Đề xuất bỏ thanh tra cấp huyện: Đa số thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội nói 'không'
Đa số ý kiến trong thường trực Ủy ban Pháp luật đề nghị bỏ thanh tra huyện để giảm đầu mối, tinh giản biên chế nhưng các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội không đồng tình và đề nghị giữ cấp thanh tra này.
Chiều 18-4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến vào dự án Luật thanh tra (sửa đổi). Một trong những nội dung nhận được nhiều quan tâm thảo luận là hệ thống thanh tra.
Đề xuất bỏ Thanh tra huyện
Tổng Thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong cho hay dự thảo luật thiết kế các cơ quan thanh tra theo cấp hành chính gồm Thanh tra Chính phủ, Thanh tra tỉnh, Thanh tra huyện. Theo ngành, lĩnh vực, ngoài Thanh tra bộ, còn có Thanh tra tổng cục, cục thuộc bộ và thanh tra sở.
Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết Thường trực Ủy ban này cơ bản nhất trí việc tổ chức cơ quan Thanh tra Chính phủ và Thanh tra tỉnh như hiện nay. Về thanh tra huyện, trong Thường trực Ủy ban có hai loại ý kiến.
Thứ nhất đề nghị không tổ chức cơ quan thanh tra cấp huyện để giảm đầu mối cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp huyện, hiện đang có 713 Thanh tra huyện, phù hợp với chủ trương của Đảng về tinh gọn tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế...
Thứ hai tán thành tiếp tục duy trì Thanh tra huyện vì đã có quá trình hình thành, phát triển ổn định lâu dài, cơ bản đến nay vẫn phù hợp, để tham mưu, giúp UBND cấp huyện về công tác thanh tra, phòng chống tham nhũng, tiêu cực, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo...
Ngoài ra còn để bảo đảm phù hợp và thực hiện có hiệu quả quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, Luật Phòng, chống tham nhũng vì các luật này đều giao nhiệm vụ, quyền hạn nhất định cho Thanh tra huyện…
"Đa số ý kiến trong thường trực Ủy ban Pháp luật tán thành với loại ý kiến thứ nhất", ông Hoàng Thanh Tùng nói.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định đề nghị Thường vụ Quốc hội cho ý kiến vì bỏ hay không bỏ thanh tra cấp huyện còn liên quan nhiều luật khác: "Thanh tra cấp huyện không chỉ làm thanh tra mà còn giúp UBND huyện giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng chống tham nhũng. Bỏ thanh tra cấp huyện đi ai giúp huyện làm việc đó?
Chưa kể, cấp huyện giờ rất rộng như TP Thủ Đức, 3 quận gộp vào dân số rất đông, bao nhiêu công việc. Hay TP Hạ Long nhập huyện Hoành Bồ vào thì riêng huyện Hoành Bồ đã rộng bằng tỉnh Bắc Ninh".
Bỏ thanh tra huyện, ai giúp giải quyết khiếu nại tố cáo, tham nhũng?
Thảo luận sau đó, Trưởng ban công tác đại biểu Nguyễn Thị Thanh cho hay khi nói đến thanh tra cấp huyện, có quan điểm cho là hình thức. Tuy nhiên đó là do cách tổ chức chưa tốt, hoặc do bố trí lực lượng còn mỏng.
Bà Thanh đồng tình tiếp tục duy trì hệ thống thanh tra các cấp như hiện nay, trong đó có thanh tra cấp huyện, song cần tăng cường đổi mới tổ chức, nâng cao hiệu quả cho thanh tra cấp huyện.
“Nếu các vụ việc được giải quyết ngay từ cơ sở sẽ không phát sinh, tồn đọng, bức xúc kéo dài, hay đùn đẩy và trở thành gánh nặng cho cấp trên”, bà Thanh nhận định.
Phó Chủ tịch thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng đồng ý với mô hình thanh tra 3 cấp như hiện nay: “Không nên bỏ, vì thanh tra cấp huyện thay mặt nhà nước để thanh tra việc thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội ở địa phương, giải quyết khiếu nại tố cáo… Nếu bỏ thanh tra cấp huyện thì ai làm vấn đề này?".
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ sau đó đề nghị ban soạn thảo, cơ quan thẩm tra lý giải sâu hơn vấn đề này, lập luận vì sao hệ thống thanh tra là 2 cấp, hay 3 cấp. “Tôi nghĩ cái này nên để Quốc hội thảo luận, mình chưa nên chốt chặt”, ông Huệ nói.
Giải trình sau đó, Tổng thanh tra Chính phủ Đoàn Hồng Phong nêu rõ quan điểm của cơ quan này là giữ nguyên thanh tra cấp huyện theo nguyên tắc "ở đâu có quản lý Nhà nước thì ở đó có thanh tra, kiểm tra".
Kết luận phiên làm việc, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết Ủy ban thường vụ Quốc hội cơ bản tán thành giữ nguyên mô hình 3 cấp , đề nghị đưa vào dự thảo luật chức năng phòng chống tiêu cực trong ngành thanh tra bên cạnh chức năng thanh tra; phòng chống tham nhũng; tiếp công dân, giải quyết khiếu nại tố cáo.
Đặt vấn đề vì sao hơn 10 năm từ ngày có luật đến nay chưa có trường hợp nào đấu giá hay thi tuyển mà toàn cấp trực tiếp tần số vô tuyến điện, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị lý giải xem có vướng mắc gì mà không làm được.