Đội tuyển Olympic toán học quốc tế Việt Nam: 19 năm mới có thí sinh đạt điểm tuyệt đối
Ngày 15-7, Bộ Giáo dục - đào tạo đã thông tin kết quả chính thức từ Cuộc thi Olympic toán học quốc tế năm 2022 (IMO 2022) tổ chức tại Na Uy.
Theo đó, 6/6 học sinh Việt Nam đều đoạt giải, gồm 2 huy chương vàng, 2 huy chương bạc và 2 huy chương đồng. Với thành tích này, đội tuyển Olympic toán học quốc tế Việt Nam xếp thứ 4/104 quốc gia và vùng lãnh thổ tham gia, sau Trung Quốc, Hàn Quốc và Mỹ.
Thành tích vượt trội
Theo Bộ Giáo dục - đào tạo, so với năm 2021 thi theo hình thức trực tuyến (1 huy chương vàng, 2 huy chương bạc và 3 huy chương đồng), thành tích của đội tuyển năm 2022 có sự vượt trội hơn.
Nếu ví hành trình tại IMO 2022 của Việt Nam như một trận đấu bóng đá thì danh hiệu cầu thủ xuất sắc nhất trận sẽ thuộc về Ngô Quý Đăng, hiện là học sinh lớp 12 Trường THPT chuyên Khoa học tự nhiên (ĐH Quốc gia Hà Nội).
Không những giành huy chương vàng, Quý Đăng còn là một trong số ít thí sinh trong hơn 100 đoàn tham dự đạt điểm tuyệt đối 42/42.
Trao đổi với Tuổi Trẻ, TS Trần Nam Dũng - phó hiệu trưởng Trường phổ thông Năng khiếu (ĐH Quốc gia TP.HCM) - cho biết những thí sinh đạt điểm tuyệt đối trong kỳ thi IMO thường chỉ đếm trên đầu ngón tay. Đã 19 năm kể từ lần cuối cùng (năm 2003), Việt Nam mới có học sinh giành điểm tối đa.
"Cứ hình dung thí sinh sẽ phải đối đầu với sáu bài toán rất khó, trong đó hai bài cuối ở mức độ cực khó. Đạt điểm để giành huy chương vàng đã là thách thức, giành điểm tuyệt đối còn khó khăn hơn. Có nhiều năm, thí sinh tham dự IMO từ tất cả các nước đều không ai giành được điểm tuyệt đối. Do vậy, những người được điểm tối đa thường được thế giới chú ý rất nhiều" - ông Dũng chia sẻ.
Theo tư liệu, người Việt Nam đầu tiên đạt điểm huy chương vàng IMO điểm tuyệt đối là nhà toán học Lê Bá Khánh Trình (Trường Quốc học Huế, Thừa Thiên Huế) vào năm 1979.
Tại các kỳ IMO 1982, 1984, 1988 và 1989, ông Lê Tự Quốc Thắng (Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong, TP.HCM), ông Đàm Thanh Sơn (Trường THPT chuyên Khoa học tự nhiên, ĐH Quốc gia Hà Nội), ông Ngô Bảo Châu (Trường THPT chuyên Khoa học tự nhiên, ĐH Quốc gia Hà Nội), ông Đinh Tiến Cường (Trường THPT chuyên ĐH Sư phạm Hà Nội) lần lượt giành điểm tuyệt đối.
Trong thập niên 1990, tiếp tục có hai thí sinh từ Trường THPT chuyên Khoa học tự nhiên (ĐH Quốc gia Hà Nội) đạt điểm tuyệt đối vào IMO các năm 1995 và 1997, bao gồm các ông Ngô Đắc Tuấn và Đỗ Đức Anh.
Từ đầu thế kỷ 21 đến nay, Việt Nam có thêm ba lần giành điểm tuyệt đối tại IMO. Trước trường hợp của Ngô Quý Đăng (2022) là ông Lê Hùng Việt Bảo (Trường THPT chuyên Khoa học tự nhiên, ĐH Quốc gia Hà Nội) và ông Nguyễn Trọng Cảnh (Trường THPT chuyên ĐH Sư phạm Hà Nội) đạt cùng năm 2003.
