JICA: TP.HCM sụt lún trung bình 2 cm/năm, có nơi đến 6 cm

Nền đất tại TP.HCM (Việt Nam) đang tiếp tục sụt lún trung bình mỗi năm 2 cm, thậm chí có nơi đến 6 cm. Lũy kế từ năm 1990 đến nay,  thành phố này đã “chìm” ước khoảng 1 m.

Nước xối, ngập kín mặt đường Võ Văn Ngân, TP Thủ Đức (TP.HCM) trong cơn mưa lớn kéo dài chiều 15/8/2022. Trong 47 tuyến đường ngập như trên, có 20 tuyến đường ngập kéo dài sau mưa. (Ảnh: Tôi là dân Thủ Đức/Facebook)

Thông tin trên vừa được công bố tại báo cáo kết quả khảo sát tình trạng sụt lún tại TP.HCM do Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) thực hiện qua quá trình thực địa và thu thập thông tin, phỏng vấn các đối tác tham gia quản lý, nghiên cứu về sụt lún nền.

Báo cáo dẫn số liệu khảo sát của Liên đoàn Quy hoạch và Điều tra Tài nguyên nước miền Nam (DWRPIS) cho hay độ lún tích luỹ từ 2005 đến 2017 của thành phố là 23 cm, nơi nhiều nhất lún 81 cm (phường An Lạc, quận Bình Tân). Độ lún bình quân hàng năm là 2 cm, có nơi cao nhất 6 cm.

Việc quan trắc được thực hiện bằng thủy chuẩn tại 19 điểm tham chiếu quốc gia có vị trí rải rác khắp TP.HCM. Trong đó, 10 quận có mức độ sụt lún đáng kể, gồm các quận: 2, 7, 8, 12, Gò Vấp, Tân Bình, Bình Thạnh, Phú Nhuận, Bình Tân, và Thủ Đức. Sụt lún lớn nhất xảy ra tại hai quận Tân Bình và 12.

Trong khi đó, quan trắc của Đại học Bách khoa TP.HCM giai đoạn 2006-2020 cho thấy sụt lún xảy ra nghiêm trọng hơn ở các quận nội thành, nhất là ở quận 12, Gò Vấp, Tân Bình, Bình Thạnh, Phú Nhuận, Bình Tân. Tại điểm lún lớn nhất, độ lún tích lũy trong 15 năm khoảng 43 cm, bình quân mỗi năm lún 3 cm.

Qua phỏng vấn chuyên gia tại các Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản Việt Nam (VIGMR), Viện Tài nguyên Nước (WRI); Viện Khoa học Thủy lợi Miền Nam (SIWRR) thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; Tổng Công ty Cấp nước Sài Gòn (SAWACO)…, JICA cho biết tình trạng sụt lún nền đất ở TP.HCM diễn ra liên tục từ năm 1990 đến nay, với độ lún tích lũy ước tính khoảng 100 cm.

Tốc độ lún hiện nay tại TP.HCM vào khoảng 2 – 5 cm/năm. Tại những khu vực tập trung như các công trình thương mại, tốc độ lún cao hơn, khoảng 7 – 8 cm/năm. Tốc độ lún nền đất cao gấp khoảng 2 lần mực nước biển dâng (khoảng 1 cm/năm).

JICA khuyến cáo sụt lún được coi là vấn đề nghiêm trọng hơn, cần phải xem xét các giải pháp ứng phó ngay để kiểm soát tình trạng sụt lún nền tại TP.HCM. Các giải pháp ứng phó này cần được thực hiện trong thời gian dài và cần thực hiện chuyển giao công nghệ.

Vẫn theo JICA, một trong những kế hoạch hàng đầu liên quan đến sụt lún nền đất ở TP.HCM là kiểm soát khai thác nước ngầm quá mức. Đây được coi là một trong những nguyên nhân gây sụt lún nền tại TP này. Lượng nước ngầm khai thác bình quân hàng ngày để sử dụng cho công nghiệp, nông nghiệp, sinh hoạt, và các mục đích sử dụng khác hiện tại ở TP.HCM, theo thống kê sơ bộ, là hơn 577.000 m3/ngày, gồm cả lượng nước khai thác từ các giếng chưa đăng ký.

Dựa trên kinh nghiệm về xử lý sụt lún nền tại Tokyo và hợp tác xử lý lún tại Jakarta (Indonesia), Bangkok (Thái Lan), JICA đề xuất hợp tác với TP.HCM nhằm đánh giá toàn diện, giải quyết vấn đề sụt lún tại thành phố.

Trước tình trạng báo động về tình trạng sụt lún này, ngày 24/8, UBND TP.HCM ra văn bản khẩn gửi các sở, ngành liên quan, chấp thuận đề xuất của Sở Tài nguyên và Môi trường giao Sở này chủ trì, cùng với Sở Xây dựng, Sở Quy hoạch – trúc phối hợp với các chuyên gia của JICA xây dựng văn kiện dự án hỗ trợ kỹ thuật nhằm tăng cường khả năng chống sụt lún nền tại TP.HCM, thời hạn hoàn thành văn kiện này là trong quý 4/2022.

Vĩnh Long

Đồng bằng sông Cửu Long đang chết dần chết mòn Nếu được hỏi nguy cơ lớn nhất cho sự tồn vong của ĐBSCL là gì, tôi sẽ không ngần ngại trả lời: nước, nước, nước, và nước.