Người trẻ châu Âu lần đầu nếm mùi khủng hoảng vật giá

Từ tháng 5/2021, khi phần lớn thế giới đang vật lộn đối phó Covid-19, Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) cảnh báo nhiều nhóm trẻ phải chịu tác động lớn và có nguy cơ chịu "vết sẹo khó phai" trong sự nghiệp và thu nhập.

OECD cũng ghi nhận nhiều người trẻ bị trầm cảm và bất an về công việc hay tài chính cá nhân trong thời kỳ đại dịch. Khi những lo lắng này chưa biến mất, họ tiếp tục đối mặt với tình trạng lạm phát khiến vật giá leo thang do ảnh hưởng từ khủng hoảng Ukraine. Trên khắp châu Âu hiện nay, nhiều người dưới 30 tuổi đang sống chật vật với điều kiện kinh tế ngày càng tồi tệ.

Tại Tây Ban Nha, tình trạng giá thuê nhà tăng mạnh, lương thấp cùng tỷ lệ thất nghiệp cao khiến chuyện sống cùng cha mẹ trở thành lựa chọn duy nhất của nhiều thanh niên ngoài 20 tuổi. Quốc gia này có tỷ lệ thanh niên thất nghiệp cao nhất Liên minh châu Âu (EU) và các thành viên OECD, ở mức 32%.

Aitana Moreno, giáo viên 26 tuổi đang học thạc sĩ, sống cùng mẹ ở Madrid vì cuộc sống khó khăn.

"Tôi vừa học vừa làm và sống cùng mẹ bởi không đủ khả năng trang trải tiền thuê nhà và học phí. Tôi không đủ điều kiện ra ở riêng tại Madrid vì không có công việc toàn thời gian. Không ai cho tôi thuê nhà nếu không có hợp đồng làm việc 40 giờ/tuần", Moreno chia sẻ với Guardian.

Chính phủ Tây Ban Nha đã công bố một khoản trợ cấp thuê nhà đặc biệt ở mức 250 euro/tháng cho người trẻ có thu nhập dưới 23.725 euro/năm, trong khi chính quyền vùng thủ đô Madrid cũng giảm tiền vé phương tiện giao thông công cộng cho họ.

Theo Idealista, trang tra cứu bất động sản của Tây Ban Nha, giá thuê nhà ở Madrid từ năm 2021 đến tháng 8 năm nay đã tăng 14%.

Người biểu tình giá thuê nhà đụng độ cảnh sát ở Barcelona, Tây Ban Nha, ngày 19/10. Ảnh: AFP.

Ở London, Anh, giá thuê nhà thậm chí tăng nhanh hơn. Zoopla, hãng tư vấn bất động sản Anh, cho biết giá thuê nhà ở London tăng trung bình 17% mỗi năm, vượt xa mức nhiều người trẻ có thể chi trả.

Hollie Clark, 27 tuổi, làm việc toàn thời gian cho một website thời trang và làm thêm 10 tiếng/tuần tại một quán rượu. Tiền thuê nhà của Clark ở quận nội thành Hackney từng có mức giá dễ thở là 1.550 bảng/tháng, nhưng hiện tăng lên 2.200 bảng/tháng.

Khi thông báo mức tăng này, chủ nhà tuyên bố Clark chỉ có hai lựa chọn là "trả tiền hoặc chuyển đi nơi khác".

"Chắc chắn tôi sẽ rời đi", Clark nói. "Thật điên rồ. Tôi không thể tìm thấy bất cứ nhà cho thuê nào dưới 1.700 bảng/tháng, hầu hết trong số đó là căn hộ một phòng ngủ. Nói cách khác, tôi phải trả nhiều tiền hơn cho một không gian nhỏ hơn".

Cùng với giá thuê nhà leo thang, đối với nhiều người trẻ, lạm phát ở mức hai con số cũng là "cơn ác mộng" họ lần đầu đầu gặp phải.

Lạm phát trung bình trên khắp châu Âu đạt gần 11% trong tháng 11, mức cao nhất trong 4 thập kỷ qua. Các quốc gia Baltic chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, với mức lạm phát hơn 20%.

Đối với Clark, lạm phát ở Anh buộc cô phải dùng số tiền tiết kiệm được trong quá trình làm thêm ở quán rượu để chi tiêu vào cuối tháng.

