Nguy cơ thảm họa tại nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia

Đây là một trong những tổ hợp năng lượng nguyên tử lớn nhất châu Âu. Zaporizhzhia chỉ nằm cách Chernobyl khoảng 500 km, nơi từng xảy ra thảm họa hạt nhân tồi tệ nhất thế giới.

Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia chiếm 1/4 sản lượng điện của Ukraine cung cấp điện cho 4 triệu hộ gia đình, trong những ngày gần đây tại khu vực này xảy ra nhiều hoạt động tấn công quân sự. Hiện Nga và Ukraine đang cáo buộc lẫn nhau pháo kích nhà máy này. Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế cảnh báo, các vụ pháo kích tại nhà máy Zaporizhzhia có thể dẫn đến thảm họa hạt nhân.

Theo IAEA, nhà máy Zaporizhzhia có 6 lò phản ứng làm mát bằng nước trước đây do Liên Xô thiết kế, đây là một trong 10 tổ hợp năng lượng điện hạt nhân lớn nhất thế giới. Giới quan sát lo ngại các vụ giao tranh, pháo kích có thể làm hư hại trực tiếp các lò phản ứng này, dẫn đến tình huống rò rỉ phóng xạ.

Ngoại trưởng Ukraine từng cảnh báo, nếu vụ nổ xảy ra tại nhà máy điện này thì có thể gây ra hậu quả tàn khốc, tồi tệ gấp 10 lần thảm họa Chernobyl năm 1986.

Tuy nhiên theo các chuyên gia, các vụ pháo kích nhiều khả năng không khiến các lò phản ứng sẽ trực tiếp sẽ bị hư hại, do công trình này được xây dựng chắc chắn từ bê tông cốt thép.

Giáo sư Boris Zhuikov - Chuyên gia nghiên cứu phóng xạ hạt nhân: "Tôi cho rằng hệ thống làm mát dễ bị hư hỏng hơn và về nguyên tắc có thể xảy ra tai nạn nghiêm trọng, không phải ở mức độ Chernobyl, mà có thể là một Fukushima, khi hạt nhân phóng xạ dễ bay hơi được giải phóng".

Theo chuyên gia này, nếu nguy cơ rò rỉ phóng xạ xảy ra, khu vực xung quanh nhà máy và khu vực miền Nam Ukraine sẽ bị ảnh hưởng nặng nhất. Ngoài ra, người dân ở khu vực Biển Đen, Bulgaria, Romania và Nga cũng có thể bị tác động ở mức độ thấp hơn.

Kể từ tháng 3, nhà máy được vận hành bởi các nhân viên Ukraine nhưng các đơn vị quân đội Nga bảo vệ cơ sở này. Tổng thư ký Liên Hợp Quốc Antonio Guterres cảnh báo các cuộc tấn công nhằm vào nhà máy hạt nhân Zaporizhzhia có thể dẫn đến thảm họa, đồng thời kêu gọi các bên ngừng ngay lập tức mọi hoạt động quân sự gần nhà máy.

Ông nói: "Nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia không được phép sử dụng như một phần của bất kỳ hoạt động quân sự nào. Tôi kêu gọi các bên tìm kiếm một thỏa thuận ngay lập tức để khôi phục Zaporizhhia như một cơ sở hạ tầng dân sự thuần túy và đảm bảo an ninh cho khu vực này".

Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron hôm qua kêu gọi tổ chức một cuộc thanh sát độc lập tới nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia. Hai nhà lãnh đạo Nga và Pháp kêu gọi các chuyên gia IAEA tới thanh sát nhà máy sớm nhất có thể và đánh giá tình hình tại đây.

Tổng thống Nga Putin và người đồng cấp Pháp Macron hôm qua kêu gọi tổ chức một cuộc thanh sát độc lập tới nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia.