Nhóm QUAD phản đối thay đổi hiện trạng bằng vũ lực ở Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương

(Từ trái sang) Thủ tướng Úc Anthony Albanese, Tổng thống Mỹ Joe Biden, Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tại Tokyo, Nhật Bản ngày 24-5 - Ảnh: REUTERS

"Tổng thống Mỹ Joe Biden, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, Thủ tướng Úc Anthony Albanese và tôi thừa nhận những nỗ lực đơn phương nhằm thay đổi hiện trạng bằng vũ lực sẽ không bao giờ được chấp nhận ở bất kỳ nơi đâu, đặc biệt tại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương", Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio nói và cho biết 4 nhà lãnh đạo này đã chia sẻ những quan ngại về tình hình ở Ukraine, theo Hãng tin AFP.

"4 nhà lãnh đạo đã thảo luận thẳng thắn về tác động của tình hình Ukraine đối với khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Chúng tôi bày tỏ quan ngại về cuộc chiến ở Ukraine, đồng thời khẳng định các nguyên tắc như pháp quyền, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ cần được tuân thủ ở bất kỳ khu vực nào" - ông Kishida nói.

Ông Kishida c ũng cho biết Nhật Bản, Mỹ, Ấn Độ và Úc đã có kế hoạch đầu tư ít nhất 50 tỉ USD vào các dự án cơ sở hạ tầng trong khu vực.

"Trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng, chúng tôi thông báo sẽ đặt mục tiêu đầu tư hơn 50 tỉ USD trong 5 năm tới để hỗ trợ các dự án ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương" - ông Kishida nói.

Theo Hãng tin Kyodo (Nhật Bản), đây là lần đầu tiên Nhật Bản tổ chức hội nghị thượng đỉnh nhóm "Tứ giác kim cương". Kyodo cho biết Nhật Bản ngày càng bị thách thức bởi các yêu sách lãnh thổ của Trung Quốc ở Biển Hoa Đông và mối đe doạ từ tên lửa và hạt nhân Triều Tiên.

Trong tuyên bố chung sau hội nghị thượng đỉnh ngày 24-5, các nhà lãnh đạo nhóm QUAD đã đề cập cụ thể đến "việc quân sự hóa các thực thể tranh chấp, việc sử dụng các tàu tuần duyên và lực lượng dân quân biển một cách nguy hiểm, và những nỗ lực nhằm làm gián đoạn các hoạt động khai thác tài nguyên ngoài khơi của các nước khác".

Theo Hãng tin AFP, đây đều là những hoạt động mà Trung Quốc bị cáo buộc thực hiện trong khu vực.

Tuy nhiên tuyên bố chung của các nhà lãnh đạo nhóm QUAD tránh chỉ trích Trung Quốc hoặc Nga một cách rõ ràng.

"Các ưu tiên mới của chính phủ Úc thống nhất với chương trình nghị sự của QUAD, hành động về biến đổi khí hậu và xây dựng một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương mạnh mẽ và linh hoạt hơn", ông Albanese cũng phát biểu như vậy khi mở đầu hội nghị thượng đỉnh QUAD tại Tokyo ngày 24-5.

Theo Hãng tin Reuters, tân thủ tướng Úc, người chỉ vừa nhậm chức một ngày trước đó (23-5), cho biết chính phủ của ông cam kết tập trung nhiều hơn vào Đông Nam Á, và "tận dụng khoảng cách địa lý gần gũi" để tăng cường quan hệ đối tác quốc phòng và hàng hải ở Thái Bình Dương.

Tân thủ tướng Úc cũng khẳng định QUAD sẽ "kiên định với các giá trị và niềm tin" của mình để tăng cường sự ổn định của khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Mỹ, Úc, Ấn Độ và Nhật Bản - bốn nước trong nhóm 'Tứ giác kim cương' (QUAD) - ngày 5-4 đã bắt đầu cuộc tập trận hải quân La Perouse dài 3 ngày với Pháp trên vịnh Bengal, cửa ngõ ra vào Biển Đông từ Ấn Độ Dương.