ĐỌC NHANH 5-5: Nga nói hỗ trợ tình báo của phương Tây làm chiến sự kéo dài thêm
Điện Kremlin khẳng định biết phương Tây liên tục hỗ trợ tin tức tình báo cho Ukraine và việc cung cấp vũ khí cho Ukraine có khiến chiến dịch quân sự của Nga không kết thúc chóng vánh. Nga xác nhận các hành lang nhân đạo đã thiết lập ở Azovstal.
* Tổng thống Đức Frank-Walter Steinmeier và người đồng cấp Ukraine Volodymyr Zelensky đã có cuộc điện đàm trong ngày 5-5. Trong cuộc điện đàm, Tổng thống Zelensky được cho là đã mời Tổng thống Steinmeier và Thủ tướng Đức Olaf Scholz tới Kiev.
Theo phóng viên TTXVN tại Berlin, người phát ngôn Văn phòng Tổng thống Đức cho biết cuộc điện đàm giữa hai nhà lãnh đạo diễn ra trong bầu không khí tốt đẹp. Tổng thống Zelensky cảm ơn sự hỗ trợ của Đức, trong khi Tổng thống Steinmeier cam kết Đức sẽ tiếp tục hỗ trợ Ukraine.
Cuộc điện đàm trên đã khép lại những bất đồng kéo dài nhiều tuần qua liên quan kế hoạch thăm Kiev của ông Steinmeier. Trước đó, Tổng thống Steinmeier muốn đến Kiev cùng những người đồng cấp từ Ba Lan và các nước Baltic, nhưng phía Kiev đã không gửi lời mời cho Đức.
Ngày 4-5, Thủ tướng Scholz đã đề nghị Chính phủ Ukraine có động thái để giải quyết vụ bất đồng ngoại giao này.
* Hãng tin Reuters cho biết vào ngày 5-5, Bộ Ngoại giao Mỹ xác nhận nhà chức trách ở Fiji đã thu giữ một du thuyền trị giá 300 triệu USD của nhà tài phiệt Nga Suleiman Kerimov theo yêu cầu của Mỹ. Chiếc du thuyền có tên Amadea, cập cảng Fiji tháng trước.
* Theo Hãng tin Reuters ngày 5-5, phản hồi lại bài báo của tờ New York Times về việc Mỹ cung cấp thông tin tình báo giúp Ukraine tiêu diệt nhiều tướng Nga, Điện Kremlin cho biết Nga biết Mỹ, Anh và các nước NATO liên tục hỗ trợ tin tức tình báo cho Ukraine. Cùng với việc cung cấp vũ khí đã làm chậm chiến dịch quân sự của Nga nhưng sẽ không ngăn cản Nga đạt được mục tiêu ở Ukraine.
Ông Dmitri Peskov, người phát ngôn Điện Kremlin cũng khẳng định các hành lang nhân đạo sơ tán thường dân khỏi khu nhà máy thép Azovstal ở Mariupol "đã sẵn sàng" hoạt động trong ngày 5-5. Thông tin này nhằm bác bỏ các cáo buộc binh sĩ Nga tấn công vào Azovstal.
Nga cũng cáo buộc phương Tây tiến hành một cuộc chiến tranh ủy nhiệm chống lại nước này bằng cách trang bị vũ khí cho Ukraine.
Ngày 3-5, Điện Kremlin cho biết cuộc điện đàm kéo dài 2 giờ 10 phút với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron, Tổng thống Nga Putin đã nhắn nhủ: "Phương Tây cũng có thể góp phần ngừng những chuyện tàn khốc đó bằng cách gây ảnh hưởng phù hợp lên chính quyền Kiev và dừng cung cấp vũ khí cho Ukraine".
* Theo Hãng tin Reuters ngày 5-5, Điện Kremlin bác bỏ thông tin rằng lực lượng của nước này đã tiến vào nhà máy thép Azovstal ở Mariupol. Người phát ngôn của Kremlin ông Dmitry Peskov cho biết chỉ thị của Tổng thống Nga Vladimir Putin vẫn có hiệu lực và lực lượng Nga chỉ bao vây nhà máy. Chỉ thị được đưa ra vào ngày 21-4.
* Theo Hãng tin Sputnik của Nga, ngày 5-5, Bộ Ngoại giao Nga tuyên bố 7 nhà ngoại giao Đan Mạch là những nhân vật không được hoan nghênh để trả đũa hành động tương tự đưa ra vào tháng trước của Đan Mạch. Các nhà ngoại giao này có 2 tuần để rời khỏi Nga. Nga cũng phản đối việc Đan Mạch hỗ trợ quân sự cho Ukraine và cho rằng chính sách chống Nga của Đan Mạch gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến quan hệ ngoại giao của hai nước.
