Gánh nặng lạm phát - tiền lương quá nặng nề, cả người trẻ và trung niên ở các nền kinh tế lớn lựa chọn trở về sống với cha mẹ
Chi phí sinh hoạt tăng cao đang khiến nhiều người dân ở Mỹ, Úc và châu Âu phải chuyển về sống cùng cha mẹ. Trong khi đó, một số khác lại cảm thấy bế tắc vì không đủ khả năng dọn ra ở riêng.
Tình trạng này không chỉ diễn ra ở nhóm người trẻ tuổi. Do ảnh hưởng của đại dịch và giá cả mọi hàng hóa đều tăng cao, từ tiền thuê nhà, điện cho đến thực phẩm và khí đốt, cả nhóm người ở độ tuổi 40-50 tuổi cũng trở về sống cùng cha mẹ.
Theo cuộc khảo sát gần đây của Pew Research, tỷ lệ người Mỹ sống trong các hộ gia đình nhiều thế hệ đã tăng hơn gấp đôi trong năm 1971 đến 2021 lên 18% dân số và vẫn chưa có dấu hiệu đạt đỉnh. Trong số nhóm người thuộc độ tuổi mới lớn sống cùng cha mẹ, hơn 1 nửa chia sẻ rằng việc dọn về nhà đã hỗ trợ họ về mặt tài chính, 30% nói rằng họ không phải trả tiền thuê nhà hay thế chấp. Trong khi đó, cuộc khảo sát của Credit Karma cho thấy 29% người trong độ tuổi 18-25 sống cùng cha mẹ hoặc người thân coi đây là lựa chọn sống lâu dài.
Các chuyên gia lý giải, mọi người thường trở về sống với cha mẹ khi họ gặp biến cố bất ngờ trong cuộc sống, chẳng hạn như ly hôn hay mất việc làm. Song, một số lựa chọn như vậy để tiết kiệm tiền mua nhà hoặc đang tìm một căn nhà lớn hơn khi họ kết hôn và sinh con. Khi giá nhà tại Mỹ tăng cao, giai đoạn "trung gian" này có thể kéo dài hơn dự kiến.
Shreya Nanda – nhà kinh tế đến từ trụ sở Anh của Public Policy Research, cho biét: "Đại dịch đã ảnh hưởng đến điều kiện tài chính của mọi người dân với mọi lứa tuổi. Cùng với thị trường nhà ở biến động và tiền lương không bắt kịp chi phí sinh hoạt hàng ngày, nên nhiều người lại phải chuyển về ở cùng gia đình."
Jenna Abetz – trợ lý giáo sư tại College of Charleston và tác giả của nghiên cứu gần đây về các hộ gia đình nhiều thế hệ ở Mỹ, cho biết, những người ở độ tuổi 20 và đầu 30 là nhóm đông nhất về ở cùng bố mẹ. Song, những người lớn tuổi hơn cũng có lựa chọn tương tự khi chịu áp lực về chi phí kinh tế và muốn chăm sóc cha mẹ già.
Không chỉ ở Mỹ, 3,6 triệu người từ 20 đến 34 tuổi tại Anh cũng đang sống với cha mẹ vào năm ngoái, tăng hơn 1,1 triệu so với 20 năm trước, theo Văn phòng Thống kê Quốc gia. Ở Bồ Đào Nha, độ tuổi trung bình của 1 người khi "rời tổ ấm" với cha mẹ đã tăng từ 30 lên 34 vào giai đoạn 2020-2021. Các nước châu Âu khác, bao gồm Thụy Điển và Bỉ, cũng ghi nhận mức tăng.
"Tôi đang mắc kẹt"
Ian O’Sullivan (57 tuổi) đã chuyển về sống cùng bố mẹ ở khu vực phía tây London, khi anh và vợ chia tay cách đây 5 năm. Ông làm một công việc có mức lương thấp trong một cơ quan nhà nước, đó là thủ thư. Vào năm ngoái, O’Sullivan đã tìm thuê 1 căn hộ 2 phòng tại phía nam London để ở gần 2 con trai, nhưng nỗ lực đó thất bại.
