Nguyên nhân giá khí đốt tự nhiên của Mỹ tăng cao?
Mặc dù Tổng thống Joe Biden đã cam kết cung cấp nhiều khí đốt hơn cho châu Âu để thay thế khí đốt của Nga, nhưng không rõ nguồn khí bổ sung đó sẽ đến từ đâu.
Giá khí đốt tự nhiên của Mỹ đang tăng mạnh. Giá giao dịch hợp đồng tương lai chuẩn đã tăng lên mức cao nhất trong vòng 13 năm đạt 8,74 USD/MMBtu (MMBtu là 1 triệu đơn vị nhiệt Anh), theo hãng tin Reuter đưa tin vào hôm 6/5 . Giá khí đốt Henry Hub (tiêu chuẩn giá khí đốt của Mỹ) đã vượt quá 8 USD/nghìn feet khối trong tuần này, mức cao nhất kể từ năm 2008.
Ông Pavel Molchanov, chuyên gia phân tích năng lượng tại Ngân hàng đầu tư Raymond James, nhận định: “Những mức giá này đang ở mức cao không bền vững".
Vào thời điểm đỉnh cao, giá khí đốt tự nhiên đạt trung bình 4,40 USD/nghìn feet khối vào năm 2008 và 2014, trong khi đã giảm còn 2,10 USD/nghìn feet khối ở mức thấp nhất vào năm 2020.
Một số nguyên nhân kết hợp đã thúc đẩy giá khí đốt của Mỹ tăng cao, vốn đã tăng khoảng 90% kể từ đầu tháng 3 cho tới nay.
Thời tiết nóng hơn
Nhiều khu vực tại nước Mỹ đang ghi nhận nhiệt độ nóng hơn mức bình thường. Nguồn nhiên liệu của máy phát điện thường là khí đốt để sản xuất điện, được doanh nghiệp và người dân sử dụng để làm mát các tòa nhà.
Thời tiết ở Houston, thành phố lớn nhất bang Texas, dự báo sẽ đạt 100 độ F (37,8 độ C) vào cuối tuần, mức cao hơn khoảng 15 độ F so với bình thường vào cùng thời điểm hàng năm.
Nhu cầu làm mát ở bang North Carolina đã tăng vọt vào đầu tuần này khi mọi người bật máy điều hòa nhiệt độ nhiều hơn. Giá khí đốt giao ngay ở một số khu vực đã tăng lên mức cao nhất kể từ tháng 2/2021, bao gồm cả Henry Hub, Dominion South ở Pennsylvania và Chicago.
Chuyên gia phân tích Molchanov nói: “Thời tiết có thể tác động khiến các mức giá này tăng giảm đột ngột".
Vấn đề nguồn cung
Sản lượng khí đốt của Mỹ đã giảm mạnh vào năm 2020, khi việc khai thác khí đốt, dầu và các nhiên liệu hóa thạch khác dừng lại.
Giáo sư David Victor tại Đại học California San Diego, chia sẻ với hãng tin CBS News: “Trong thời kỳ đại dịch, ngành công nghiệp khí đốt đã sụt giảm mạnh”. Nhiều nhà sản xuất khí đốt nhỏ đã ngừng kinh doanh trong khi các công ty lớn hơn thu hẹp sản xuất để bảo vệ lợi nhuận. Ông Victor nhận định: "Nhu cầu đã phục hồi, nhưng nguồn cung phải mất một thời gian mới bắt kịp".
Ông Victor cho rằng tính thời vụ của đợt tăng giá hiện tại có thể khiến giá khí đốt tự nhiên sẽ đắt hơn trong thời gian dài. Các nhà kinh doanh khí đốt tự nhiên thường tận dụng giá thấp hơn vào mùa xuân và mùa hè để lưu trữ khí vào kho, nhưng mức giá cao hiện tại có thể tạo ra hiệu ứng kích thích khiến giữ giá tăng cho đến cuối năm. Ông nói: “Rất có thể giá khí đốt cao sẽ kéo dài vào mùa đông".
Lượng khí được lưu trữ hiện ở mức 1,567 nghìn tỷ feet khối, thấp hơn khoảng 16% so với mức trung bình 5 năm về nguồn cung.
Xung đột tại Ukraine
Thị trường khí đốt đang chịu ảnh hưởng một phần từ cuộc xung đột Nga-Ukraine khiến các quốc gia chạy đua tìm kiếm nguồn năng lượng. Nga đứng đầu thế giới về xuất khẩu khí đốt và xuất khẩu dầu mỏ. Với việc cắt giảm nguồn năng lượng từ Nga, các quốc gia ở châu Âu và những nơi khác đang cố gắng đảm bảo nguồn cung. Điều này đã thúc đẩy giá tiêu chuẩn của châu Âu tăng lên gấp nhiều lần so với giá của Mỹ,
Mỹ đã hỗ trợ bằng cách chuyển hướng vận chuyển khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) sang châu Âu, nhiều người kỳ vọng nhu cầu LNG sẽ tiếp tục tăng khi các quốc gia châu Âu hạn chế nguồn cung của Nga trong những năm tới.
Theo hãng tin CBS News, không giống như xăng - hầu hết người Mỹ phải mua tại cây để đổ cho ô tô, hầu hết người tiêu dùng không chi trả trực tiếp cho khí đốt tự nhiên. Thay vào đó, nó là yếu tố đầu vào cho chi phí điện, hệ thống sưởi và hàng tiêu dùng ở nhiều nước. Điều đó có nghĩa là tác động của đến người tiêu dùng sẽ ít hơn một chút so với việc giá xăng dầu tăng đột biến .
Phạm Hà Thanh (theo Reuters, CBS News)