Lịch sử Bưu điện Việt Nam: Hành trình từ thời Nguyễn đến thời Pháp thuộc

Tin nóng ICT

Thời Nguyễn các công văn, giấy tờ được vận chuyển bằng ngựa và các phương tiện thô sơ tới các trạm được xây dựng cách nhau khoảng 25-30 km.

Bưu chính Việt Nam có tên từ thời Nguyễn

Từ thời vua Hùng dựng nước đến thời Hai bà Trưng, bà Triệu, Đinh, Lý, Trần, Lê, Nguyễn đều sử dụng thông tin liên lạc bằng nhiều loại hình khác nhau. Đến đầu năm 1802, Bưu chính Việt Nam lần đầu tiên được thành lập dưới triều nhà Nguyễn. Về mặt quản lý nhà nước, đây là cơ quan thứ bộ, nằm trong bộ Lại của triều đình nhà Nguyễn.

Trong triều đình nhà Nguyễn có 6 bộ. Tên của ngành Bưu chính là Thống Chảnh sứ ty với cấp hàm là Tam phẩm, dưới cấp này là cấp Viên ngoại lang mang hàm Ngũ phẩm. Tiếp đến cấp Chủ sự mang hàm Lục phẩm và đến cấp Tư vụ mang hàm Thất phẩm. Xuống cấp dưới là Thư lại mang hàm Bát phẩm và Thư lại loại nhì mang hàm Cửu phẩm. Trong bộ máy quản lý kể trên còn có 10 thư lại chưa được vào trong ngạch "phẩm" nói trên.

Trên đây là bộ máy quản lý của bưu chính, còn lại là tổ chức phục vụ để chuyển nhận thư từ. Mạng lưới bưu chính thời Nguyễn được bố trí trên toàn quốc và được chia ra làm nhiều trạm cách nhau khoảng 25-30 km. Lúc đó, phương tiện vận chuyển là ngựa, thuyền. Thời kỳ đó, bưu chính sử dụng các chiếu chỉ, cờ hiệu, ưu tiên đi đường, qua đò, vượt chướng ngại để phu trạm đạt được tốc độ vận chuyển nhanh nhất. Các trạm đều được cấp ngựa để vận chuyển. Riêng một số trạm trên đường Bắc - Nam được cấp 2 ngựa, cả chiều đi và về.

Nhà của trạm được xây dựng 3 gian, 2 chái do Bộ Công chính nhà Nguyễn quy định. Trước nhà trạm có biển tên trạm, chữ được sơn son thiếp vàng. Giữa sân có cột cờ treo cả đêm ngày, xung quanh có tường rào, 4 góc có làm 4 bốt gác chòi canh. Mỗi trạm có một cái kèn đồng, khi chạy hoả tốc hễ nghe tiếng kèn đồng thì mọi người phải đứng ra bên lề đường. Trên đường đi, ngựa phi giữa đường ai không tránh kịp bị ngựa giẫm phải dẫn tới bị thương hoặc bị chết thì phu trạm vô tội.

Một số trạm trên đường Bắc - Nam được cấp 2 ngựa, cả chiều đi và về.

Ngày 14/11/1901, thực dân Pháp ở Đông Dương tổ chức lại hệ thống dọc bưu điện nhằm phù hợp với bộ máy cai trị của chúng. Bưu điện Đông Dương có 1 tổng giám đốc Nha cai quản do Toàn quyền Đông Dương bổ nhiệm. Dưới tổng giám đốc Nha có 5 chánh sở khu phụ trách, có 1 phụ tá là chủ sự kế toán lo quản lý chứng từ. Dưới Chánh sở khu là Chủ sự bưu điện tỉnh thành, các huyện là Thư lại, có phu trạm, tá dịch đi phát thư đến tận gia đình.

Đến năm 1904 tổ chức thông tin vô tuyến điện được thành lập 3 sở, đầu năm 1906 lại được hợp nhất vào với Bưu điện để thành lập Nha Bưu điện - Vô tuyến điện.

Thông tin liên lạc phục vụ cách mạng

Năm 1925, Việt Nam Thanh niên Cách mạng Đồng chí hội được thành lập. Đồng chí Nguyễn Ái Quốc đã cho lập các đường dây liên lạc thuỷ, bộ, giữa Quảng Châu về Việt Nam để đưa thanh niên trong nước sang huấn luyện đào tạo tinh thần yêu nước và chủ nghĩa Mác - Lê nin. Đồng chí Nguyễn Lương Bằng được đồng chí Nguyễn Ái Quốc chọn làm giao thông viên đầu tiên; đồng chí Nguyễn Công Thu được chọn làm giao liên tuyến đường bộ từ Quảng Châu về Lạng Sơn, Hà Nội, để đưa tài liệu sách báo về trong nước; đồng chí Trần Bảo chịu trách nhiệm đường Hà Nội - Hải Phòng - Móng Cái; đồng chí Nguyễn Thị Nghĩa đoạn Hà Nội - Vinh; đồng chí Hoàng Thị Ái đoạn Vinh - Huế - Đà Nẵng và đồng chí Dương Quang Đông phụ trách cả mảng Nam Bộ và Nam Trung Bộ.

