Nguy cơ Công ty metro 1 TP.HCM gián đoạn hoạt động vì hết tiền

Các đoàn tàu metro số 1 đang tập kết ở depot Long Bình - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Trong văn bản gửi Văn phòng Chính phủ mới đây, Công ty TNHH MTV Đường sắt đô thị số 1 TP.HCM cho hay toàn bộ người lao động công ty chưa được chi trả lương từ tháng 2-2022 đến nay và kể từ tháng 7-2021 chưa được đóng các khoản bảo hiểm xã hội. Công ty hiện hết sức khó khăn, có nguy cơ phải gián đoạn hoạt động do không có bất kỳ nguồn kinh phí nào kể từ tháng 8-2021.

Liên quan đến vấn đề này, trước đó UBND TP đã kiến nghị Chính phủ và Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và đầu tư chấp thuận cho TP tạm ứng kinh phí để công ty hoạt động, đảm bảo nhiệm vụ chuẩn bị vận hành metro số 1. Sau đó, Văn phòng Chính phủ đã đề nghị Bộ Kế hoạch và đầu tư, Bộ Tài chính xem xét, nghiên cứu; trường hợp vượt thẩm quyền, hai bộ đề xuất báo cáo Thủ tướng theo quy định.

Về phương án, Bộ Tài chính đề nghị TP báo cáo Chính phủ cho phép bổ sung vốn điều lệ để đảm bảo hoạt động. Còn Bộ Kế hoạch và đầu tư đề nghị TP rà soát cơ sở pháp lý, khả năng cân đối ngân sách hoặc các nguồn vốn phù hợp khác để bố trí cho công ty trong giai đoạn chuẩn bị vận hành. Trường hợp vượt thẩm quyền, báo cáo Thủ tướng xem xét quyết định.

"Do Bộ Tài chính và Bộ Kế hoạch và đầu tư có hướng dẫn khác nhau nên đến nay TP chưa thể giải quyết kinh phí cho công ty. Dù thực hiện phương án của Bộ Tài chính hoặc Bộ Kế hoạch và đầu tư đều cần nhiều thời gian để rà soát, trong khi nhu cầu kinh phí hiện nay rất cấp thiết", văn bản của Công ty TNHH MTV Đường sắt đô thị số 1 nêu.

Do tính chất cấp bách của sự việc trên, công ty kiến nghị Văn phòng Chính phủ quan tâm, hỗ trợ và báo cáo Thủ tướng Chính phủ sớm có ý kiến đồng thuận chủ trương cho TP được tạm ứng kinh phí trong khi chờ nghiên cứu thực hiện theo phương án hướng dẫn của các bộ.

Theo tìm hiểu, Công ty TNHH MTV Đường sắt đô thị số 1 có quyết định thành lập năm 2015. Theo đề án thành lập công ty, giai đoạn 2015-2017, công ty chuẩn bị các điều kiện cần thiết cho việc tiếp nhận, triển khai, quản lý, vận hành metro số 1.

Lúc đó, dự kiến tuyến metro số 1 sẽ vận hành năm 2018. Về cơ chế tài chính, giai đoạn chuẩn bị, không phát sinh sản phẩm, doanh thu từ hoạt động kinh doanh, TP sẽ bố trí vốn từ ngân sách đảm bảo điều kiện thực hiện nhiệm vụ của doanh nghiệp…

Tuy nhiên, do tuyến metro số 1 chậm tiến độ nên tới năm 2019, công ty mới bổ nhiệm giám đốc và bắt đầu đi vào hoạt động. Khi thành lập, công ty được cấp vốn điều lệ 14 tỉ đồng mua sắm trang thiết bị văn phòng cơ bản, còn kinh phí hoạt động chưa được ngân sách cấp. Sau 7 năm, công ty vẫn chưa có nguồn thu do dự án chưa hoàn thành.

Tuyến metro số 1 hiện có tiến độ đạt 91%, dự kiến đưa vào khai thác v ào quý 4-2023 . C uối tháng 5-2022, l iên danh NJPT (tư vấn chung) và Trường cao đẳng Đường sắt ký kết hợp đồng đào tạo nhân viên, đào tạo cho 377 nhân viên vận hành. Đây là một trong những hoạt động chuyển giao kiến thức, công nghệ của dự án để các nhân viên làm chủ việc vận hành tuyến metro trong thời gian tới.

Việc vận hành tốt của công ty là vấn đề rất quan trọng để metro số 1 được đưa vào khai thác thương mại một cách thuận lợi. Do đó, nếu việc chậm trễ giải quyết kinh phí kéo dài sẽ gây ra tác động không mong muốn đến tiến độ khai thác chung của tuyến metro đầu tiên của TP.HCM.

Ngày 31-5, Liên danh NJPT (tư vấn chung) của dự án metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên, TP.HCM) và Trường cao đẳng Đường sắt ký kết hợp đồng đào tạo nhân viên cho công ty vận hành tuyến metro số 1.