƯT Ngọc Thoa năm nay 82 tuổi. Bà vào nghề năm 1958 vì quá mê nghề diễn chứ không qua trường lớp đào tạo nào.

NSƯT Ngọc Thoa kể nhiều kỷ niệm khi theo nghề diễn.

Bà kể lại cơ duyên mình đến với nghệ thuật cũng ngẫu nhiên. Vì quá yêu thích nên bà đã tự ứng tuyển khi Nhà hát Kịch Việt Nam về Hải Phòng tuyển diễn viên.

"Suốt thời gian đầu, tôi không có vai diễn. Bạn tôi thời đó rủ bỏ nghề để đi học nhưng tôi suy nghĩ mãi và quyết định không bỏ cuộc. Tôi cứ tự động viên mình bằng suy nghĩ rằng mình phải cố gắng, phải học hỏi, rồi sẽ có ngày nỗ lực được đền đáp", NSƯT Ngọc Thoa kể lại.

Cũng chính vì sự nỗ lực, học tập không ngừng nghỉ mà cơ hội đã đến với NSƯT Ngọc Thoa. Năm 1964, NSƯT Ngọc Thoa có cơ hội được diễn trong vở kịch Người lính đứng gác dưới ánh đèn neon kết hợp với đoàn kịch ở Thượng Hải. "Rất may mắn là tôi đã làm được nhân vật ấy. Tôi hạnh phúc lắm vì đã được làm nghề và được công nhận", NSƯT Ngọc Thoa cho biết.

Là người nghệ sĩ hoạt động cả trong thời chiến lẫn thời bình, NSƯT Ngọc Thoa kể lại một kỷ niệm bà không bao giờ quên vào năm 1969 khi được cử đi hoạt động ở chiến trường. Bà và đồng nghiệp đã thoát chết một cách ngoạn mục.

"Tôi và chị Bích Châu sống được là nhờ người chiến sĩ ấy. Nhưng rất tiếc vì thời gian quá ngắn nên chúng tôi chưa kịp hỏi tên. Tôi thường kể cho các con tôi, các cháu tôi rằng mình có ngày hôm nay là nhờ có những người bộ đội như thế", NSƯT Ngọc Thoa rưng rưng kể lại.

Bà nổi tiếng với những vai hiền hậu trên phim.

NSƯT Ngọc Thoa từng day dứt khi không làm tròn trách nhiệm của người mẹ. Bà kể lại, ngày mới sinh con được 2 tháng, vì công việc quá bận rộn nên bà phải cai sữa sớm.

"Tôi không thể là người mẹ chu toàn cho con cái. Khi con 2 tháng tuổi, tôi cai sữa con vì phải đi diễn. Khi đi diễn về, nhìn con bơ phờ khiến tôi day dứt, thương con vô cùng", NSƯT Ngọc Thoa kể lại. Cũng vì vậy mà bà không muốn con theo nghề diễn viên.

Trong chương trình, bà cũng kể về chồng mình. Chồng NSƯT Ngọc Thoa là NSƯT Dương Viết Bát, thầy giáo của NSND Trung Anh, NSND Lan Hương, NSƯT Đỗ Kỷ, NSND Quốc Khánh và rất nhiều nghệ sĩ nổi tiếng khác.

NSƯT Ngọc Thoa hài lòng với cuộc sống hiện tại.

"Tôi và chồng rất thích nói chuyện với nhau. Chúng tôi nói với nhau đủ thứ chuyện đến nỗi khi đã có con, nhiều người vẫn nghĩ tôi và chồng đang tìm hiểu. Tôi có một người chồng tốt. Anh ấy tốt tới mức mọi người nghĩ anh ấy là con đẻ của mẹ tôi", nữ nghệ sĩ nói.