Trong khi đó, Joachim Valente, 23 tuổi, đến từ Toulouse, Pháp, đã bỏ công việc tại xưởng in trong thành phố để quay lại học đại học. Anh nhận khoảng 500 euro/tháng từ học bổng sinh viên, cộng thêm khoản hỗ trợ từ bà, song tiền thuê nhà cùng hai người bạn lên tới 1.000 euro/tháng.

Valente bắt đầu hối hận về quyết định quay lại trường đại học vào lúc này. "Thực sự khó khăn, tôi không thể sống như năm ngoái. Trước đây làm công ăn lương cũng phải cân đo đong đếm, nhưng giờ thì ngoài kiểm soát. Có thể tôi sẽ chỉ mua thịt 1-2 lần/tháng vì quá đắt", anh nói.

Sinh viên Pháp xếp hàng chờ nhận thực phẩm từ một tổ chức phi lợi nhuận ở Bordeaux, ngày 15/11. Ảnh: AFP.

Chính phủ Pháp giới hạn mức tăng giá năng lượng ở 4% và tăng lên 15% kể từ tháng 1/2023. Nhưng đối với nhiều người trẻ, 4% đã là một thách thức.

Matteo Leroux, 22 tuổi, kỹ thuật viên ngành điện đang học việc, kiếm được 900 euro/tháng và sống một mình trong căn hộ ở Marseille với giá thuê 400 euro/tháng. Giống Valente ở Toulouse, anh đã ngừng mua thịt và chuyển sang ăn cá, song vấn đề lớn nhất lại là cái lạnh của mùa đông năm nay.

"Căn hộ của tôi không có vật liệu cách nhiệt. Đôi lúc muốn bật máy sưởi cũng đành thôi bởi giá điện quá đắt. Tôi mua một chiếc máy sưởi chạy bằng khí đốt, nhưng vì tòa nhà đã cũ nên bên trong vẫn rất lạnh".

Ở Litva, quốc gia vùng Baltic, mức lương trung bình là 1.678 euro/tháng và mức lương tối thiểu là 720 euro/tháng trước thuế. Do lương ở Litva quá thấp, nhiều thanh niên đã ra nước ngoài tìm việc. Nhóm 15-25 tuổi chiếm gần một nửa lượng người di cư Litva ra nước ngoài.

Một số thanh niên có trình độ đại học vẫn cố gắng làm việc cho các công ty nước ngoài để cải thiện thu nhập.

"Tôi nhận ra chi phí sinh hoạt ngày càng tăng từ mùa xuân. Lạm phát trong 1-2 năm qua thật điên rồ. Giá điện tăng ồ ạt, trong khi công ty không tăng lương", Dominykas, 26 tuổi, ở Vilnius, cho biết. Anh vừa bắt đầu làm từ xa cho một doanh nghiệp Anh.

Người dân biểu tình đòi tăng lương ở London, Anh, ngày 20/12. Ảnh: AFP.

Tại Italy, Alice Spada, 24 tuổi, thực tập sinh cho một doanh nghiệp ở Rome, kiếm được 800 euro/tháng, trong khi tiền góp để thuê một căn hộ chung là 480 euro/tháng. Cô được bố mẹ hỗ trợ tiền nhà, nhưng không tiết kiệm được là bao.

"Thật bực bội", Spada bày tỏ. "Tôi học rất nhiều chỉ để kiếm quá ít. Tôi biết bản thân may mắn khi có cha mẹ hậu thuẫn, nhưng tôi lẽ ra đã phải có khả năng tự lập".

Từng có kinh nghiệm làm giáo viên ở Pháp, Moreno ở Madrid tin rằng người trẻ tìm việc ở Tây Ban Nha gặp nhiều khó khăn hơn. "Nhiều người không tìm được việc phù hợp với bản thân hay trình độ chuyên môn, trong khi lương rất tệ", cô nói.

Tất cả những người trẻ được hỏi đều nói rằng họ không lạc quan về tương lai của nền kinh tế ở châu Âu.

"Khi xem tin tức trên TV, cảm giác như mọi thứ không diễn ra đúng hướng. Tôi không thể lạc quan nổi khi họ liên tục nói nền kinh tế đang suy thoái", Moreno cho hay.

Đức Trung

Vnexpress