Nghệ sĩ Việt quảng cáo sai sự thật
Bộ VHTTDL đang phối hợp với Bộ TT&TT xây dựng quy trình xử lý, kiểm soát đối với các trường hợp nghệ sĩ quảng cáo sai sự thật, hoặc không tuân thủ quy tắc ứng xử, có tác động lớn đến xã hội.
Trong bối cảnh nghệ sĩ Việt quảng cáo tràn lan, sai sự thật, nhà nghiên cứu văn hóa Ngô Hương Giang đề xuất cấm sóng vĩnh viễn trên các mặt trận nghệ thuật để họ không có cơ hội “nuôi cái ác”.
Cụ thể, đưa nghệ sĩ quảng cáo sai sự thật, vi phạm quy tắc ứng xử vào diện xem xét lập danh sách "cảnh báo", gửi đến các cơ quan liên quan để kiểm soát hình ảnh xuất hiện trên phương tiện thông tin đại chúng cũng như hoạt động xã hội.
Đề xuất này dành được nhiều sự quan tâm của dư luận bởi thời gian qua, có nhiều nghệ sĩ quảng cáo sai sự thật về mỹ phẩm, thuốc, thực phẩm chức năng nhưng chưa có chế tài để xử phạt thích đáng.
Cát Tường lên tiếng xin lỗi vì quảng cáo sai sự thật.
Trao đổi với Tiền Phong, nhà nghiên cứu văn hóa Ngô Hương Giang phân tích việc lập danh sách đen cảnh báo đối với nghệ sĩ góp phần làm cho môi trường nghệ thuật được "sạch hóa". Những nghệ sĩ đích thực, sống và cống hiến hết mình cho văn hóa nước nhà có thêm cơ hội được làm nghề, được tỏa sáng. Đây có thể coi là đợt "tổng kiểm kê" và phân loại những nghệ sĩ đủ tâm, đủ tầm, đủ tài sẽ ở lại với công chúng và sân khấu.
Nhà nghiên cứu văn hóa chỉ rõ việc lập danh sách đen các nghệ sĩ quảng cáo tràn lan, sử dụng hình ảnh để trục lợi trên niềm tin của nhân dân được cảnh báo theo các cấp độ.
Việc này góp phần hạn chế những sản phẩm kém chất lượng, không rõ nguồn gốc thông qua con đường livestream bán hàng của các diễn viên, nghệ sĩ, KOLs đến được với tay người dùng trong xã hội. Từ đó tạo ra thị trường cạnh tranh công bằng đối với những sản phẩm chất lượng, đảm bảo yêu cầu đo lường của cơ quan chức năng.
“Đây sẽ là hồi chuông cảnh báo về vai trò cũng như tư cách nghệ sĩ của họ đối với xã hội. Từ đó khiến chính những nghệ sĩ đã và đang quảng cáo một cách bất chấp phải tự soi, tự sửa mình, để họ có cơ hội tìm lại được tư cách nghệ sĩ trong mắt công chúng”, ông Ngô Hương Giang nói.
Ngoài ra, với việc lập danh sách đen, công chúng sẽ được tham gia trực tiếp vào quá trình đánh giá vai trò xã hội của người nghệ sĩ, kiên quyết loại bỏ hình ảnh “người nghệ sĩ xấu xí" không phù hợp ra khỏi "thế giới của người hâm mộ".
Theo nhà nghiên cứu văn hóa, mặc dù việc lập danh sách đen đối với những nghệ sĩ quảng cáo sai sự thật mới chỉ dừng ở mức độ cảnh báo và cảnh cáo, song đây sẽ là tiền đề cơ bản để tiến tới "phong sát", cấm sóng vĩnh viễn trên mọi mặt trận truyền thông nếu như những nghệ sĩ được cảnh báo đó vẫn cố tình bất chấp vượt qua quy định pháp luật cũng như đạo đức nghề nghiệp để kinh doanh, trục lợi.
“Lập danh sách đen với nghệ sĩ ngoài tính cảnh cáo còn cho thấy một bước tiến nhân văn trong việc đánh thức con người nghệ sĩ vốn ngủ sâu trong họ, để họ thức tỉnh, trở về với những giá trị cần cống hiến trên sân khấu chứ không phải là trên sàn thương mại điện tử", ông Ngô Hương Giang nhấn mạnh.
Nhiều nghệ sĩ Việt gây phẫn nộ vì quảng cáo tràn lan, sai sự thật.
Khán giả là thẩm phán
Ông Ngô Hương Giang cũng nêu quan điểm ở một góc độ nào đó đề xuất trên phản ánh quyết tâm làm "sạch hóa đội ngũ nghệ sĩ" của cơ quan chức năng. Song nếu chỉ dừng ở mức độ cảnh báo và nộp phạt hành chính, rồi đâu lại vào đấy thì không xử lý được tận gốc của vấn đề.
