EU mở cuộc điều tra chống trợ cấp đối với xe điện Trung Quốc

Để bảo vệ ngành công nghiệp ô tô điện của Liên minh châu Âu (EU), hôm thứ Tư (13/9) Ủy ban châu Âu đã mở cuộc điều tra chống trợ cấp đối với xe điện của Trung Quốc, để quyết định xem có áp dụng thuế trừng phạt đối với xe điện EU nhập khẩu Trung Quốc được trợ cấp từ Chính phủ Trung Quốc hay không.

Xe thể thao NIO EP9 được trưng bày tại Gothenburg, Thụy Điển, ngày 03/12/2022. (Nguồn: Trygve Finkelsen/ Shutterstock)

Trong bài phát biểu Thông điệp Liên minh thường niên trước Nghị viện châu Âu tại Strasbourg, bà Chủ tịch Ủy ban châu Âu von der Leyen cho biết: “Châu Âu sẵn sàng cạnh tranh, nhưng không chấp nhận kiểu cạnh tranh bất công… Chúng ta phải tỉnh táo nhận thức được những rủi ro mà chúng ta gặp phải. Hãy lấy ngành công nghiệp xe điện làm ví dụ, đây là ngành then chốt cho nền kinh tế sạch và có tiềm năng to lớn ở châu Âu, nhưng thị trường toàn cầu hiện đang tràn ngập ô tô điện giá rẻ của Trung Quốc, nhờ các khoản trợ cấp khổng lồ của nhà nước Trung Quốc khiến giá thấp một cách giả tạo”.

Trong khi Mỹ áp mức thuế cao tới 27,5% đối với ô tô điện từ Trung Quốc thì châu Âu áp thuế 10%, các nhà sản xuất Trung Quốc đã tận dụng lợi thế này để tạo dựng chỗ đứng quan trọng và đang phát triển nhanh chóng tại thị trường châu Âu.

Do cạnh tranh khốc liệt trong nước và nhu cầu chậm lại ở Trung Quốc, các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc đã tăng cường nỗ lực mở rộng thị trường nước ngoài. Theo thống kê của Hiệp hội Xe khách Trung Quốc (CPCA), xuất khẩu ô tô của Trung Quốc đã tăng 31% trong tháng 8, còn mức tăng trong tháng 7 cao tới 63%. Trong nửa đầu năm nay, các công ty Trung Quốc đã xuất khẩu gần 350.000 xe điện sang 9 nước châu Âu, vượt tổng lượng xuất khẩu của cả năm ngoái.

Một ước tính gần đây của Ngân hàng UBS (Thụy Sĩ) cho thấy cho đến năm 2030 thị phần toàn cầu của các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc sẽ từ 17% tăng vọt lên 33%, theo đó mất thị phần nhiều nhất là các nhà sản xuất châu Âu.

Theo thống kê từ công ty tư vấn ô tô Pháp Inovev, 8% xe điện mới nhập khẩu vào châu Âu trong năm nay là thương hiệu Trung Quốc, trong khi năm 2021 mới là 4% và năm 2022 là 6%.

Trong năm nay, nhà sản xuất ô tô điện BYD lớn nhất Trung Quốc có kế hoạch tăng gấp đôi số đại lý ô tô ở châu Âu lên 200 đại lý. Tuần trước, người phát ngôn của BYD nói với các phóng viên rằng, kế hoạch năm 2023 của BYD là tăng doanh số bán hàng ở nước ngoài lên 250.000 xe vào từ mức vào năm ngoái là 55.916 xe.

Tin tức về cuộc điều tra của Ủy ban châu Âu có thể dẫn đến mức thuế trừng phạt đối với xe điện nhập khẩu của Trung Quốc đã tác động mạnh vào cổ phiếu của các hãng xe điện Trung Quốc niêm yết tại Hồng Kông. Chốt phiên, cổ phiếu BYD giảm 2,8%, Xpeng giảm 2,5% và NIO giảm 0,9%.

Động thái được ủng hộ

Bộ trưởng Tài chính Pháp Bruno Le Maire cho biết: “ Tôi hoan nghênh việc Chủ tịch Ủy ban châu Âu von der Leyen mở cuộc điều tra về các khoản trợ cấp nhà nước khiến các công ty Trung Quốc được hưởng lợi [không công bằng]. Nếu những khoản trợ cấp này không tuân thủ các quy tắc thương mại quốc tế, châu Âu cần có khả năng đáp trả, để duy trì tính cạnh tranh và bảo vệ lợi ích kinh tế của mình.”

Người phụ trách các vấn đề châu Âu của Pháp, bà Laurence Boone cho biết: “Chúng tôi sẽ không để thị trường của mình tràn ngập ô tô điện được trợ cấp quá mức, (bởi vì) điều này đe dọa các công ty của chúng tôi giống như các tấm pin mặt trời”.

Thông báo này đánh dấu một con đường gập ghềnh khác đối với Trung Quốc khi nước này gấp rút tăng cường quan hệ với EU. Trước đó, vào cuối tháng 5, Mỹ và châu Âu đã đồng ý giảm sự phụ thuộc vào Trung Quốc, mặc dù không tách rời hoàn toàn nhưng nhấn mạnh “giảm rủi ro”.

Về bà Von der Leyen

Bà Von der Leyen giữ chức Chủ tịch Ủy ban châu Âu kể từ cuối năm 2019. Bà cũng cho biết sẽ bổ nhiệm một đặc phái viên để giúp các doanh nghiệp vừa và nhỏ xử lý những vấn đề quan liêu, để họ kinh doanh dễ dàng hơn.

Trong bối cảnh các công ty năng lượng tái tạo phải vật lộn với lạm phát cao, bà von der Leyen tuyên bố gói sắp tới hỗ trợ ngành công nghiệp điện gió của châu Âu nhằm mục đích giúp đỡ ngành này.

Bà được cho là sẽ tái tranh cử làm Chủ tịch Ủy ban châu Âu vào năm tới, nhưng vẫn chưa công bố kế hoạch. Hôm thứ Tư, bà nhắc lại cam kết của EU về hỗ trợ lâu dài cho Ukraine, ca ngợi “tiến bộ to lớn” của nước này trong việc trở thành thành viên EU nhưng nói rằng vẫn còn nhiều việc khó khăn phải làm.

Bà cũng cho biết EU phải tiếp xúc nhiều hơn với các nước châu Phi, bà lên án Nga đã gây ra hỗn loạn ở khu vực Sahel của lục địa này.

“Chúng ta cần thể hiện sự thống nhất về mục đích đối với châu Phi như chúng ta đã làm với Ukraine. Chúng ta cần tập trung làm việc với các chính phủ và các tổ chức khu vực được hình thành một cách hợp pháp ”, bà Von der Leyen cho hay.

Mộc Vệ (t/h)

Thị trường xe điện: Tràn lan pin và sạc kém chất lượng nhập từ Trung Quốc Ở Việt Nam, chất lượng về pin và sạc xe máy điện chưa được quản lý theo tiêu chuẩn khiến tình trạng cháy nổ diễn ra thường xuyên.