GDP Trung Quốc khó có thể vượt Mỹ trong vài thập niên tới

Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) danh nghĩa của Trung Quốc khó có thể vượt mặt Mỹ trong vài thập niên tới, theo Trung tâm Nghiên cứu kinh tế Nhật Bản (JCER), có trụ sở tại Tokyo.

JCER cho rằng Quốc sẽ không thể vượt qua Mỹ về mặt kinh tế, kể cả sau năm 2035, do năng suất tăng chậm hơn kết hợp với tình trạng thiếu lao động. Ảnh: AP/Getty

Báo cáo của JCER, công bố hôm 14-12, nhận định kinh tế Trung Quốc sẽ tăng trưởng chậm lại do chính sách zero Covid và các hạn chế xuất khẩu mạnh hơn của Mỹ đối với hàng hóa công nghệ bán sang Trung Quốc. Theo báo cáo, về dài hạn, tình trạng thiếu lao động do dân số Trung Quốc ngày càng giảm sẽ là lực cản đối với tăng trưởng kinh tế của nước này.

Tháng 12 hàng năm, JCER công bố dự báo tăng trưởng dài hạn đến năm 2035 đối với 18 nền kinh tế ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

Khi đại dịch Covid-19 ập đến vào đầu năm năm 2020, JCER dự báo Trung Quốc sẽ vượt Mỹ trở thành nền kinh tế lớn nhất thế giới, tính theo GDP danh nghĩa, sớm nhất vào năm 2028.

Dự báo này có tính đến giả định Bắc Kinh dập tắt đại dịch nhanh hơn và sớm mở cửa trở lại nền kinh tế. Tuy nhiên, vào năm 2021, JCER đã đẩy dự báo lên năm 2033 với lý do các quy định siết chặt quản lý ngành công nghệ thông tin của Bắc Kinh sẽ cản trở sự đổi mới.

Báo cáo năm nay của JCER nhận định tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới sẽ giảm xuống dưới 3% trong những năm của thập niên 2030. Vào năm 2035, tăng trưởng GDP của Trung Quốc có thể sẽ giảm xuống còn 2,2%, giảm 0,8 điểm phần trăm so với ước tính của JCER đưa ra năm 2021 và gần với mức tăng trưởng 1,8% của Mỹ trong cùng năm. Dù nền kinh tế của Trung Quốc, được đo bằng GDP danh nghĩa, sẽ tiệm cận với nền kinh tế của Mỹ, nhưng chỉ tương đương 87% GDP Mỹ vào năm 2035, theo JCER.

Có hai yếu tố chính đằng sau sự suy giảm tăng trưởng kinh tế dự kiến của Trung Quốc.

Đầu tiên là chính sách zero Covid. Dù đầu tháng này Trung Quốc đã công bố các biện pháp nới lỏng các hạn chế liên quan đến Covid-19 nhưng tình hình lây nhiễm vẫn đang gia tăng ở các thành phố như Bắc Kinh. Trong báo cáo mới nhất, JCER giả định rằng tất cả các hạn chế của Bắc Kinh, bao gồm cả những hạn chế đối với du lịch nước ngoài, sẽ được dỡ bỏ trong hoặc sau năm 2025.

Hồi tháng 4, chỉ số tâm lý người tiêu dùng của Trung Quốc đã giảm xuống mức thấp nhất trong lịch sử sau khi kinh tế tăng trưởng chậm lại do lệnh phong tỏa ở Thượng Hải. Nhiều hộ gia đình ở Trung Quốc đang lo lắng về tương lai và đang thắt chặt chi tiêu hơn.

Yếu tố thứ hai là các hạn chế của Mỹ đối với hàng hóa công nghệ xuất khẩu sang Trung Quốc. Hồi tháng 10, chính quyền Tổng thống Joe Biden đã áp đặt các quy định mới, yêu cầu các nhà xuất khẩu phải có giấy phép của Bộ Thương mại để bán chip cao cấp và các sản phẩm công nghệ cao khác cho các công ty Trung Quốc. Ngoài ra, các đảng viên Cộng hòa, những người sẽ nắm đa số ghế tại Hạ viện Mỹ từ tháng 1-2023, đang yêu cầu chính quyền hành động cứng rắn hơn đối với Trung Quốc.

JCER tin rằng hai yếu tố này sẽ làm chậm tốc độ tăng năng suất ở Trung Quốc. Trong trường hợp có diễn biến bất ngờ xảy ra ở eo biển Đài Loan, JCER dự đoán tăng trưởng của nền kinh tế Trung Quốc sẽ còn chịu sức ép hơn nữa do các công ty nước ngoài sẽ đẩy nhanh quá trình chuyển hoạt động của họ ra khỏi Trung Quốc.

Về lâu dài, sự sụt giảm dân số của Trung Quốc được dự báo là lực cản đối với tăng trưởng. JCER cho biết: “Trung Quốc sẽ không thể vượt qua Mỹ về mặt kinh tế, kể cả sau năm 2035, do năng suất tăng chậm hơn kết hợp với tình trạng thiếu lao động”.

Đảng Cộng sản Trung Quốc đã đặt ra hai mục tiêu dài hạn cho năm 2035 và giữa thế kỷ này trong các sửa đổi hiến pháp được đưa ra vào tháng 10. Mục tiêu của Bắc Kinh đến năm 2035 là nâng GDP bình quân đầu người của đất nước lên mức của một nước phát triển trung bình.

Trung Quốc chưa công bố chi tiết cụ thể, nhưng các chuyên gia tin rằng Bắc Kinh đang nhắm đến Ý và Tây Ban Nha, những nước có GDP bình quân đầu người khoảng 30.000 đô la Mỹ /năm. JCER dự báo GDP bình quân đầu người của Trung Quốc sẽ đạt mức 25.745 đô la Mỹ vào năm 2035, thấp hơn 8,6% so với dự báo của tổ chức này đưa ra cách đây hai năm.

Hiến pháp Trung Quốc tuyên bố rằng Trung Quốc sẽ là “một quốc gia xã hội chủ nghĩa hiện đại” vào giữa thế kỷ này, đứng hàng đầu thế giới trong các lĩnh vực từ kinh tế đến quân sự. Nhưng có khả năng đến thời điểm đó, Trung Quốc sẽ không thể thu hẹp hoàn toàn khoảng cách với Mỹ, JCER nhận định.

Trung Quốc có thể bị ảnh hưởng trong thời gian dài bởi những trở ngại như hạn chế xuất khẩu hàng hóa công nghệ của Mỹ, những hạn chế của chính Trung Quốc đối với ngành công nghệ thông tin và các ngành khác ở trong nước cũng như sự điều chỉnh của thị trường bất động sản.

Khánh Lan

TBKTSG