Nhiều bệnh truyền nhiễm đe dọa trẻ trong giai đoạn đầu đời
Không chỉ 10 loại vaccine trong chương trình TCMR, trẻ cần phải bổ sung thêm hàng chục loại vaccine khác ở dịch vụ để tăng cường miễn dịch, bảo vệ sức khỏe.
Những chia sẻ bổ ích với nhiều thông tin cập nhật mới nhất về vaccine cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ đã diễn ra vào tối 22/9 trong chương trình "Những vaccine đầu đời không thể thiếu của trẻ".
Ngay sau khi chào đời, trẻ đã đối mặt với nhiều mầm bệnh nguy hiểm tiềm ẩn trong môi trường sống. Kháng thể truyền từ mẹ trong quá trình mang thai giảm dần theo thời gian, không đủ để bảo vệ cơ thể non nớt của trẻ.
Mặt khác, COVID-19 đang khiến hàng triệu trẻ em mất đi cơ hội tiêm chủng đầy đủ, hệ quả khiến tỷ lệ mắc các bệnh truyền nhiễm như tiêu chảy cấp, viêm phổi, viêm màng não, bạch hầu - ho gà - uốn ván - bại liệt... tăng cao, tăng nguy cơ "dịch chồng dịch", khiến trẻ chịu di chứng nặng nề, thậm chí mất đi cơ hội sống.
Theo TS.BS Nguyễn An Nghĩa - Phó Trưởng khoa Nhiễm Thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng 1, TP. Hồ Chí Minh, trẻ càng nhỏ càng tăng nguy cơ mắc các bệnh lý truyền nhiễm. Bởi giai đoạn này hàng rào bảo vệ khỏi các tác nhân gây bệnh của trẻ còn rất yếu ớt. Điển hình như hệ thống da và hệ thống niêm mạc bao phủ đường hô hấp trên hay hô hấp dưới đều rất mỏng manh, do đó các mầm bệnh dễ dàng xâm nhập. Bên cạnh đó, trong những tháng đầu, bé được mẹ ẵm trên tay, nguy cơ tiếp xúc các vật lây nhiễm ở môi trường bên ngoài ít, tuy nhiên khi trẻ bắt đầu biết bò, ngồi, đứng… là lúc trẻ có khuynh hướng bỏ mọi thứ vào miệng, tăng nguy cơ tiếp xúc với mầm bệnh, khiến trẻ dễ mắc bệnh hơn.
Ở giai đoạn 0-12 tháng tuổi, hệ thống phòng thủ bên trong của trẻ như kháng thể, tế bào miễn dịch… chưa phát triển hoàn thiện khiến trẻ tăng nguy cơ bệnh nặng hơn so với trẻ lớn và người lớn, phải điều trị dài ngày, tăng nguy cơ bội nhiễm, thậm chí tử vong; nếu may mắn được cứu sống trẻ vẫn có nguy cơ phải chịu những gánh nặng bệnh tật, ảnh hưởng thể chất và trí tuệ trong suốt cuộc đời còn lại.
|
|
TS.BS Nguyễn An Nghĩa khuyến cáo, vaccine trong TCMR chưa đủ đề phòng bệnh toàn diện cho trẻ, trẻ cần được chủng ngừa thêm nhiều loại vaccine dịch vụ. |
Do đó, tiêm vaccine giúp trẻ được kịp thời tăng cường đề kháng, có được miễn dịch chủ động trước các mầm bệnh nguy hiểm. Vaccine không thể ngăn chặn hoàn toàn nguy cơ trẻ mắc bệnh, tuy nhiên nếu không may mắc bệnh, kháng thể có được từ vaccine giúp trẻ giảm nguy cơ bệnh nặng, giảm các biến chứng nguy hiểm, rút ngắn thời gian điều trị. Trẻ dễ dàng lướt qua giai đoạn bệnh giúp trẻ khỏe mạnh hơn trong giai đoạn đầu đời và cả khi trưởng thành.
Các loại vaccine cần thiết cho trẻ
Giải đáp băn khoăn của nhiều phụ huynh về việc có tất cả bao nhiêu loại vaccine trẻ cần chủng ngừa trong những năm đầu đời; đồng thời, ở phường xã, Chương trình Tiêm chủng mở rộng (TCMR) đáp ứng được bao nhiêu loại trong tất cả các loại vaccine cần thiết cho trẻ em? TS.BS Nguyễn An Nghĩa cho hay, các vaccine được triển khai tiêm chủng trong TCMR phòng ngừa được 10 bệnh cho trẻ em, trong khi đó hiện nay có gần 50 bệnh truyền nhiễm cho cả trẻ em và người lớn cần được phòng ngừa bằng vaccine.