* Phát biểu tại London (Anh) ngày 5-5, Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio nói ông lên án mạnh mẽ chiến dịch quân sự đặc biệt của Nga tại Ukraine. Ông cũng cho biết Nhật Bản sẽ tận dụng các lò phản ứng hạt nhân để giảm phụ thuộc vào năng lượng Nga, theo Reuters.
* Ngày 5-5, Bộ Quốc phòng Nga cho biết pháo binh của họ đã tấn công nhiều nơi đóng quân của Ukraine trong đêm , phá hủy 61 đơn vị vũ khí và thiết bị quân sự, đồng thời tiêu diệt hơn 600 tay súng theo chủ nghĩa dân tộc, theo Reuters. Bộ này cũng cho biết các tên lửa đã phá hủy một thiết bị hàng không tại sân bay Kanatovo ở vùng Kirovohrad, miền trung Ukraine, và một kho đạn lớn ở thành phố Mykolaiv, nam Ukraine.
* Ngày 5-5, Bộ Quốc phòng Nga cho biết họ đã diễn tập tấn công các mục tiêu quan trọng bằng tên lửa đạn đạo có khả năng mang đầu đạn hạt nhân Iskander tại thành phố Kaliningrad, một vùng đất của Nga nằm giữa Ba Lan và Lithuania hôm 4-5, theo Hãng tin AFP.
* Đài CNN dẫn lời ông Petro Andriushchenko, cố vấn của thị trưởng thành phố Mariupol, cho biết các cuộc tấn công dữ dội vẫn tiếp tục tại nhà thép Azovstal suốt đêm 4 rạng sáng 5-5. "11 km vuông tự do cuối cùng tại Mariupol đã trở thành địa ngục", cố vấn Andriushchenko nói. Ông cho biết thêm các khu dân cư ở gần nhà máy đã tự sơ tán khẩn cấp mà không chờ được cảnh báo.
* Ngày 5-5, Các lực lượng vũ trang Ukraine cho biết Nga đã "không thành công" trong các nỗ lực nhằm phá vỡ chiến tuyến tại các vùng Lugansk và Donetsk trong 24 giờ qua. CNN không thể xác minh tuyên bố này.
* Trưa 5-5, báo The Guardian trích cập nhật chiến sự mới nhất của Bộ Tổng tham mưu quân đội Ukraine tuyên bố các lực lượng Ukraine đã tái chiếm một số khu định cư gần vùng Mykolayiv và Kherson phía đông nam Ukraine. Phía Ukraine cũng cáo buộc Nga đang kích động căng thẳng ở vùng ly khai Transnistria của Moldova và tập trung hỏa lực kiểm soát hoàn toàn nhà máy Azovstal ở Mariupol.
* Trích dẫn truyền thông Mỹ, ngày 5-5, Hãng thông tấn Tass của Nga cho biết Washington đang đẩy mạnh việc huấn luyện binh sĩ Ukraine sử dụng các vũ khí được phương Tây chuyển giao. Theo Tass, hơn 220 binh sĩ Ukraine đã được huấn luyện sử dụng lựu pháo, một nhóm 20 người khác được hướng dẫn cách vận hành thiết bị bay không người lái Phoenix Ghost. Việc huấn luyện diễn ra ở một số nước châu Âu.
* Trong thông điệp ghi hình phát trên Facebook rạng sáng 5-5 (giờ Việt Nam), Tổng thống Ukraine Zelensky cho biết đã sơ tán được 344 thường dân khỏi nhà máy Azovstal ở Mariupol. Ông cảm ơn tất cả những người đã nỗ lực giúp người dân nhưng cho biết vẫn còn nhiều phụ nữ và trẻ em bên trong nhà máy. "Chúng tôi cần thêm một lệnh ngừng bắn nữa để giải cứu họ", ông Zelensky kêu gọi.
Tổng thống Ukraine Zelensky khẳng định "giấc mơ" của Nga về việc kiểm soát Ukraine và các nước châu Âu khác sẽ không thành sự thật.
"Không ai có thể nói cuộc chiến này sẽ còn kéo dài bao nhiêu ngày nữa. Nhưng tôi tin rằng ngày giải phóng của chúng tôi đang đến gần", báo The Guardian trích lời ông Zelensky.
Thủ tướng Nhật Bản Kishida Fumio gọi việc Nga cấm nhập cảnh ông và 62 người Nhật khác trong đó có quan chức là hành động "không thể chấp nhận được".
The Guardian
* Theo Đài CTV News của Canada, trong tuyên bố gửi tới đài này ngày 4-5, Bộ Quốc phòng Canada phủ nhận việc huấn luyện chiến đấu cho các tay súng thuộc tiểu đoàn Azov của Ukraine . Phía Canada khẳng định "đã không và sẽ không" huấn luyện tiểu đoàn Azov và các đơn vị liên quan. Tiểu đoàn Azov bị Nga cáo buộc là đơn vị tập hợp các thành phần cực hữu và tân phát xít.
