Nghiên cứu: Uống vitamin quá liều có thể làm tăng 27% tỷ lệ mắc bệnh ung thư

Vitamin tự nhiên được coi là một loại khoáng chất vô cùng thiết yếu của cơ thể. Tuy nhiên những viên vitamin tổng hợp được quảng bá với nhiều công dụng siêu việt liệu có thật sự tốt đối với cơ thể? Trong một nghiên cứu

có thẩm quyền

(Ảnh minh họa: Lallapie/Shutterstock)

Một bệnh nhân năm nay đã 50 tuổi, ông mở một cửa hàng nhỏ và tự làm mọi việc. Gần đây, ông cảm thấy mình hơi mất sức, mỗi ngày đều rất mệt mỏi, nghỉ ngơi không thấy nhẹ nhõm, lâu lâu lại bị cảm lạnh rồi ốm.

Sau khi tìm hiểu thì ông cho rằng là do sức đề kháng của cơ thể đã suy yếu. Theo lời giới thiệu của một người bạn, ông đã chọn một loại vitamin tổng hợp nhập khẩu để bồi bổ cơ thể, sau khi nhận được thuốc, ông uống theo đúng liều lượng hướng dẫn trong một thời gian. Nhưng sau 1 tuần uống liên tục, cơ thể ông vẫn không có gì thay đổi.

Ông lúc ấy rất sốt ruột nên đã bắt đầu tăng liều lượng vitamin, từ 1 viên lên 8 viên mỗi ngày. Kết quả là sau 1 tuần, các triệu chứng trên cơ thể ông bắt đầu trở nên nghiêm trọng. Da, mắt và nước tiểu đều chuyển sang màu vàng. Lúc này ông đến bệnh viện kiểm tra thì bác sĩ phát hiện các chỉ số chức năng gan của ông đang trong tình trạng nghiêm trọng, đã đến mức bị suy.

Sau khi thăm khám, các bác sĩ kết luận rằng ông bị viêm gan do thuốc, và thủ phạm có lẽ là loại vitamin tổng hợp mà ông đã uống.

Vậy vitamin có thực sự tốt cho sức khỏe không? Tại sao bệnh nhân này lại bị viêm gan khi uống vitamin?

Trên thực tế, không phải cứ bổ sung càng nhiều vitamin thì càng tốt.

Bổ sung quá nhiều vitamin có thể làm tăng nguy cơ ung thư

Vitamin là hợp chất hữu cơ phân tử nhỏ rất cần thiết cho cơ thể con người, giúp duy trì các hoạt động sống bình thường. Tuy nhiên cơ thể không tự tổng hợp được hoặc lượng tổng hợp không đáp ứng đủ nhu cầu, vì vậy vitamin cần được bổ sung thông qua ăn uống bên ngoài.

Vào ngày 15/1, Viện Công nghệ Liên bang Thụy Sĩ thông qua các thí nghiệm trên chuột đã phát hiện ra rằng việc bổ sung nicotinamide riboside (một dạng vitamin B3 trong cơ thể người) cho chuột sẽ làm tăng tỷ lệ mắc bệnh ung thư lên 27%, thậm chí dẫn đến việc hình thành các khối u và làm tăng đáng kể nguy cơ ung thư di căn lên não.

Và cũng gần đây, các nhà nghiên cứu từ Đại học Phúc Đán, Trung Quốc, cũng phát hiện ra việc bổ sung quá nhiều vitamin B9, còn được gọi là axit folic, có thể làm tăng tỷ lệ đột biến DNA và biến đổi biểu sinh.

Vào ngày 28/2, nghiên cứu liên quan được công bố trên tạp chí ‘Cell Discovery’ , các nhà nghiên cứu đã chia những con chuột thành 3 nhóm: liều thấp (0,3 mg/kg), liều kiểm soát (3 mg/kg) và liều cao (30 mg/kg).

Qua phân tích, người ta thấy rằng, so với nhóm đối chứng thì nguy cơ tỷ lệ đột biến DNA của nhóm chuột dùng liều thấp tăng gấp 2 lần, còn ở nhóm dùng liều cao thì tăng 1,8 lần. Ngoài ra, mức độ methyl hóa của các gen sửa chữa DNA ở chuột trong nhóm dùng liều cao tăng lên đáng kể, quá trình methyl hóa ức chế biểu hiện gen cũng tăng và cuối cùng là làm hỏng hoạt động sửa chữa DNA.

Vitamin là chất không thể thiếu đối với cơ thể, nhưng không có nghĩa là càng dùng nhiều càng tốt. Điều rất quan trọng là phải nắm đúng liều lượng, nhiều quá sẽ tăng nguy cơ ung thư, mà ít quá cũng sẽ gây ra những nguy hiểm cho cơ thể.

Như vậy việc thiếu hay thừa vitamin cũng đều sẽ không hiệu quả. Đặc biệt là với những nhóm vitamin sau:

1. Vitamin A

Vitamin A tự nhiên có thể hấp thụ từ các thực phẩm như trứng, sữa, cà rốt, bông cải xanh…(Ảnh: Evan Lorne/Shutterstock)

Lợi ích: Vitamin A có thể cải thiện quá trình trao đổi các chất gây ung thư, có tác dụng rất tốt trong việc tăng phản ứng miễn dịch của cơ thể và khả năng chống lại các khối u. Tình trạng thiếu vitamin A có liên quan rất lớn đến việc tăng nguy cơ ung thư ở các bộ phận như phổi, thực quản, dạ dày và bàng quang.