Tố chất đặc biệt
Trong khi đó, ông Lưu Bá Thắng - giảng viên Trường ĐH Sư phạm Hà Nội, một trong những giáo viên ôn tập trực tiếp cho đội tuyển IMO Việt Nam - chia sẻ có dịp dẫn dắt Ngô Quý Đăng ba năm qua, ông nhận thấy tố chất đặc biệt của cậu học sinh này với môn toán học. Ngay từ năm lớp 10, Ngô Quý Đăng đã giành huy chương vàng IMO.
Thành tích của Đăng lúc đó cũng thuộc tốp cao trên thế giới. Năm lớp 11 do có chút sơ sót, Đăng không được chọn vào đội tuyển toán quốc tế nhưng đã trở lại mạnh mẽ vào năm lớp 12. "Năm nay, Đăng như một người "anh cả" dày dạn kinh nghiệm trận mạc đến với IMO" - ông Thắng nói.
Nhận xét chung về cả đội, ông Thắng cho rằng rất lâu rồi mới thấy một đội Olympic toán học của Việt Nam có sự thoải mái đáng ngạc nhiên đến vậy. Trong suốt những khoảng thời gian học ôn tập cùng nhau, các em đều tỏ vẻ vui vẻ, không hề có chút căng thẳng nào.
Ngay cả với học sinh lớp 11 cũng gần như không gặp áp lực mà chỉ học và thi hết khả năng của mình. "Đây cũng là điều tôi ngạc nhiên, bởi nhìn chung việc ôn tập cũng chịu nhiều ảnh hưởng của COVID-19. Đội toán IMO đã phải tập trung chậm hơn thường lệ đến 1 tháng trời vì dịch bệnh" - ông Thắng nói.
Ông Thắng nói thêm: "Những năm gần đây, cuộc thi IMO có sự cạnh tranh vô cùng khốc liệt. Các nước đều cử những thí sinh có trình độ rất cao đến tham dự. Đạt giải trong kỳ thi IMO đòi hỏi tố chất đặc biệt của từng học sinh, bên cạnh đó còn là chương trình đào tạo và sự quan tâm của các cá nhân, tổ chức.
Chẳng hạn, năm nay các thí sinh trong khi ôn tập được ăn ở tại Viện Nghiên cứu cao cấp về toán của GS Ngô Bảo Châu. Tôi thường nói rằng chưa bao giờ các thí sinh lại được hưởng một cơ sở điều kiện vật chất tốt và tinh thần tốt như thế. Khi mọi thứ đã đầy đủ, kết quả sẽ tốt hơn".
Thành tích của thí sinh Việt Nam tại IMO 2022
Huy chương vàng:
- Ngô Quý Đăng - lớp 12, Trường THPT chuyên Khoa học tự nhiên (ĐH Quốc gia Hà Nội)
- Phạm Việt Hưng - lớp 11, Trường THPT chuyên Khoa học tự nhiên (ĐH Quốc gia Hà Nội)
- Huy chương bạc:
- Phạm Hoàng Sơn - lớp 12, Trường phổ thông Năng khiếu (ĐH Quốc gia TP.HCM)
- Nguyễn Đại Dương - lớp 12, Trường THPT chuyên Lam Sơn (Thanh Hóa)
- Huy chương đồng:
- Vũ Ngọc Bình - lớp 12, Trường THPT chuyên Vĩnh Phúc (Vĩnh Phúc)
- Hoàng Tiến Nguyên - lớp 12, Trường THPT chuyên Phan Bội Châu (Nghệ An)
Đây là thông tin của GS Lê Anh Vinh, trưởng đoàn Việt Nam dự Olympic toán quốc tế (IMO) từ Na Uy vào sáng nay 15-7. Cục Quản lý chất lượng - Bộ Giáo dục và đào tạo cũng xác nhận thông tin này.