Nhà ngoại giao hàng đầu của Mỹ hối thúc Israel hợp tác với Palestine

Trong chuyến thăm thứ tư tại Trung Đông kể từ khi cuộc chiến Gaza nổ ra trong tháng 10, ông Blinken đã hối thúc Israel ủng hộ các lãnh đạo người Palestine sẵn sàng tồn tại một cách hòa bình cùng người Israel và cảnh báo con số thương vong hàng ngày trong cuộc chiến với Hamas tại Gaza của quốc gia này đang ở mức quá cao.

Sau một ngày thảo luận tại Tel Aviv, ông cũng khẳng định việc Israel tiêu diệt các mối đe dọa từ Hamas có tầm quan trọng chủ chốt. Ông đưa ra những phát biểu này sau chuyến thăm các nước láng giềng Ả Rập của Israel nhằm thảo luận về kế hoạch xung quanh tương lai của Gaza và hội nhập tại Trung Đông.

Ngay trong thời điểm đó, chiến sự căng thẳng vẫn tiếp diễn tại miền Nam và miền Trung Gaza. Lực lượng Israel và các nhóm dân quân Hezbollah cũng đã có xô xát tại biên giới Israel-Lebanon.

Những lo ngại từ quốc tế về con số người Palestine thương vong từ chiến dịch của Israel nhằm vào khu nội phận đông đúc dân cư cũng như cuộc khủng hoảng nhân đạo ảnh hưởng tới hàng trăm ngàn người tại đây cũng đang trở nên ngày càng lớn.

Chiến dịch tấn công trên không và trên bộ của Israel được thực hiện nhằm đáp trả vụ tấn công xuyên biên giới nhằm vào miền Nam Israel do tổ chức Hamas thực hiện vào ngày 7 tháng 10. Chiến dịch này cho tới nay đã khiến 23.210 người Palestine thiệt mạng theo thống kê của Bộ y tế tại Gaza, cũng như đã san bằng các vùng rộng lớn trên khắp khu nội phận này.

Mỹ và các quốc gia khác cũng đang lo lắng, cố gắng ngăn chặn khả năng cuộc chiến này có thể lan rộng tới toàn Trung Đông.

Một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết, khi gặp mặt Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu tại một căn cứ quân sự ở Tel Aviv, ông Blinken đã nhấn mạnh “tầm quan trọng của việc tránh gây hại cho thường dân và bảo vệ cơ sở hạ tầng dân sự tại Gaza”.

Ông Blinken tái khẳng định sự hậu thuẫn của chính quyền tổng thống Joe Biden cho quyền tự vệ và ngăn chặn lặp lại vụ việc ngày 7 tháng 10 của Israel.

Israel đã cam kết sẽ tiêu diệt Hamas, tổ chức Hồi giáo Palestine điều hành Gaza hướng tới lật đổ Israel.

Phát biểu với báo chí sau cuộc họp, ông Blinken cho biết, con số thương vong hàng ngày tại Gaza đang ở mức quá cao – nhưng cũng đồng thời khẳng định những cáo buộc cho rằng Israel đang gây ra tội ác chiến tranh là “không có cơ sở”.

Ông cũng khẳng định người dân Palestine bị di tản ép buộc bởi cuộc chiến cần phải được trở về nhà ngay khi điều kiện cho phép. Mỹ đã từ chối những đề xuất từ một số cá nhân cực hữu tại Israel yêu cầu định cư người Palestine ngoài Gaza.

Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Israel Yoav Gallant cho biết, hoạt động quân sự tại thành phố Khan Younis miền Nam Gaza sẽ “trở nên căng thẳng hơn và tiếp tục cho tới khi bộ máy lãnh đạo Hamas bị phát hiện, các con tin người Israel được trở về nhà an toàn”.

Hội nhập khu vực

Ông Blinken cũng đã thảo luận về các kế hoạch cho tương lai của Gaza khi cuộc chiến kết thúc.

Trong phiên họp với ông Netanyahu, ông Blinken “đã tái khẳng định cần phải đảm bảo hòa bình lâu dài và bền vững cho Israel cũng như khu vực, bao gồm thông qua đề ra một nhà nước Palestine”.

Ảnh: REUTERS/Evelyn Hockstein.

Trước chuyến thăm Israel, ông Blinken đã phát biểu tại Jordan, Qatar, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất và Ả Rập Saudi, hướng tới xác định một giải pháp lâu dài cho cuộc xung đột Israel-Palestine suốt nhiều thập kỷ qua.