“Song song với việc lập danh sách đen, cơ quan chức năng cần nâng cấp độ chế tài xử lý. Những nghệ sĩ sau khi bị đưa vào danh sách đen vẫn cố tình tái diễn cần thực hiện ngay biện pháp ‘phong sát’ dựa trên cơ sở pháp lý cho phép.
Thậm chí là xử lý về mặt pháp luật hình sự nếu đủ cơ sở, chứng lý. Có như vậy thì tình trạng ‘thương mại hóa hình ảnh nghệ sĩ’ mới được kiểm soát, chấm dứt tình trạng ‘trục lợi trên niềm tin" của công chúng như những gì đã diễn ra suốt thời gian qua”, nhà nghiên cứu văn hóa nói.
Nhân câu chuyện đưa nghệ sĩ quảng cáo sai sự thật vào danh sách đen, nhà nghiên cứu văn hóa Ngô Hương Giang đề xuất các cơ quan quản lý văn hóa, đặc biệt là các đơn vị nơi quản lý trực tiếp diễn viên, nghệ sĩ, ca sĩ cần có chế tài xử phạt nghiêm minh, khắt khe đối với hành vi quảng cáo sai sự thật gây nên hậu quả cho xã hội.
Ông Ngô Hương Giang nhấn mạnh việc tuyên truyền nâng cao vai trò của nghệ sĩ với công chúng chỉ thực sự hiệu quả khi đi kèm với hoạt động ấy là những chế tài xử phạt xứng tầm. Thậm chí đối với những nghệ sĩ có yếu tố kinh doanh trên sức khỏe, tinh thần của công chúng không những xử phạt hành chính thật nghiêm mà cần thực hiện “phong sát” trên các mặt trận nghệ thuật để họ vĩnh viễn không có cơ hội “nuôi cái ác” trong mình.
Mặt khác, công chúng cũng cần phát huy vai trò của một thẩm phán, kiên quyết quay lưng với những nghệ sĩ bất chấp sức khỏe, tính mạng của người dân để kinh doanh, trục lợi.
“Ngoài thái độ yêu ghét rạch ròi đối với nghệ sĩ, công chúng cũng cần đưa ra những phán quyết tỉnh táo, đúng đắn đối với nghệ sĩ mà họ yêu mến vì cộng đồng chung và hơn hết vì niềm tin yêu của chính mình”, ông Ngô Hương Giang nói.
Vụ quảng cáo 'sữa trị tiểu đường': Quyền Linh nói 'có ngộ nhận'
Quyền Linh cho biết đã ngừng quảng cáo sữa hỗ trợ tiểu đường hai năm nay - Ảnh: DUYÊN PHAN
Trao đổi với Tuổi Trẻ , nghệ sĩ này nói nhận quảng cáo cho sản phẩm này thông qua một người bạn, không còn nhớ rõ thời gian quay quảng cáo nhưng khẳng định "đã cắt hợp đồng".
"Tôi có ngộ nhận"
Theo nghệ sĩ Quyền Linh, thời điểm nhận quảng cáo cho loại sữa này, ông thấy sản phẩm được phát rất nhiều trên các đài truyền hình và đặc biệt thấy từ "viện hàn lâm chuyển giao công nghệ" nên cũng tin tưởng. Điều này, theo ông, khiến ông ngộ nhận mà không xem các loại giấy tờ có đúng là Viện hàn lâm Khoa học và công nghệ Việt Nam chuyển giao hay không.
"Tôi tin vào chữ viện hàn lâm, chứ không phải bằng mọi cách quảng cáo bất chấp đâu" - Quyền Linh trần tình.
Quyền Linh cũng khẳng định mọi người trong gia đình đều uống loại sữa này, bởi nghĩ sữa chắc tốt, không có phản ứng phụ, "không tốt này cũng tốt kia". Không chỉ vậy, ông còn dùng để tặng cho người dân mỗi khi đi làm từ thiện.
Ông cho rằng với chuyện quảng cáo này, nghệ sĩ cũng chỉ một phần, điều quan trọng là nhà sản xuất đưa lên mạng không kiểm soát. "Tôi đã rất ý thức và đề phòng hai năm nay rồi. Hai năm nay tôi gần như không còn đụng cái gì tới quảng cáo nữa hết, dẹp bỏ hết luôn rồi đó" - Quyền Linh khẳng định.
Trong khi đó, trao đổi với Tuổi Trẻ , ông Nguyễn Thành Luân - đại diện sản phẩm sữa Diasure - cho biết hai nghệ sĩ Quyền Linh và Cát Tường đã ký hợp đồng đại diện cho sản phẩm Diasure từ giữa 2022 và đến dịp Tết vừa qua thì hết hợp đồng.
Ông Luân nói: "Chúng tôi nhìn vào những thương hiệu lớn quảng cáo trên tivi, họ cũng sử dụng diễn viên, diễn viên đó có tiểu đêm hay giảm sinh lý gì đâu nhưng họ vẫn quảng cáo dùng sản phẩm đó là khỏi, họ cũng dùng tư liệu như vậy. Chúng tôi học cách quảng cáo của các sản phẩm khác, cũng sử dụng diễn viên như họ".
