Lỗ tiền tỉ, bán tháo nông sản vì khó xuất khẩu

Khó xuất hàng sang Trung Quốc, nhiều doanh nghiệp đang tìm cách xuất thanh long đi thị trường khác - Ảnh: N.TRÍ

Bà Nguyễn Thị Thanh Nhàn - giám đốc Công ty Tín Thành Phát (Bình Thuận) - cho biết dù chuyên xuất khẩu thanh long nhưng đơn vị này vừa lỗ hơn 2 tỉ đồng vì phải bán đổ bán tháo 10 container thanh long (trị giá hơn 5 tỉ đồng) do xuất đi Trung Quốc không thành công.

Theo bà Nhàn, do thuyền viên nhiễm COVID-19 phải cách ly nên tàu không chạy, việc tìm tàu mới gặp khó, lô hàng vì thế đã nằm tại cảng hơn 20 ngày nên đành cầu cứu bạn hàng trong nước giải cứu với giá rẻ.

"Để giảm thiểu rủi ro, tôi đã phải tính toán giảm hơn phân nửa lượng thanh long xuất đi Trung Quốc, hiện trung bình chỉ còn 40 - 50 container/tháng, thậm chí tạm ngưng nếu thị trường khó khăn quá", bà Nhàn tính.

Bà Nguyễn Thị Ánh - giám đốc Công ty thủy sản Sông Tiền (Tiền Giang) - cũng cho biết do gặp khó vì COVID-19 nên lượng cá tra được xuất đi Trung Quốc thời gian qua giảm liên tục, hiện chỉ chiếm khoảng 10%, thậm chí có thời điểm không dám xuất.

Trong khi đó, đại diện một đơn vị xuất khẩu dưa hấu đi Trung Quốc cho biết bình thường chỉ cần 4-5 ngày là đã thông quan qua các cảng ở Trung Quốc nhưng hiện nay cần đến 15 ngày, thậm chí 20 - 30 ngày nếu hàng tồn quá nhiều.

"Trái cây đi container lạnh qua Trung Quốc thường có hạn sử dụng 25 - 35 ngày. Trong khi đó để đi đến tay người mua trong nội địa Trung Quốc, nhiều lô hàng mất 30 - 40 ngày tùy khu vực, dẫn đến không ít sản phẩm bị giảm chất lượng, hư hỏng", vị này thông tin.

Ông Trương Đình Hòe - tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam - xác nhận: lượng thủy sản xuất qua Trung Quốc đang ở mức thấp, trong đó mặt hàng chính như cá tra, tôm... sản lượng giảm dần. Giờ không có kênh nào đi Trung Quốc ổn cả. Tại các khu vực bị phong tỏa, doanh nghiệp cho biết đang khó đưa hàng vào, thậm chí nếu người bán có hàng nhiễm COVID-19 sẽ bị đình chỉ xuất khẩu từ 1-8 tuần.

Thiếu tàu lẫn container lạnh

Đại diện một hãng tàu tại TP.HCM cho biết, với hàng đi Trung Quốc, doanh nghiệp thường chọn xuất tại TP.HCM hoặc Hải Phòng.

Tuy nhiên, số lượng tàu và container lạnh tại hai khu vực này hiện nhiều thời điểm chỉ đáp ứng được 50 - 70% nhu cầu, thêm giá xăng dầu tăng mạnh kéo theo giá container xuất đi Trung Quốc hiện tăng 10 - 15% so với đầu năm. Nếu xuất đi đường bộ cũng tốn trên dưới 5.000 USD/container lạnh.

Dù xuất khẩu nông sản qua Trung Quốc - thị trường lớn thứ 2 của Việt Nam - gặp nhiều khó khăn nhưng tổng kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản 2 tháng đầu năm vẫn đạt khoảng 8 tỉ USD, tăng 20,9% so với cùng kỳ năm 2021.