Dù chồng đã mất nhưng bà có những người con ngoan, hiếu thuận. Vì thế NSƯT Ngọc Thoa bằng lòng với cuộc sống hiện tại. Vì từng bị tai biến, đột quỵ nên hiện tại của NSƯT Ngọc Thoa chỉ nhận làm 5-7 tập phim.

Sở hữu gương mặt phúc hậu, hiền dịu, NSƯT Ngọc Thoa thường được giao cho những vai diễn chân chất, thật thà

Mẹ chồng đôn hậu của màn ảnh Việt

Sinh ra tại làng Hành Thiện, huyện Xuân Trường, tỉnh Nam Định nhưng nghệ sĩ Ngọc Thoa lại lớn lên ở Hải Phòng. Khi Nhà hát Kịch Trung ương về Hải Phòng công diễn vở Luba , vở kịch nổi tiếng của Liên Xô cũ, bà đã xem rồi mê mẩn và từ đó quyết tâm đi theo con đường nghệ thuật.

NSƯT Ngọc Thoa thi vào Nhà hát Kịch Việt Nam với sự giảng dạy của các nghệ sĩ tên tuổi như Bích Lân, Đình Quang, Nguyễn Đình Nghi. Năm 1964, Nhà hát Kịch Việt Nam dựng vở Người Đứng Gác Dưới Ánh Đèn Neon dưới sự giúp đỡ của chuyên gia Trung Quốc, vai A Hương ban đầu được giao cho một nghệ sĩ khác nhưng sau đó, đạo diễn nước bạn lại yêu cầu thay vai. Ngọc Thoa đã không ngần ngại xung phong được đảm nhiệm vai này. Vở diễn ra mắt khán giả và gây tiếng vang lớn.

"Bà mẹ chồng quốc dân" Ngân Quỳnh bật khóc nhắc đến cuộc hôn nhân với ông xã

Dù phải đi qua những thăng trầm thế nhưng NSƯT Ngọc Thoa đã chứng minh bà không chỉ tài năng trên sân khấu mà còn giỏi nghề ở cả điện ảnh, truyền hình. Đạo diễn Tự Huy là người đầu tiên đưa bà đến với màn ảnh rộng qua phim Người Cầu May , sau đó bà liên tục được các đạo diễn chọn đóng các vai mẹ trong các phim: Người Yêu Đi Lấy Chồng, Thương Nhớ Đồng Quê, Canh Bạc, Tết Này Ai Đến Xông Nhà, Chơi Vơi... và nhiều phim truyền hình khác như Hai Phía Chân Trời, Mây Trắng Ánh Sao .

NSƯT Ngọc Thoa chia sẻ đóng phim với bà giờ không phải vì mục đích mưu sinh

Không nhớ đã vào bao nhiêu vai bà mẹ nhưng mỗi khi nhắc đến NSƯT Ngọc Thoa, khán giả thường nhớ đến những bà mẹ nông thôn tần tảo, chịu thương chịu khó, yêu chồng thương con. NSƯT Ngọc Thoa diễn mà như không diễn, như đang sống trong chính cuộc đời thực của mình. Bà bảo vì là diễn viên nên bà phải quan sát những hành động, lời nói của người khác để đem vào vai diễn của mình. Mỗi lần nhận kịch bản, bà đều đọc kỹ để diễn ra chất riêng cho nhân vật của mình, thay vì chỉ chăm chăm học thuộc lòng lời thoại.

Vì cầu toàn với công việc, không bao giờ NSƯT Ngọc Thoa muốn đóng đinh mình trong một kiểu vai. Bà muốn có những vai diễn để khán giả nhớ đến mình như một người đa dạng, nhiều chiều, ví như những vai phản diện, những bà mẹ chồng không chịu thương chịu khó mà thích ''hành'' con. ''Làm mới mình là điều nghệ sĩ nào cũng mong muốn, tôi cũng vậy'', NSƯT Ngọc Thoa nói.