Khi được hỏi cách quảng cáo như vậy là sai với tác dụng thực tế của sản phẩm, từ sữa "hỗ trợ" thành sữa "trị bệnh", nhãn hàng đã làm gì khi sai sót này bị phát hiện, ông Luân đáp: "Từ khoảng tháng 4-5 đến nay chúng tôi không sử dụng các clip quảng cáo có nội dụng sai để quảng cáo sản phẩm. Trong một năm qua có nhiều lần sữa Diasure bị đối thủ thông tin không chính xác trên mạng và chúng tôi đều đã lập vi bằng để chứng thực".
Sữa không thể điều trị tiểu đường
Bác sĩ Trần Quốc Cường - phó trưởng bộ môn khoa dinh dưỡng và an toàn thực phẩm (ĐH Y khoa Phạm Ngọc Thạch) - cho biết trên thị trường vẫn có những sữa dành cho người đái tháo đường, những loại sữa này chỉ giúp người bệnh bổ sung về mặt dinh dưỡng vì có hàm lượng chất bột đường và chỉ số đường huyết thấp giúp người bệnh không tăng đường huyết.
Có nhiều dòng sữa trên thị trường quảng cáo có tác dụng điều trị được tiểu đường nhưng tiểu đường không chữa được hết hoàn toàn. Không có thuốc nào chữa được tiểu đường, vì đây là bệnh mạn tính.
"Đến nay không có loại thuốc tây, thực phẩm chức năng hay bất kỳ một loại sữa nào chữa được hết tiểu đường. Các loại thuốc điều trị tiểu đường, tiêm insulin chỉ giúp ổn định đường huyết, chưa có thuốc nào uống vô hết tiểu đường. Sữa lại càng khó, không có loại điều trị dứt điểm một bệnh nào cả" - bác sĩ Cường nói và nhấn mạnh ba trụ cột trong điều trị bệnh đái tháo đường, gồm sử dụng thuốc đúng chỉ định của bác sĩ, ăn uống đúng cách, vận động hợp lý.
Người bệnh đái tháo đường phải đảm bảo ba trụ cột vững chắc này để kiểm soát được đường huyết.
Chuyên gia hóa học Trần Hồng Côn cho biết ở các nước trên thế giới, canxin cabonat (CaCO3) được dùng làm chất độn, trong thực phẩm rất ít sử dụng vì khi đến dạ dày, chất này đã được phân hủy thành canxi2+, canxi vô cơ nếu vô cơ thể một lượng quá lớn sẽ không có lợi cho sức khỏe.
Việc đưa CaCO3 vào cơ thể, theo ông Côn, chưa chắc có thể bổ sung canxi cho cơ thể, càng không thể chữa được tiểu đường.
Trong khi đó, bác sĩ Quốc Cường khẳng định canxi dưới dạng thuốc hay dạng bổ sung vào sữa đều ở dạng muối canxi chứ không phải dạng canxi ion. Chúng chỉ có vai trò cung cấp canxi cho cơ thể như uống thuốc canxi chứ không có tác dụng trị được tiểu đường.
Viện hàn lâm có vô can?
Trong nội dung trả lời Tuổi Trẻ , TS Lê Trọng Lư - phó viện trưởng Viện kỹ thuật nhiệt đới (trực thuộc Viện hàn lâm Khoa học và công nghệ Việt Nam) - khẳng định chỉ chuyển giao quy trình công nghệ sản xuất nano canxi cacbonat cho Công ty cổ phần thực phẩm Nanofood, hoàn toàn không cung cấp nguyên liệu và không tham gia bất kỳ công đoạn nào của quy trình sản xuất sữa Diasure.
Tuy vậy, trong các clip "sữa Diasure dành cho người tiểu đường" mà các nghệ sĩ quảng cáo, sản phẩm này lại được khẳng định là ứng dụng công nghệ nano canxi của Viện hàn lâm Khoa học và công nghệ Việt Nam. Dư luận đặt vấn đề: Viện kỹ thuật nhiệt đới (trực thuộc Viện hàn lâm Khoa học và công nghệ Việt Nam) không thể vô can.
Cát Tường nói gì?
Tuổi Trẻ đã liên hệ với nghệ sĩ Cát Tường trao đổi sau các clip quảng cáo sữa non tiểu đường Diasure: "Tôi đã hết hợp đồng với bên đó khoảng 5-6 tháng nay rồi. Tại không có liên quan nên không muốn dính líu gì cả" - nghệ sĩ này nói.
Khi đề cập các clip phát tán trên mạng, nhiều clip chưa đúng sự thật khiến nhiều người lầm tưởng, Cát Tường nói: "Cái đó cơ quan quản lý họ làm việc chứ sao tôi biết được. Tôi cũng đã nói luật sư và quản lý làm việc với bên đó rồi, nhưng cũng không liên quan đến tôi".