Hàng loạt chuyến tàu container từ Á sang Mỹ, châu Âu bị hủy
Các hãng vận tải biển hủy hàng chục chuyến tàu container đã được lên lịch trình trên các tuyến đường biển nhộn nhịp nhất thế giới trong tháng 10 này, thời kỳ thường được xem là mùa cao điểm của họ. Đây là dấu hiệu mới nhất cho thấy cơn bão kinh tế đang tác động đến các công ty bán lẻ khi lạm phát kìm hãm thương mại toàn cầu và chi tiêu của người tiêu dùng.
Hàng loạt chuyến tàu container từ Á sang Mỹ, châu Âu bị hủy
Quyết định hủy khởi hành một loạt chuyến tàu container trong tháng này là một sự đảo ngược đáng kể so với chỉ vài tháng trước, khi công suất vận tải biển vẫn căng thẳng, đẩy giá cước lên cao hơn và giúp các hãng vận tải biển đạt các con số lợi nhuận cao kỷ lục.
Tháng 10 năm ngoái, các chuỗi bán lẻ lớn của Mỹ như Walmart Home Depot đã thuê bao trọn gói các chuyến tàu container để giải quyết tình trạng thắt nút cổ chai tại các cảng. Nhưng hiện tại, giá cước vận chuyển container xuyên Thái Bình Dương đã giảm mạnh khoảng 75% so với cùng kỳ năm trước.
Ngành vận tải biển đang đối mặt với nhu cầu yếu hơn khi các nhà bán lẻ lớn hủy đơn đặt hàng với các nhà cung cấp và tập trung vào nỗ lực giải phóng hàng tồn kho. Hãng giao nhận quốc tế FedEx (Mỹ) gần đây cho biết sẽ hủy các chuyến bay và cho tạm ngưng đội máy bay chở hàng do lượng hàng vận chuyển giảm mạnh. Hôm thứ Năm, hãng thời trang thể thao Nike tiết lộ công ty đang có lượng hàng tồn kho ở Bắc Mỹ lớn hơn 65% so với một năm trước đó và sẽ triển khai chiến dịch bán giảm giá để giải phóng bớt hàng tồn.
Những động lực tác động đến kinh tế toàn cầu, từ cuộc chiến ở Ukraine cho đến các đợt đóng cửa nhà máy ở Trung Quốc đã giáng một đòn nặng nề vào hoạt động thương mại.
Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF) đã hạ dự báo tăng trưởng GDP toàn cầu cầu nhiều lần trong năm nay. Chỉ số giá tiêu dùng đang tăng với tốc độ nhanh nhất trong nhiều năm ở Mỹ, các nước ở châu Âu và nhiều khu vực khác trên thế giới.
Trước nhu cầu tiêu dùng đang suy yếu nhanh, các hãng vận tải biển đã phản ứng bằng cách hủy các chuyến tàu container đã lên kế hoạch khởi hành.
Vào tháng trước, công suất vận chuyển container được cung cấp bởi các nhà khai thác tàu hàng ở Thái Bình Dương giảm 13% so với một năm trước đó, theo các nhà cung cấp dữ liệu vận tải biển Xeneta và Sea-Intelligence. Con số này tương đương với 21 tàu container với mỗi tàu có thể chở 8.000 container trong một chuyến đi.
Trong hai tuần bắt đầu từ ngày 3-10, có tổng cộng khoảng 40 chuyến tàu container theo lịch trình đi từ châu Á đến bờ Tây nước Mỹ và 21 chuyến đi từ châu Á đến bờ Đông nước Mỹ đã bị hủy bỏ. Thông thường vào thời điểm này trong năm, trung bình chỉ có 2-4 chuyến tàu container từ châu Á sang Mỹ bị hủy bỏ mỗi tuần.
Theo nhà cung cấp dữ liệu, các hãng vận tải biển cũng gia tăng hủy bỏ các chuyến tàu container đã lên kế hoạch khởi hành theo các tuyến đường biển quan trọng từ châu Á đến châu Âu.
Peter Sand, giám đốc phân tích của Xeneta, nói: “Trong tuần đầu tiên của tháng 10, 1/3 công suất vận chuyển container đã công bố trước đó sẽ bị hủy bỏ và trong tuần thứ hai, con số này sẽ giảm còn khoảng một nửa. Tốc độ suy giảm công suất vận chuyển container trong những tuần gần đây diễn ra rất nhanh”.
Tuy nhiên, khi các nhà bán lẻ và các nhà nhập khẩu khác chạy đua tích trữ hàng tồn kho trước mùa mua sắm lễ Giáng sinh, giá cước trung bình hàng ngày để vận chuyển một container qua Thái Bình Dương hiện chỉ còn 3.900 đô la so với 14.500 đô la vào đầu năm và hơn 19.000 đô la trong năm 2021, theo Chỉ số Freightos Baltic.
Hãng vận tải biển lớn nhất thế giới, MSC (Thụy Sĩ) đã quyết định hủy một số chuyến tàu gần đây, bao gồm 6 chuyến tàu mỗi tuần đi từ Trung Quốc đến các cảng Los Angeles và Long Beach của Mỹ. MSC giải thích quyết định này được đưa ra do nhu cầu vận chuyển hàng hóa vào bờ Tây nước Mỹ giảm đáng kể trong những tuần qua. Theo MSC, việc giảm gần 12.000 container mỗi tuần khỏi tuyến thương mại xuyên Thái Bình Dương, đã giúp đẩy nhanh thời gian vận chuyển mà hãng này cung cấp.
Theo dữ liệu của Công ty tư vấn Braemar, có trụ sở tại London, một đội tàu container mới sẽ được giao trong hai năm tới, làm tăng thêm công suất, có thể khiến giá cước vận tải biển chịu áp lực giảm nhiều hơn. Công suất container đường biển toàn cầu dự kiến tăng 4% trong năm nay và tăng 8,8% vào năm 2023 và thêm 9,7% vào năm 2024.
Kể từ đầu năm 2020 đến nay, có khoảng 1.056 tàu có thể chở tổng cộng 8 triệu container đã được đặt đóng mới, so với 688 tàu được đặt hàng trong giai đoạn 2015-2019.
Jonathan Roach, nhà phân tích container tại Braemar, cho biết: “Nền kinh tế toàn cầu đã tạo ra một số khó khăn cho vận tải biển trong năm nay, và dự báo của chúng tôi về nhu cầu trong tương lai là không chắc chắn. Tình trạng thừa công suất vận chuyển container bằng đường biển có thể sẽ trở thành một vấn đề lớn từ giữa năm 2023 đến năm 2024 và các năm tiếp theo nữa”.
Tình trạng thừa công suất thúc đẩy các hãng vận tải biển cạnh tranh bằng cách giảm giá cước. Các nhà khai thác vận tải biển đương nhiên lại rơi vào tình cảnh thua lỗ lớn trong gần một thập niên bắt đầu từ năm 2008 và điều này thúc đẩy sự hợp nhất trong ngành. Hiện nay, 6 hãng vận tải biển lớn nhất vận chuyển hơn 70% tổng số container trên toàn thế giới.
Khánh Lan
TBKTSG