Giải mã bí ẩn: Cá mập đầu búa có cái “búa” trên đầu để làm gì?

Đã từng có rất nhiều lời giải thích được đưa ra xung quanh cái “búa” của loài cá mập đầu búa. Bàn về ý kiến cá mập búa dùng chiếc “búa” tấn công con mồi (theo đúng nghĩa đen về công dụng của chiếc búa), hai nhà khoa học Mỹ Stephen Kajiura và Kim Holland của Trường đại học Hawaii lại có ý kiến khác. Theo họ, chiếc “búa” của cá mập đầu búa quả thật giúp nó tìm và bắt mồi, nhưng không phải theo cách nghĩ thông thường nêu trên của các nhà động vật học.

Để chứng minh cho quan điểm của mình, Kajiura và Holland đã thí nghiệm dùng mồi ảo đánh lừa những con cá mập búa non. Trong một hồ nước nông, hai nhà nghiên cứu sử dụng hệ thống dây điện ở đáy hồ, tạo ra một điện trường mô phỏng điện trường do tôm, cá phát ra (tôm cá là hai loại mồi ưa thích của cá mập búa). Họ quan sát thấy, khi phát hiện ra “con mồi”, cá mập búa đột ngột bẻ lái, lao tới.

Cá mập búa có chiếc "búa" trên đầu khá đặc biệt (Ảnh minh họa)

Tuy nhiên, khi đo khoảng cách từ chỗ con cá mập tới vị trí nguồn điện trường, các nhà nghiên cứu nhận thấy nó cũng chỉ tương đương khoảng cách săn mồi của 12 con cá mập nâu khác (là loài cá mập có cái đầu bình thường). Điều đó chứng tỏ cả hai loài đều có khả năng như nhau trong việc cảm nhận điện trường. Kết quả này đã đánh đổ ý kiến cho rằng “cái búa” trên đầu làm tăng khả năng cảm nhận của cá mập.

Và cuối cùng, nhóm nghiên cứu đã phát hiện ra một công dụng khác của chiếc đầu búa (với hai mắt nằm ở hai góc "búa") là cho phép tầm nhìn của cá mập rộng gấp đôi so với bình thường, tăng cơ hội bắt gặp con mồi. Kajiura và Holland cũng cho biết cá mập búa có khả năng đổi hướng rất nhanh, chứng tỏ cơ thể chúng mềm dẻo hơn nhiều so với cá mập nâu.

Tuy vậy, vì nghiên cứu mới chỉ được thực hiện ở những con cá mập non, nên theo các nhà nghiên cứu, có thể khi trưởng thành, cái đầu dạng búa còn giúp chúng được nhiều việc hơn nữa.

Cá mập đầu búa hay có tên khác là cá nhám búa, cá mập búa. Loại cá này này có tên khoa học là Sphyrnidae có chiều dài từ 4 đến 6 mét và cân nặng trung bình khoảng từ 225kg đến 450kg. Cá mập búa có tuổi thọ trung bình khoảng 20 đến 30 năm. Cá mập búa thường có màu xám nâu hoặc màu xanh ô liu ở phần thân trên và phần bụng có màu trắng. Đây là loài cá sở hữu bộ hàm chắc khỏe với tập hợp của nhiều chiếc răng hình răng cưa sắc nhọn. Cá mập búa có đặc điểm rất dễ phân biệt với những loại cá mập khác ngoài phần đầu ra thi ta có thể thấy phần vây của loài cá này nhọn hoắt.

Quỳnh Chi (Tổng Hợp)