Đằng sau quyết định nghỉ hưu của huyền thoại Ray Dalio

Nhà sáng lập của quỹ phòng hộ lớn nhất thế giới Bridgewater Associates, tỷ phú Ray Dalio, đã nghỉ hưu vào năm ngoái sau vài tháng đàm phán nhằm đảm bảo việc ông nhận được một gói hỗ trợ khổng lồ.

Đặc quyền của người sáng lập

Ray Dalio, nhà sáng lập quỹ phòng hộ lớn nhất thế giới Bridgewater Associates, tuyên bố nghỉ hưu vào tháng 10/2022. Khi đó, vị tỷ phú 73 tuổi này nói với hàng triệu người theo dõi của mình trên LinkedIn rằng ông cảm thấy tuyệt vời về những người mà ông đã trao quyền. Và một trong hai giám đốc điều hành mới của Bridgewater, Nir Bar Dea, đã gửi một bức thư tới khách hàng cho biết: “Quá trình chuyển giao từ ông Ray đã hoàn tất!”.

Nhưng cả ông Dalio, người được biết đến với sự “minh bạch triệt để”, cũng như Bridgewater đều không nói ông đã phải chiến đấu thế nào cho sự ra đi của mình. Việc ông Dalio nghỉ hưu diễn ra sau hơn 6 tháng nội bộ quỹ Bridgewater tranh cãi điên cuồng về số tiền mà những người kế nhiệm ông tại công ty sẵn sàng trả để tỷ phú ra đi.

Cuối cùng, ông Dalio, với giá trị tài sản ròng ước tính khoảng 19 tỷ USD , đã đồng ý từ bỏ quyền kiểm soát tất cả quyết định quan trọng tại Bridgewater chỉ khi công ty đồng ý trả cho ông một khoản tiền có thể lên tới hàng tỷ đô la trong những năm tới thông qua một loại cổ phiếu đặc biệt.

Theo thông báo của Bridgewater, ông Dalio sẽ từ bỏ các chức danh của mình, đảm nhận vai trò mới là “cố vấn cho các CIO và hội đồng đầu tư” và vẫn là thành viên hội đồng quản trị của quỹ phòng hộ. Người sáng lập cũng nhận được một loại cổ phiếu cá nhân đặc biệt mới, mà công ty gọi một cách không chính thức là “cổ phiếu của Ray”. Số cổ phiếu này sẽ mang lại cho ông khoản tiền tương đương với mức cổ tức khổng lồ trước khi bất kỳ ai khác trong công ty được nhận, hai nguồn thạo tin cho biết.

Dựa trên những thỏa thuận đó, cũng như thời gian ông Dalio sống và Bridgewater tồn tại, khoản tiền này có thể lên tới hàng tỷ đô la.

Huyền thoại đầu tư Ray Dalio

Đằng sau sự ra đi

Tại một cuộc họp nội bộ vào năm ngoái, trong thời gian đỉnh điểm của các cuộc đàm phán, Dalio đã mô tả quỹ phòng hộ là “quyền tài sản” của mình và cho biết rằng ông ấy mong muốn được đền bù xứng đáng, theo lời một nhân viên.

Mối quan hệ của ông Dalio với Bridgewater rất gắn bó. Ông từng là giám đốc điều hành, giám đốc đầu tư và chủ tịch của công ty - đôi khi là một mình, đôi khi là với các đối tác và đôi khi là cả hai cùng lúc.

Dalio và Bridgewater đã đưa ra kế hoạch nghỉ hưu của ông từ hơn một thập kỷ trước, vào năm 2009, khi ông nói với công ty và khách hàng của mình rằng ông sẽ bắt đầu chuyển giao trách nhiệm của mình. Tuy nhiên, ông Dalio luôn tìm ra lý do để từ chối gần như tất cả ứng viên tiềm năng và ngược lại.

Vào giữa năm 2018, Bridgewater cho biết họ sẽ trở thành đối tác như một phần của kế hoạch dài hạn nhằm thoát khỏi sự kiểm soát của người sáng lập. Về lý thuyết, điều đó lẽ ra phải biến công ty thành một thực thể được kiểm soát bởi những nhân viên hàng đầu, chứ không phải một người đàn ông.

Khi đó, Dalio đã tiếp cận hàng chục nhân viên cấp cao và nói rằng họ sẽ phải mua lại cổ phiếu của ông bằng tiền riêng của họ, một số nhân viên cho biết.

Ông Dalio thậm chí đề xuất sắp xếp các khoản vay trong 10 năm cho những người thiếu tiền để mua lại cổ phần của ông, theo hai nhân viên cũ. Họ nói rằng nếu họ từ chối, ông ấy sẽ gợi ý họ nên cân nhắc rời khỏi công ty. Tuy nhiên, ngay cả khi vị tỷ phú bán cổ phần cho các đồng nghiệp của mình, làm giảm quyền sở hữu của mình, thì cổ phiếu của người sáng lập vẫn giúp ông nắm quyền kiểm soát.

Bridgewater, công ty quản lý khoảng 125 tỷ USD thay mặt các quỹ hưu trí công và quỹ tài sản quốc gia, đang đối mặt với một tình thế phổ biến của các công ty Mỹ: những người sáng lập dường như không muốn từ bỏ hoặc được yêu cầu rút lui khi có bất ổn.

Mặc dù Bridgewater đã mang lại lợi nhuận cao cho các nhà đầu tư trong 3 quý đầu năm ngoái, nhưng lại sụt giảm trong quý 4/2022, chỉ vài tháng sau khi ông Dalio rời đi vào tháng 10. Lợi nhuận giảm thêm 7% trong tháng 01/2023, dù giá cổ phiếu tăng mạnh.

Điều đó gây áp lực mạnh lên công ty để xoay chuyển tình thế. Bridgewater không còn đăng tài sản đang được quản lý trên trang web của mình nữa. Từ mức cao nhất khoảng 160 tỷ USD , số tiền này giảm xuống còn khoảng 125 tỷ USD vào cuối năm ngoái, theo những người quen thuộc với công ty.

Kim Dung (Theo NYT)