Theo đó, trong TCMR, ngay khi chào đời trẻ sẽ nhận được mũi lao và viêm gan B sơ sinh; tiếp theo khi trẻ được 2-3-4 tháng thì sẽ nhận được mũi bạch hầu, ho gà, uốn ván, bại liệt, các bệnh do Hib và viêm gan B; kế đó khi đến 9 tháng trẻ sẽ được tiêm mũi sởi; đến 12 tháng trẻ sẽ được tiêm mũi viêm não Nhật Bản (phác đồ tiêm chủng 3 mũi); sau đó đến 18 tháng trẻ sẽ được tiếp tục nhận mũi sởi nhắc lại phối hợp với Rubella. Bên cạnh các mũi vaccine trong TCMR, trẻ cần được chủng ngừa thêm nhiều loại vaccine có trong tiêm chủng dịch vụ để được bảo vệ toàn diện hơn.
BSCKI. Bạch Thị Chính - Giám đốc Y khoa, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC cho hay, tại Hệ thống tiêm chủng VNVC có đầy đủ vaccine cho trẻ bảo gồm tất cả các loại vaccine được thiết kế trong chương trình TCMR, thậm chí là những vaccine thế hệ mới được bào chế bằng công nghệ tiên tiến, đa dạng các loại vaccine để phụ huynh lựa chọn phòng ngừa cho trẻ và hàng chục loại vaccine phòng bệnh nguy hiểm khác.
Ví dụ, vaccine phòng nhóm bệnh ho gà - bạch hầu - uốn ván, đối với chương trình TCMR chỉ có vaccine 5 trong 1, còn vaccine dịch vụ có 2 loại vaccine 6 trong 1 và 2 loại vaccine 5 trong 1, vaccine 4 trong 1, 3 trong 1. Đó đều là những vaccine tương đồng phòng nhóm bệnh ho gà - bạch hầu - uốn ván - bại liệt. Từ lúc 2-3-4 tháng tuổi, ngoài tuổi sơ sinh mũi lao và viêm gan B, thì TCMR và tiêm chủng dịch vụ cũng có những tương đồng về mốc thời gian tiêm.
|
|
BSCKI. Bạch Thị Chính - Giám đốc Y khoa, Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC cho biết, tại VNVC cam kết cung ứng đầy đủ vaccine cho trẻ em và người lớn dù nhiều nơi đang khan hiếm |
Phụ huynh cần lưu ý thêm rằng, ở cột mốc 2-3-4 tháng tuổi, nếu trẻ đã được tiêm phòng 5 bệnh truyền nhiễm bắt buộc theo TCMR thì trẻ còn cần được chủng ngừa thêm những loại vaccine phòng viêm phổi và các bệnh do phế cầu khuẩn, vaccine ngừa tiêu chảy cấp do Rotavirus,... vì đây là những bệnh rất nguy hiểm. Phế cầu có thể gây ra viêm phổi, viêm màng não, viêm tai giữa,... Tiêu chảy cấp do Rotavirus, tỷ lệ tử vong rất cao đối với trẻ em. Riêng với vaccine phế cầu, VNVC có 2 loại vaccine: Prevenar 13 (Bỉ) và Synflorix (Bỉ). Đối với Rota chúng ta có đến 3 loại vaccine: Rotateq (Mỹ), Rotarix (Bỉ) và Rotavin-M1 (Việt Nam).
Đến giai đoạn 6 tháng tuổi, trẻ cần tiêm tiêm vaccine cúm và não mô cầu BC dịch vụ. Đến 9 tháng tuổi, ngoài đồng hành với TCMR khi có lịch tiêm sởi, thì tiêm chủng dịch vụ có lịch tiêm những vaccine khác như: viêm não Nhật Bản thế hệ mới, não mô cầu ACYW, Thủy đậu thế hệ mới, sởi - quai bị - rubella... Đến giai đoạn 12 tháng tuổi thì trẻ cần tiêm thêm những loại vaccine tương tự như sởi - quai bị - rubella, thủy đậu... và sẽ có 1 loại vaccine mới đó là viêm gan A/ Viêm gan A+B.