Nặng lòng với người chồng quá cố

NSƯT Ngọc Thoa hạnh phúc bên con cháu

NSƯT Ngọc Thoa kết hôn với NSƯT Dương Viết Bát và có hai con gái, một trong số đó là Dương Thị Bảo Ngọc, Phó Giám đốc Kênh truyền hình VOV.

Năm 1998, bà được đạo diễn Đỗ Thanh Hà mời đóng vai bà Vi trong Của Để Dành , nhưng bà từ chối vì muốn chăm sóc chồng; nghệ sĩ Dương Viết Bát mất trong cùng năm. NSƯT Ngọc Thoa là người nặng lòng với kỷ niệm. Bà gìn giữ mọi kỷ vật về chồng quá cố một cách ngăn nắp, không muốn thay đổi hay làm xáo trộn.

NSƯT Ngọc Thoa không thôi bận lòng với hai tủ sách của chồng bị mọt xông tại nhà cũ. Nhìn tủ sách, bà như thấy lại hình ảnh của ông ngày nào cặm cụi, dành trọn đam mê tìm tòi ý tưởng qua con chữ. Thời sống bao cấp, mỗi lần có cơ hội đi công tác, tích được đồng nào, vợ chồng Ngọc Thoa - Dương Viết Bát lại mua sách. Nhiều người gặp chồng bà thắc mắc: "Người ta mua bàn là, máy khâu, ông mang đống sách này về thì ăn bằng gì".

Bây giờ, NSƯT Ngọc Thoa cũng không cảm thấy cô đơn vì bà tìm được niềm vui trong cuộc sống

Nhắc đến chồng, giọng bà nghẹn lại, đôi mắt ngân ngấn: ''Trời ban cho tôi người bạn đời hết sức tốt. Thời gian đầu ông ấy mất, tôi chỉ muốn chết. Nhưng vì thương con mà cố sống''. Nỗi đau mất chồng xảy đến tròn 20 năm nhưng lời tâm sự nghẹn ngào, khó nên câu của nghệ sĩ như thể mọi chuyện mới diễn ra hôm qua.

Ngày phát hiện chồng mắc bệnh, Ngọc Thoa như chết lặng. Biết thời gian sống của NSƯT Dương Viết Bát chỉ còn tính bằng tháng, bà bỏ toàn bộ lịch quay, vai diễn để ở nhà chuyên tâm săn sóc chồng.

Những tháng cuối đời, ông động viên, giục vợ nhanh chóng trở lại công việc khi biết đạo diễn Đỗ Thanh Hải chọn cho bà vai diễn trong Của Để Dành . Ngọc Thoa mắng chồng: ''Anh buồn cười nhỉ, làm sao em phải đi". Đến giờ nghĩ lại, bà thấy bản thân quyết định đúng vì chỉ ba tháng sau, NSƯT Dương Viết Bát qua đời.

NSƯT Ngọc Thoa tự thấy mình thật hạnh phúc khi được sống trong tình yêu thương của con cháu

Bây giờ, NSƯT Ngọc Thoa cũng không cảm thấy cô đơn vì bà tìm được niềm vui trong cuộc sống là con cháu và bạn bè đồng nghiệp. Nữ nghệ sĩ gạo cội vốn sẵn tính tiết kiệm, căn cơ của người già nên không muốn con thuê người giúp việc. Hàng ngày, bà tự đi chợ, nấu nướng. Tranh thủ khoảng đất trống sau nhà, bà điểm vào đó vài khóm rau, cây vối nhỏ, rồi thi thoảng tỉa tót cây cảnh kiếm thêm niềm vui.

Hiện ở tuổi 80, nữ nghệ sĩ chọn cách sống tự lập, không phụ thuộc con cái trong ngôi nhà số 50 Nguyễn Bỉnh Khiêm (Hà Nội). Bà gọi đó là chốn về bởi căn nhà lưu giữ kỷ niệm suốt 60 năm của gia đình, nhất là với người chồng quá cố - NSƯT Dương Viết Bát.