Quay trở về sống với cha mẹ được coi là lựa chọn tạm thời. Song, với giá thuê nhà ở London tăng cao, khoản tiền lương 1.650 bảng/tháng, O’Sullivan không đủ khả năng để dọn ra ngoài. Ông chia sẻ: "Tiền lương của tôi gần như cạn kiện. Bởi vậy, tôi mắc kẹt ở đây."
Dù nhiều ý kiến chỉ trích về việc quay trở lại sống với người thân, nhưng quyết định này lại giúp một số tăng khả năng ổn định tài chính.
Xian Horn.
Xian Horn – một nhà văn tự do ở độ tuổi gần cuối 30, đã sống với cha mẹ ở New York trong thời kỳ đại dịch để tiết kiệm tiền ăn và tiền thuê nhà. Nhờ đó, cô đã trả hết nợ thẻ tín dụng khi chi tiêu cho những khoản như ăn uống bên ngoài hay chi phí sinh hoạt khác. Khoản tiền này lên tới khoảng 1.000 USD/tháng, trong khi Horn chỉ kiếm được từ 1.000 đến 1.100 USD/tháng và đôi khi không có gì.
Horn cho hay: "Khoảng 6 tháng trước, tháng nào tài khoản của tôi cũng ‘âm’. Quyết định về sống với bố mẹ thực sự đã cứu tôi."
Khả năng tài chính được đảm bảo
Trong khi việc chuyển về sống với cha mẹ là lựa chọn "cứu cánh" đối với một số người, những người khác lại nhận thấy chi phí sinh hoạt hiện tại là điều cản trở họ dọn ra ở riêng.
Cảm thấy cô đơn và cần tiết kiệm tiền thuê nhà, Tory Gervay (31 tuổi) đã chuyển về sống cùng mẹ ở Sydney vào năm 2019. Cô chuyển ngành, sắp xếp một khoản tiền tiết kiệm riêng và đang muốn dọn ra ngoài. Tuy nhiên, giá nhà ở Úc tăng cao khiến cô không đủ khả năng để ở riêng trong ít nhất 1 vài năm nữa.
Ở Úc, 26% hộ gia đình có con cái thuộc lứa tuổi trưởng thành sống cùng nhà, theo khảo sát của Finder năm 2020. Dữ liệu tháng 7 từ SQM Research cho thấy giá nhà cho thuê tại quốc gia này tăng 13% so với cùng kỳ năm quá và giá trị nhà cũng tăng 17%.
Gervay giãi bày: "Tôi không biết làm thế nào để mua được nhà. Tôi nói với mẹ rằng tôi sẽ sống cùng mẹ mãi mãi."
Dù việc dọn về sống cùng cha mẹ sẽ giúp ích về mặt tài chính, nhưng một số người lại không chắc rằng đó lựa chọn hoàn hảo. Ryan Nicotra (32 tuổi) về sống với gia đình vào năm ngoái, khi anh mất đi công việc là giám đốc huy động vốn tại một trường đại học ở Baltimore.
Trải qua 1 năm sống cùng gia đình ở vùng nông thôn Maryland, lần đầu tiên trong đời, anh cảm thấy khả năng tài chính của mình ở trạng thái an toàn. Anh đã tiết kiệm đủ để xây dựng một quỹ khẩn cấp và tìm công việc mới, trong khi không quá căng thẳng về tài chính. Hiện tại, Nicotra đang sống 1 mình gần Westminister và nhận ra rằng việc rời bỏ cuộc sống nơi thành phố không phải điều dễ dàng.
Anh chia sẻ: "Tôi đã có ý tưởng về cuộc sống của mình ở đó sẽ ra sao, nên việc từ bỏ là điều khó khăn. Nhưng dù sao thì tôi không hối tiếc. Đó là lần đầu tiên trong cuộc sống của người trưởng thành, tôi có được sự đảm bảo về mặt tài chính."
Tham khảo Bloomberg
Chi Lan
Nhịp sống kinh tế