Đặc biệt, nhiều loại vaccine cần phải được tiêm nhắc nhiều lần để có giá trị bảo vệ đầy đủ và lâu dài cho trẻ, thì đến 16-18 tháng trong TCMR chỉ có tiêm nhắc vaccine phòng ho gà - bạch hầu - uốn ván và vaccine ngừa sởi - rubella, còn ở tiêm chủng dịch vụ trẻ có thể nhắc vaccine 6 trong 1, 5 trong 1. Đến giai đoạn 2 tuổi, trẻ cần tiêm vaccine ngừa thương hàn, tả. Khi từ 4-6 tuổi, tiêm chủng dịch vụ tiếp tục có những bước ngoặt tiêm chủng nhắc lại cho trẻ, đó là những loại vaccine phòng bệnh tương tự nhưng thành phần trong vaccine có hàm lượng thấp hơn. Ví dụ như trẻ 4-6 tuổi cần tiêm nhắc hoa gà - bạch hầu - uốn - bại liệt trước khi trẻ đến trường; đồng thời ở giai đoạn này, trẻ có tiêm thể nhắc thủy đậu, sởi - quai bị - rubella... Đến giai đoạn trẻ 9 tuổi, trẻ cần tiêm vaccine ngừa HPV - đây là loại vaccine phòng loại virus gây ung thư cổ tử cung, ung thư hậu môn... cho cả nam và nữ.
VNVC vẫn đầy đủ các loại vaccine phòng bệnh cho trẻ
Nhiều phụ huynh cũng đã bày tỏ nỗi lo lắng khi trong thời gian gần đây nhiều loại vaccine trong TCMR tạm hết hàng, như vaccine phòng sởi và vaccine DPT phòng ho gà - bạch hầu - uốn ván. Tình trạng khan hiếm nhiều loại vaccine không chỉ diễn ra ở TCMR mà còn ở tiêm chủng dịch vụ khi các cơ sở y tế tại nhiều địa phương vẫn treo bảng "hết vaccine" trong thời gian dài. Như vậy, nguy cơ gián đoạn tiêm vaccine phòng bệnh cho trẻ, trong khi đó nhiều dịch bệnh đang bùng dịch.
|
|
Phụ huynh đưa trẻ đến Hệ thống tiêm chủng VNVC tiêm các loại vaccine để được phòng bệnh trọn vẹn trong giai đoạn đầu đời và ngay cả khi trưởng thành. |
BSCKI. Bạch Thị Chính nhấn mạnh: "Hệ thống tiêm chủng VNVC với 83 trung tâm trên toàn quốc luôn cam kết đem đầy đủ vaccine về với người dân dù nhiều nơi đang khan hiếm. Tôi rất mong muốn khi phụ huynh đã biết ngoài các vaccine trong chương trình TCMR trẻ cần tiêm thêm nhiều loại vaccine để hoàn thiện hệ miễm dịch, thì phụ huynh đưa trẻ đến các Trung tâm tiêm chủng VNVC để được tư vấn và hướng dẫn những loại vaccine cần tiêm thêm cho trẻ. Hoặc trong trường hợp gia đình muốn tiêm vaccine ở TCMR thì tại Hệ thống VNVC vẫn có những loại vaccine tương ứng có thể phòng được các bệnh truyền nhiễm theo khuyến cáo".
Được biết, VNVC là đối tác chiến lược quan trọng của nhiều hãng vaccine hàng đầu thế giới, do đó được đàm phán trực tiếp, nhập khẩu chính hãng vaccine với số lượng lớn, thậm chí được ưu tiên các loại vaccine mới, vaccine thường xuyên khan hiếm, vaccine chưa có mặt tại Việt Nam. Đồng thời, VNVC đang có gần 100 hệ thống kho lạnh đạt chuẩn GSP và dây chuyền bảo quản lạnh Cold Chain, bảo quản vaccine an toàn, chất lượng cao trong điều kiện nhiệt độ từ 2-8 độ C. Như vậy, khả năng lưu trữ của VNVC đến thời điểm này có thể lên đến hơn 200 triệu liều cùng lúc, cam kết cung ứng dồi dào nguồn vaccine đến cuối năm, thậm chí là nhiều năm về sau.
