Liệu ChatGPT có làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng việc làm ở Trung Quốc?
VietTimes – Sử dụng mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) như GPT-4 cũng chỉ tốn chưa đến 1% chi phí thuê một nhà phân tích dữ liệu trong khi mang lại hiệu suất tương đương, theo một nghiên cứu gần đây của Học viện Damo.
Ảnh: SCMP
Tại trung tâm công nghệ phía tây nam của Thành Đô, thủ phủ của tỉnh Tứ Xuyên, Matthew Chen gần đây đã áp dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) để công việc trở nên hiệu quả hơn, đồng thời giảm đáng kể yêu cầu về nhân lực.
Bằng cách áp dụng hai công cụ do nước ngoài phát triển – Stable Diffusion, một hệ thống học sâu tạo ra hình ảnh chi tiết dựa trên mô tả văn bản và chatbot AI ChatGPT .
“ChatGPT dịch nhanh hơn nhiều và chỉ tốn 20 USD một tháng”, Chen nói. Để so sánh, một công ty dịch thuật bên thứ ba có thể tính phí tới 100.000 nhân dân tệ (14.000 USD) cho hợp đồng một năm. Chen đã cho thay thế đội ngũ dịch thuật tại doanh nghiệp.
Theo Chen, những người viết quảng cáo, nhân viên dịch vụ khách hàng nói tiếng nước ngoài và một số họa sĩ minh họa có thể sẽ bị thay thế bởi AI. Chen cho biết công ty của anh đang thử nghiệm Stable Diffusion, biến lời nhắc bằng văn bản thành hình ảnh, để biến các bản phác thảo thô thành hình ảnh. Anh nói, hệ thống này có thể hoạt động tốt khoảng 80% so với một người vẽ tranh minh họa.
Trong một phân tích toàn cầu được công bố vào cuối tháng 3, Goldman Sachs ước tính rằng AI tạo sinh có thể tự động hóa tới 300 triệu công việc toàn thời gian.
Ngân hàng đầu tư Hoa Kỳ nhận thấy rằng 1/4 nhiệm vụ hiện tại có thể được tự động hóa bằng AI ở Hoa Kỳ và Châu Âu, liệt kê các lĩnh vực như hỗ trợ hành chính văn phòng, pháp lý, kiến trúc và kỹ thuật.
Rủi ro có vẻ cao hơn ở Trung Quốc, nơi tỷ lệ sinh thấp kết hợp với dân số già đi nhanh chóng dẫn đến sự mất cân bằng nhân khẩu học ngày càng lớn. Tình hình này cũng trở nên phức tạp do tỷ lệ thất nghiệp ở thanh niên đang ở mức cao kỷ lục.
Có 11,6 triệu sinh viên mới tốt nghiệp Đại học vào mùa hè này, nhiều hơn khoảng 820.000 người so với năm ngoái, sẽ tham gia vào thị trường việc làm của Trung Quốc, vốn đã tràn ngập những người tìm việc không thành công sau khi tốt nghiệp đại học trong đại dịch Corona virus.
Một nghiên cứu gần đây được thực hiện bởi Zhang Dandan, Phó giáo sư tại Trường Phát triển Quốc gia của Đại học Bắc Kinh, trên 1,2 triệu bài đăng tìm việc trên một trang web tuyển dụng của Trung Quốc cho thấy cơ hội việc làm đang biến mất nhanh chóng đối với các vị trí có thể dễ dàng thay thế bằng AI, bao gồm cả bán hàng, kế toán, đào tạo, phát triển phần mềm, quản lý văn phòng và dịch vụ khách hàng, theo một báo cáo của hãng truyền thông số Jiemian có trụ sở tại Thượng Hải.
Mặc dù chính phủ Trung Quốc vẫn chưa đưa ra ước tính về sự gián đoạn tổng thể liên quan đến AI trong thị trường việc làm của đất nước, nhưng tác động của công nghệ này đang trở nên rõ rệt hơn. Theo một báo cáo gần đây của National Business Daily, ChatGPT đang giết chết ngành kinh doanh đại lý du học - các trung gian chuẩn bị các thủ tục giấy tờ liên quan cho các đơn xin du học.
Báo cáo dẫn lời Zhang Ye, người điều hành một công ty hỗ trợ sinh viên Trung Quốc du học, nói rằng công ty của ông đã mất hơn 60% doanh thu khi công việc này có thể được thực hiện qua ChatGPT.
Lợi thế của ChatGPT
LLM là một thuật toán học sâu có thể nhận dạng, tóm tắt, dịch, dự đoán và tạo văn bản cũng như nội dung khác dựa trên kiến thức thu được từ các tập dữ liệu lớn.
Hiện tại, chính phủ Trung Quốc vẫn chưa chính thức phê duyệt bất kỳ dịch vụ kiểu ChatGPT trong nước nào. Ernie Bot của Baidu, SenseChat của SenseTime, SparkDesk của iFlytek và Tongyi Qianwen của Alibaba đều được xem xét ở “chế độ dùng thử”. Trong khi đó, cả ChatGPT và Bard của Google đều không có sẵn trực tiếp ở Trung Quốc, nơi có dân số sử dụng Internet lớn nhất thế giới.
Tuy nhiên, nhiều người dùng Trung Quốc am hiểu công nghệ đã tìm cách sử dụng chui ChatGPT.
Một nhà nghiên cứu khoa học xã hội và giáo sư đại học, họ Zhang, đã mô tả ChatGPT là “rất đáng tin cậy” trong phân tích dữ liệu của mình cho R, một ngôn ngữ lập trình cho tính toán thống kê và đồ họa.
Cũng có một số doanh nghiệp và ngành đã áp dụng rộng rãi các công cụ AI mới này và tạo ra nhiều cơ hội việc làm mới.
Theo Pascale Fung, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Trí tuệ Nhân tạo tại Đại học Khoa học và Công nghệ Hồng Kông, các nhà viết quảng cáo, nhà thiết kế, họa sĩ minh họa và dịch giả cũng có thể sử dụng AI để cải thiện công việc của họ mà không lo lắng bị thay thế bởi công nghệ.
Fung nói: “Sẽ có một thế hệ mới các nhà thiết kế AI, người sáng tạo nội dung, nhà phân tích, kiến trúc sư, nghệ sĩ và nhiều người khác biết cách khai thác sức mạnh của AI tạo sinh”.
Trên Boss Zhipin, một nền tảng tuyển dụng của Trung Quốc nhắm đến các nhân viên công nghệ, ít nhất 27 vị trí tuyển dụng đã được liệt kê trong tuần này cho “kỹ sư AI”, một vai trò tương đối mới để tối ưu hóa sự tương tác với AI tạo sinh.
Một kỹ sư nhanh chóng phải có khả năng toàn diện để hiểu LLM, viết mã, phân tích dữ liệu và biết tiếp thị. Đại diện của Mogic cho biết: “Ví dụ: kỹ sư nhắc nhở phải hiểu cách thức hoạt động của một video ngắn để yêu cầu AI tổng hợp cung cấp các tập lệnh phù hợp".
Ngay cả đối với những sinh viên mới tốt nghiệp của Trung Quốc, những người có bằng cấp liên quan đến LLM cũng đang bị thiếu hụt. Được biết, số lượng cơ hội việc làm tăng 172,5% so với một năm trước đó, theo báo cáo việc làm năm 2023 của nền tảng tìm kiếm Liepin dành cho sinh viên tốt nghiệp đại học Trung Quốc.
Theo SCMP