Ba trung tâm Hà Nội, Vinh, Sài Gòn được xem như 3 tổng trạm liên lạc của cả nước. Lúc bấy giờ, phong trào cách mạng ngày càng phát triển nhanh. Tổ chức giao liên hết lớp này đến lớp khác kế tục nhau, giữ vững đường thư cho đến khi tổng khởi nghĩa Cách mạng tháng Tám năm 1945 thành công.

(Theo tư liệu của ông Hoàng Bạn, nguyên Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Bưu điện)

Gửi bình luận

Bài viết cùng chuyên mục

Bắt giữ nam thanh niên cho bé gái vay tiền thế chấp bằng ảnh, clip nóng

icon 0

Chấp nhận cho bé gái 14 tuổi vay 45 triệu đồng, Nguyên yêu cầu nạn nhân phải thế chấp bằng hình ảnh, clip nóng. Ngoài bé gái này, Nguyên còn cho 3 người khác vay nợ cũng bằng hình thức này.

Đổ keo ổ khóa, vẽ bậy lên tường để kêu gọi đăng ký kênh YouTubeicon0Đối tượng vẽ bậy, phá hoại bằng cách đổ keo vào ổ khóa nhà dân tại Đà Nẵng để kêu gọi đăng ký kênh YouTube.

Thủ tướng đề nghị tổng kết mô hình Viettel làm bài học phát triển tập đoàn kinh tế nhà nước

icon 0

Ông Tào Đức Thắng, Chủ tịch Viettel nhấn mạnh, sau hơn 30 năm hình thành và phát triển, đến nay Viettel đã trở thành Tập đoàn kinh tế Nhà nước hàng đầu tại Việt Nam.

Cấm cho thuê, cho mượn tài khoản thanh toán ngân hàng

icon 0

Chủ tài khoản không được cho mượn, cho thuê tài khoản thanh toán mở tại các ngân hàng; không được sử dụng tài khoản thanh toán để thực hiện giao dịch nhằm mục đích lừa đảo, gian lận…

“Bẫy” Forex vẫn hút nhà đầu tư icon 0

Bất chấp cảnh báo từ các cơ quan chức năng trong thời gian qua, nhiều nhà đầu tư vẫn tham gia các sàn giao dịch Forex, chứng khoán quốc tế với số tiền lớn, cho đến khi lâm vào nợ nần, trắng tay...

Nhiều tội phạm mua bán người lợi dụng mạng xã hội để dụ dỗ nạn nhân

icon 0

Thông qua mạng xã hội, đối tượng dụ dỗ, lừa gạt, tuyển lao động Việt Nam sang Campuchia làm việc với hứa hẹn mức lương cao, sau đó tổ chức cho nạn nhân vượt biên trái phép và bán vào cơ sở đánh bạc.

Các nhà bán lẻ công nghệ ồ ạt 'lấn sân' thị trường thuốc

icon 0

Nguồn tin của Vietnamnet cho hay một công ty bán lẻ công nghệ đang lên kế hoạch lấn sân sang bán thuốc, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, vật tư y tế.

Vì sao iPhone sắp giảm giá mạnh tại Việt Nam?icon0Các dòng iPhone sắp tới sẽ có đợt điều chỉnh giá lớn, trong đó các mẫu iPhone 13 Pro Max và iPhone 11 dự kiến sẽ bán chạy.

Ông Nguyễn Hồng Hiển làm Chủ tịch MobiFone thay ông Nguyễn Mạnh Thắng điều động sang VNPT

icon 0

Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp vừa ký quyết định bổ nhiệm ông Nguyễn Hồng Hiển giữ chức vụ Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng công ty Viễn thông MobiFone.

Đường dây tín dụng đen xuyên quốc gia: Nhận diện chiêu 'độc'

icon 0

Đường dây tín dụng đen xuyên quốc gia hoạt động từ năm 2019, núp bóng công ty cho vay tài chính cầm đồ để cho vay lãi nặng với lãi suất lên tới 2.200%/năm. Để đòi nợ, các đối tượng dùng nhiều chiêu “độc” để khủng bố, gây áp lực.

XEM THÊM BÀI VIẾT