Tác hại của việc bổ sung quá mức: Tuy nhiên việc bổ sung vitamin quá mức cũng gây ra các nguy hại nghiêm trọng như dễ khiến xương phát triển không bình thường, loãng xương. Thậm chí một số người còn gặp tình trạng gan bị tổn thương.

2. Vitamin B

Cá hồi, rau lá xanh, gan, trứng, sữa, thịt bò, cây họ đậu… là những thực phẩm giàu vitamin B tự nhiên. (Ảnh: LumenSt/Shutterstock)

Lợi ích: Tác dụng của vitamin B đối với quá trình sinh ung thư là phức tạp hơn. Nhưng người ta biết rằng việc thiếu vitamin B2 trong cơ thể rất dễ gây ung thư gan.

Tác hại của việc bổ sung quá mức: Bổ sung quá nhiều vitamin B1 có thể gây ra hiện tượng đánh trống ngực, khó thở, đau đầu và thậm chí sốc phản vệ. Ngoài ra bổ sung quá nhiều vitamin B2 còn dễ gây ra các triệu chứng bỏng rát, tê, ngứa, xuất hiện các bất thường nghiêm trọng về thần kinh cảm giác như trạng thái không ổn định.

3. Vitamin C

Vitamin C có nhiều trong kiwi, ớt chuông đỏ, cam quýt, cà chua, táo… (Ảnh: Tatjana Baibakova/Shutterstock)

Lợi ích: Vitamin C là một chất chống oxy hóa rất tốt, có thể giúp loại bỏ các gốc tự do trong cơ thể và ức chế sự phát triển và lây lan của các tế bào ung thư. Ngoài ra nếu cơ thể thiếu vitamin C sẽ làm tăng tỷ lệ mắc bệnh ung thư thanh quản và ung thư cổ tử cung.

Tác hại của việc bổ sung quá mức: Dễ gây ra các triệu chứng như buồn nôn, nôn, tiêu chảy. Hoặc một số người còn bị rối loạn chức năng thận/gút và dễ dẫn đến bị sỏi thận.

4. Vitamin D

Vitamin D chủ yếu thu được khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. (Ảnh: Shutterstock)

Lợi ích: Vitamin D chủ yếu thu được khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, có thể giúp điều chỉnh chức năng miễn dịch, sự phát triển, biệt hóa của da cũng như sự hấp thụ canxi và phốt pho của cơ thể. Trong một dữ liệu nghiên cứu cho thấy hơn 90% bệnh nhân ung thư là do thiếu vitamin D. Đồng thời sự xuất hiện của ung thư vú và ung thư ruột kết đều có liên quan đến sự thiếu hụt vitamin D.

Tác hại của việc bổ sung quá mức: Có thể khiến cơ thể bị ngộ độc, gây tăng canxi máu, sỏi thận và xơ cứng động mạch.

Có thể bổ sung canxi bằng cách phơi nắng qua cửa sổ kính?

5. Vitamin E

Vitamin E có nhiều trong các thực phẩm như hạt hướng dương, hạnh nhân, rau bina, bơ, bí, quả kiwi, cá hồi, tôm, dầu ô liu, dầu mầm lúa mì và bông cải xanh. (Ảnh minh họa: Jacek Chabraszewski/ Shutterstock)

Lợi ích: Vitamin E là một chất chống oxy hóa tự nhiên, có thể ngăn chặn quá trình tổng hợp hợp chất nitroso, duy trì sự ổn định của màng tế bào và hỗ trợ ngăn ngừa ung thư.

Tác hại của việc bổ sung quá mức: Việc bổ sung quá mức có thể dẫn đến rối loạn đông máu, tích tụ chất béo trong gan và giảm chức năng của hệ miễn dịch.

Như đã thấy, vitamin không thể thiếu hay thừa. Vậy chúng ta nên bổ sung vitamin như thế nào để tốt cho sức khỏe?

Cách để bổ sung vitamin phù hợp

1. Căn cứ theo nhu cầu cơ thể

Phụ nữ mang thai, trẻ sơ sinh, bệnh nhân kém hấp thu và người mắc bệnh đặc biệt không thể ăn uống điều độ hay sinh hoạt thất thường thì đều có thể bổ sung vitamin một cách khoa học dưới sự hướng dẫn của bác sĩ. Còn những người bình thường chúng ta không cần bổ sung vitamin, chúng ta có thể duy trì sự cân bằng của vitamin thông qua chế độ ăn uống hàng ngày.

2. Không dùng quá liều

Bất kể là vitamin gì, thì cũng đều phải tuân thủ nghiêm ngặt liều lượng khuyến cáo. Đặc biệt là không nên tùy ý tăng giảm liều lượng, nếu không sẽ dễ dàng mang đến một số nguy cơ mất an toàn không cần thiết cho sức khỏe.

Vitamin rất quan trọng đối với sức khỏe nhưng nhiều quá mức chưa chắc đã tốt. Chúng ta cần phải có thái độ đúng đắn về vấn đề này, không nên bổ sung vitamin hàng ngày một cách mù quáng.

Ngọc Diệp/ Theo Aboluowang

Nấm hương khô giúp bổ sung vitamin D và tốt hơn nấm tươi Chuyên gia dinh dưỡng chỉ ra, mặc dù hai loại đều là nấm hương, nhưng nấm hương khô tốt hơn.