Giấu điểm, giấu đáp án thi chọn đội tuyển quốc tế: Giáo viên nghi ngờ có khuất tất

Kì thi học sinh giỏi quốc gia là một trong những kì thi quan trọng đối với học sinh có năng khiếu, là nơi các em học hỏi, thử sức, thể hiện sự tiến bộ và khẳng định năng lực bản thân, ngoài ra khi đạt giải các em có một số quyền lợi về xét tuyển đại học, hay bổ sung vào hồ sơ du học,…

Đối với nhà trường, đặc biệt là các trường chuyên, đó là một trong những mục tiêu chiến lược quan trọng trong mục đích giáo dục của nhà trường, mục tiêu phát hiện và bồi dưỡng nhân tài cho các bậc học kế tiếp.

Ảnh: Thanh Tùng

Tôi là một giáo viên trường chuyên, tham gia giảng dạy chuyên cũng khá lâu, bồi dưỡng và đào tạo được nhiều học sinh có thành tích tốt trong các kì thi học sinh giỏi, tuy công việc này khá tốn thời gian và công sức, nhưng cũng đem lại cho tôi nhiều niềm vui khi chứng kiến các em trưởng thành về chuyên môn cũng như về nhân cách, các em có nhiều cơ hội để tiến xa hơn trong tương lai. Tuy vậy, cũng có nhiều vấn đề trong các kì thi chọn học sinh giỏi các cấp, đặc biệt là kì thi Học sinh giỏi quốc gia và kì thi chọn đội tuyển tham dự các kì thi quốc tế khiến tôi băn khoăn và hôm nay cũng có dịp nói lên suy nghĩ của mình.

Việc thứ nhất là về đề thi và đáp án, tôi chưa bao giờ thấy đáp án chính thức được công khai của ban tổ chức. Học sinh và giáo viên có nhu cầu được biết để học hỏi, để rút kinh nghiệm và tiến bộ vì thế rất cần đáp án. Về chuyên môn, ngoài kiến thức, kĩ năng trình bày là rất quan trọng, nên việc học sinh có nhu cầu trình bày bài tốt là rất thiết thực, tuy vậy đáp án luôn được 'giấu', chỉ những người đi chấm thi mới có, tại sao? Đây có phải là bí mật của Ban tổ chức? Như tôi được biết các kì thi quốc gia ở các nước khác, có danh sách các bài đề nghị, rồi đáp án chính thức được đưa công khai trên các website cho mọi người tham khảo, thậm chí người ta còn công khai tên người ra đề.

Khi đáp án không được công khai, đặc biệt là các môn cần kĩ năng phân tích, giải thích, nhiều học sinh viết rất nhiều nhưng không biết mình sai chỗ nào, và cũng không biết được học sao cho tiến bộ, muốn được giải đáp phải đi “mời chuyên gia”, từ đó có thể dẫn đến hiện tượng nhiều trường muốn có học sinh giỏi phải mời chuyên gia, nhất là các chuyên gia ra đề, cái này có phải lợi ích nhóm? Các thầy muốn giữ bí mật để đi dạy?

Về việc mời chuyên gia, những câu chuyện trong giới kiểu như “một nhóm học sinh trường nào đó đã làm bài đó cách mấy ngày trước khi thi” có lẽ là quá phổ biến, như năm ngoái, các thí sinh vừa thi xong thì trên mạng đã râm ran câu chuyện là bài khó nhất trong đề thi đã xuất hiện trong một bài kiểm tra đội tuyển của một đội nào đó.

Đối với học sinh giỏi chỉ cần một gợi ý nhỏ cũng đủ để giúp các em giải quyết vấn đề, do đó làm được bài “gần giống đề thi” là một lợi thế quá lớn, dẫn đến không công bằng.

Tất nhiên chỉ một số ít trường có đủ kinh phí, còn các trường nghèo thì chỉ có mơ.

Tôi nghĩ đáp án là chuẩn nhất, tốt nhất vì hầu hết do các chuyên gia làm đề có chuyên môn tốt và nhiều năm kinh nghiệm thực hiện, do đó việc sai sót là không thể xảy ra. Một lí do khác, theo tôi nghĩ “giấu đáp án” có thể là đáp án sẽ chỉnh sửa để giúp một số đội tuyển làm bài không tốt có lợi thế hơn trong việc chấm bài.

Chúng tôi trong nghề, lâu nay vẫn thường nghe râm ran các câu chuyện về những đơn vị có rất nhiều học sinh đạt giải quốc gia điểm bằng nhau, nhưng lại kết quả thấp trong kì thi chọn đội tuyển quốc tế, các thí sinh đạt giải cao nhưng khi lại “trắng bụng” trong vòng 2. Nếu có điểm thi chọn đội tuyển thi vòng 2 sẽ thấy thêm nhiều chuyện bi hài, do đó điểm này cũng không công khai vì sợ lộ các trường hợp đáng nghi ngờ ở kì thi vòng 1?

TT (Bài viết thể hiện quan điểm của tác giả)