Những mặt hàng nào tăng mạnh khiến lạm phát Mỹ lập kỷ lục trong bốn thập kỉ?

Chia sẻ Facebook

Bộ Lao động Mỹ công bố ngày 13/7 cho biết giá thực phẩm, năng lượng và nhà ở leo thang đã bóp chặt ví tiền của người mua sắm, khiến mức lạm phát của người tiêu dùng lên mức 9,1%, mức cao nhất trong gần 41 năm. Hơn một nửa số tiền mà mỗi hộ gia đình tại Mỹ chi tiêu cho mỗi tháng là dành cho những khoản này cộng lại.

Dưới đây là phân tích điều gì đã thúc đẩy lạm phát trong tháng 6 và một số ít các lĩnh vực mà áp lực giá giảm bớt, theo chỉ số giá tiêu dùng của Bộ Lao động Mỹ.

Thực phẩm

Hóa đơn siêu thị đang trở thành một cú sốc đối với người tiêu dùng. Giá cả những mặt hàng tạp hóa đang tăng với tốc độ chóng mặt kể từ tháng 6/1979 và tăng 12,2% so với một năm về trước.

Giá bơ thực vật tăng 34,5% trong tháng 6, tốc độ tăng hàng năm nhanh nhất kể từ năm 1975. Giá xúc xích đã tăng 16,3% trong tháng 6, mức cao nhất kể từ cuối những năm 1970, khi mùa nướng ngoài trời bắt đầu. Giá bánh quy ngọt tăng 14,7% so với một năm trước, trong khi giá bánh nướng đông lạnh và các loại bánh ngọt khác tăng 17,2%.

Diễn biến giá nhóm hàng tạp hóa qua các năm. Nguồn: Bộ Lao động Mỹ

Một số yếu tố đằng sau việc giá hàng tạp hóa tăng vọt bao gồm yếu tố thời tiết, dịch bệnh ảnh hưởng đến cây trồng và thịt gà, và không thể thiếu những khó khăn do xung đột giữa Nga và Ukraine. Điều này đã làm gián đoạn hoạt động sản xuất, buôn bán những mặt hàng ngũ cốc và dầu trên toàn cầu. Bộ Nông nghiệp Mỹ cho biết trong một báo cáo hôm thứ Ba rằng họ dự kiến ​​sẽ giảm sản lượng lúa mì và hạt có dầu trên toàn cầu trong năm tới. Mức tăng của hàng tạp hóa chiếm 8,3% trong giỏ hàng tiêu dùng.

Chi phí nhà ở đã tăng trong những tháng gần đây và trong tháng 6, giá thuê của khách thuê tăng 5,8% so với một năm trước, tăng mạnh so với tốc độ 5,2% vào tháng 5 vừa qua. Tiền thuê tương đương của chủ sở hữu nhà, tức số tiền mà chủ nhà cho thuê phải bỏ ra dựa trên giá thuê đã tăng 5,5% trong năm, trong tháng 5/2022 mức tăng là 5,1%. Ông Omair Sharif, nhà kinh tế và là người đứng đầu Công ty tư vấn Inflation Insights LLC, cho biết: Hàng tháng, giá thuê đã tăng nhanh tại 16 trong số 23 khu vực thành phố lớn được khảo sát.

Điều này đặc biệt nghiêm trọng vì chi phí nhà ở chiếm đến gần 31% ngân sách của mỗi hộ gia đình khi tính trong rổ chỉ số giá tiêu dùng.

Diễn biến giá nhà ở qua các năm. Nguồn: Bộ Lao động Mỹ

Lạm phát trong chi phí nhà ở sẽ khó để có thể sớm giảm bớt. Tỷ lệ thế chấp đang tăng vọt kể từ năm ngoái cùng với giá nhà leo thang trong thời kì đại dịch đã khiến việc mua nhà trở nên ngoài tầm với của nhiều người, gây áp lực lên giá nhà thuê khi nhiều gia đình đi thuê nhà hơn. Những biện pháp giải quyết đang được thực hiện tương đối chậm, nhưng một khi giá thuê đang tăng lên, động lực tăng giá có xu hướng sẽ còn tiếp tục. Điều này tạo ra thách thức cho Cục Dự trữ Liên bang khi cơ quan này cố gắng giảm lạm phát.

Năng lượng

Giá xăng và hóa đơn gia dụng tăng vọt trong tháng 6, khiến giá năng lượng đã cao hơn 41,6% so với một năm trước, mức tăng cao nhất kể từ năm 1980, khi nền kinh tế Mỹ lao đao vì cú sốc dầu sau những vấn đề về Hồi giáo Iran.

Giá xăng tăng 11,2% so với tháng 5 và tăng 59,9% so với cùng kỳ năm ngoái, do giá dầu thô cao và tình trạng thiếu công suất nhà máy lọc dầu đã khiến giá xăng tăng cao kỷ lục. Khí đốt tự nhiên để sử dụng trong gia đình tăng 8,2% trong tháng 6, trong khi điện tăng 1,7%, do xung đột Nga - Ukraine tiếp tục làm gián đoạn nguồn cung cấp khí đốt tự nhiên và việc sử dụng điều hòa nhiệt độ vào mùa hè tăng lên.

Diễn biến giá năng lượng quan các năm. Nguồn: Bộ Lao động Mỹ

Hàng hóa thuộc năng lượng và dịch vụ kết hợp với nhau chiếm 8,7% trong giỏ chi tiêu trung bình của người dân thành thị vào tháng 6.

Tuy nhiên giá xăng dầu đã bắt đầu hạ nhiệt trong tháng Bảy, có thể sẽ được công bố trong báo cáo chỉ số giá tiêu dùng tháng Bảy. Theo AAA, giá xăng trung bình trên toàn quốc cho ngày thường là 4,63 USD/gallon vào thứ Tư, giảm từ mức cao nhất là 5,02 USD vào ngày 14 tháng 6.

Vẫn có ngoại lệ

Bên cạnh những mặt hàng có giá cả leo thang đắt đỏ, một số mặt hàng khác lại có xu hướng đi ngược tuy nhiên chỉ chiếm phần nhỏ. Giá vé máy bay trong tháng 6 giảm 1,8% so với tháng 5 và giá khách sạn giảm 2,8% - mặc dù nếu tính trên cơ sở hàng năm chúng lần lượt tăng 34,1% và 10%.

Giá điện thoại thông minh giảm 20% trong tháng 6 so với cùng kì năm trước, trong khi giá ti vi thông minh giảm 12,7%. Tại các cửa hàng tạp hóa, giá bò bít tết chưa nấu chín đã giảm 0,3% so với cùng kì sau khi tăng hai con số trong gần một năm qua.

Theo WSJ

Chia sẻ Facebook