Ông cho biết, các nước đồng minh Ả Rập của Mỹ muốn có quan hệ mật thiết hơn với Israel nhưng chỉ trong trường hợp có được một “kế hoạch thực tế” hướng tới một nhà nước Palestine. Ông cũng cho biết, nhiều nước ở khu vực sẵn sàng đầu tư cho tương lai của Gaza trong trường hợp đó.

Những thảo luận do Mỹ làm trung gian về giải pháp nhà nước Palestine tại lãnh thổ Israel đang chiếm đóng đã sụp đổ từ gần một thập kỷ trước. Các lãnh đạo cánh hữu trong chính phủ liên hiệp tại nhiệm của Israel phản đối các giải pháp đề ra nhà nước Palestine.

Trong cuộc họp báo, ông Blinken từ chối bình luận về cách ông Netanyahu và nội các của ông đã phản hồi về các đề xuất xung quanh giải pháp nhà nước Palestine. Ông cho biết, Israel sẽ phải đưa ra “những quyết định và lựa chọn khó khăn” để chớp thời cơ hội nhập khu vực.

“Những mục tiêu này có thể đạt được nhưng chỉ khi các bên đồng lòng theo đuổi. Để đạt được mục tiêu này, Israel cần phải là đối tác với những lãnh đạo người Palestine sẵn sàng dẫn dắt quốc gia họ chung sống hòa bình với Israel với tư cánh nước láng giềng”.

Ông khẳng định, bộ máy lãnh đạo Palestine phải tự cải tổ và cải thiện khả năng điều hành, và Israel cần phải ngừng các hành động phá hoại.

Nhắc tới cuộc xung đột tại Bờ Tây do Israel chiếm đóng, một phần lãnh thổ nơi người Palestine muốn thành lập nhà nước, ông cho biết: “Những vụ bạo lực do người định cư cực đoan thực hiện một cách bừa bãi, hành động bành trướng, tàn phá, trục xuất của người định cư đều làm cho quá trình theo đuổi nền hòa bình và an ninh lâu dài của Israel khó khăn hơn”.

Phản ứng trước phát biểu của ông Blinken, quan chức của Hamas, Sami Abu Zuhri cho rằng chuyến viếng thăm này cho thấy quan điểm của Mỹ vẫn chưa có thay đổi đáng nói: “Mục tiêu của chuyến viếng thăm là ủng hộ cho an ninh của phe chiếm đóng. Israel và Mỹ hiện như một”.

Chiến sự căng thẳng tại Gaza

Israel cho biết, quân đội nước này đang dần chuyển giai đoạn từ tấn công quân sự toàn lực sang một dạng chiến tranh cục bộ có mục tiêu hơn tại miền Bắc Gaza và đồng thời tiếp tục chiến đấu tại khu vực miền Nam.

Trong ngày thứ Hai, quân đội Israel cho biết đã tiêu diệt 40 tay súng Palestine, đột kích một khu tổ hợp của dân quân cũng như nhiều đường hầm tại Khan Younis, thành phố chính của miền Nam Gaza. Quân đội nước này cho biết 9 binh lính Israel đã thiệt mạng, phần lớn là các binh lính của các đơn vị kỹ sư làm việc trong các đường hầm.

Bộ y tế tại Gaza cho biết, 126 người Palestine đã thiệt mạng và 241 người khác bị thương trong 24 giờ qua.

Sean Casey, điều phối viên Tổ chức Y tế Khẩn cấp của WHO tại Gaza, cho biết hệ thống y tế tại khu nội phận này đang sụp đổ một cách rất nhanh chóng. Ông cáo buộc Israel đã không cấp phép cho các xe tải mang hàng cứu trợ tới Gaza.

“Chúng tôi xếp hàng đoàn xe cứu trợ hàng ngày, chúng tôi đợi họ cấp phép, chúng tôi không được cấp phép, rồi chúng tôi trở về để lặp lại quá trình đó trong ngày hôm sau”.

Các nhân viên y tế và bệnh nhân đang đang bỏ chạy khỏi các bệnh viện, bao gồm khoảng 600 bệnh nhân từ một cơ sở và 66 nhân viên y tế đã bị bắt giữ. Chỉ có một phần ba các bệnh viện tại Gaza còn đang có một phần khả năng hoạt động và các bệnh viện này đều nằm tại miền Trung hoặc miền Nam Gaza.

Ông Casey cho biết, nhiều nhân viên tại bệnh viện Nasser tại Khan Younis đã bỏ chạy tìm nơi trú ẩn khu vực cực Nam của khu nội phận và hiện tại chỉ còn một bác sĩ điều trị cho mỗi 100 bệnh nhân bị bỏng.

Nguyễn Quang Minh (theo Reuters)