* Trả lời Đài RFE/RL, nghị sĩ David Arakhamia của Ukraine cho biết các lực lượng Nga đã tiến vào nhà máy Azovstal. "Các nỗ lực tấn công nhà máy tiếp tục sang ngày thứ hai. Quân đội Nga đã ở trên đất của Azovstal", ông Arakhamia cho biết.
Theo ông Arakhamia, cho đến tối 4-5, liên lạc giữa Chính phủ Ukraine và lực lượng của họ trong nhà máy vẫn được duy trì.
Ngày 4-5, Điện Kremlin vẫn phủ nhận cáo buộc từ phía Ukraine rằng quân đội Nga triển khai đợt tấn công lớn nhằm vào Nhà máy thép Azovstal ở Mariupol.
* Ngày 4-5, sĩ quan chỉ huy Denis Prokopenko của lực lượng Ukraine bên trong Nhà máy thép Azovstal tại thành phố Mariupol cho biết cuộc chiến diễn ra và họ đã chiến đấu rất khó khăn với quân đội Nga.
Thông báo qua đoạn video ngắn phát trên Telegram, ông Prokopenko nói bản thân tự hào về những người lính của mình.
* Theo Hãng tin Reuters, Văn phòng của Tổng thống Ukraine thông báo ông Zelensky đã kêu gọi Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres giúp cứu những người bị mắc kẹt tại Azovstal.
"Tính mạng của những người ở đó đang gặp nguy hiểm. Tất cả mọi người đều quan trọng đối với chúng tôi. Chúng tôi yêu cầu ông giúp đỡ trong việc cứu họ", văn phòng trên dẫn lời ông Zelensky trong tuyên bố mới nhất.
* Ngày 4-5, quân đội Nga cho biết sẽ mở các hành lang nhân đạo từ Nhà máy thép Azovstal vào các ngày 5, 6 và 7-5 để cho phép dân thường rời khỏi đó.
Cụ thể, các hành lang nhân đạo sẽ mở cửa từ 8h đến 18h theo giờ Matxcơva mỗi ngày, tức 12h đến 22h theo giờ Việt Nam. Trong thời gian này, các lực lượng Nga sẽ ngừng mọi hoạt động quân sự và rút các đơn vị về một khoảng cách an toàn.
* Chủ tịch Cơ quan Đường sắt Ukraine Olexander Kamyshin cho biết nhà máy điện thành phố Lviv nằm trong số 6 cơ sở đường sắt ở miền trung và miền tây Ukraine bị lực lượng Nga tấn công vào tối 4-5.
Theo Đài CNN, các cuộc tấn công của Nga đã tạm thời đánh sập nguồn điện ở một số nơi tại khu vực này và khiến hơn 40 chuyến tàu bị trễ.
Phó thị trưởng Lviv, ông Serhiy Kiral, nói một số trạm bơm nước của thành phố cũng bị gián đoạn bởi các cuộc tấn công.
* Ngày 4-5, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã đưa ra lời kêu gọi hòa bình trong một bài phát biểu được phát tại Đan Mạch, nhân kỷ niệm 77 năm ngày đất nước này được giải phóng khỏi Đức Quốc xã trong Thế chiến thứ hai.
ông Zelensky tuyên bố cuộc chiến của Nga có thể lan sang các nước châu Âu khác.
Tổng thống Ukraine cũng gửi lời cảm ơn đến những người ủng hộ tại Đan Mạch và kêu gọi họ tưởng nhớ những đứa trẻ đã thiệt mạng ở Ukraine.
* Tổng thư ký Liên Hiệp Quốc khẳng định vấn đề an ninh lương thực toàn cầu không thể được giải quyết nếu không khôi phục hoạt động sản xuất nông nghiệp của Ukraine, cũng như sản lương thực và phân bón của Nga.
"Chiến dịch quân sự đặc biệt" của Nga tại Ukraine đã làm gia tăng biến động thị trường tài chính, khiến giá hàng hóa tăng cao hơn và ảnh hưởng đến dòng chảy hàng hóa.
"Phân tích của chúng tôi chỉ ra rằng cuộc chiến ở Ukraine chỉ làm mọi thứ tồi tệ hơn, gây ra một cuộc khủng hoảng ba chiều tàn phá hệ thống lương thực, năng lượng và tài chính toàn cầu cho các nước đang phát triển", ông Guterres nói với các phóng viên trong chuyến thăm đầu tiên tới Abuja, thủ đô của Nigeria.
Điện Kremlin bác thông tin mà truyền thông phương Tây dẫn các nhận định cho rằng Tổng thống Putin sẽ tuyên bố chiến tranh toàn diện với Ukraine và ban lệnh tổng động viên vào ngày 9-5, ngày Chiến thắng của Nga.