Đại biểu Quốc hội tranh luận về vai trò của Quỹ bình ổn giá xăng dầu
Chiều 11/11, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ và sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Quốc hội tiến hành thảo luận về dự án Luật Giá (sửa đổi).
Đại biểu Quốc hội tranh luận về vai trò của Quỹ bình ổn giá xăng dầu
Cần công khai minh bạch việc sử dụng Quỹ bình ổn giá
Đóng góp ý kiến vào Luật Giá (sửa đổi), đại biểu Vũ Tuấn Anh (Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Thọ) cho rằng, quỹ bình ổn giá đã giúp cho giá cả hàng hóa vận hành theo cơ chế thị trường. Tuy nhiên, việc sử dụng quỹ bình ổn giá trong thời gian qua cho thấy việc vận hành còn có những hạn chế.
Theo đại biểu Vũ Tuấn Anh, chỉ sử dụng quỹ bình ổn giá đối với mặt hàng xăng dầu, không lập quỹ bình ổn giá đối với các mặt hàng khác. Ngoài ra, cần công khai minh bạch việc sử dụng quỹ bình ổn giá, kèm theo đó là kiểm soát nguồn cung cầu.
“Trong thực tiễn thời gian qua, chúng ta đã hình thành Quỹ bình ổn giá xăng dầu và cho thấy, Quỹ bình ổn giá xăng dầu đã góp phần làm giảm sốc về giá khi giá xăng dầu thế giới tăng cao hoặc là giảm quá mạnh. Việc sử dụng Quỹ bình ổn giá đã hạn chế tác động xấu đến nền kinh tế và đời sống của nhân dân”, ông Vũ Tuấn Anh nhận định.
Đại biểu phân tích thêm, xét về bản chất, giá cả hàng hóa, dịch vụ thực hiện trích Quỹ bình ổn giá vẫn vận hành theo cơ chế thị trường, tăng hay giảm vẫn phụ thuộc vào thị trường. Tuy nhiên, khi sử dụng công cụ Quỹ bình ổn giá sẽ tác động làm giá cả tăng chậm hơn hoặc giảm chậm hơn. Do đó, nếu sử dụng được biện pháp bình ổn giá khác như thông qua điều hòa, kiểm soát cung cầu quy định tại Khoản 3, Điều 20 của dự thảo luật thì không cần thiết phải sử dụng công cụ Quỹ bình ổn giá.
Trong điều kiện hiện nay thì việc bình ổn giá xăng dầu thông qua điều hòa, kiểm soát cung cầu còn khó khăn. Vì vậy, trước mắt, đại biểu Vũ Tuấn Anh thống nhất giữ Quỹ bình ổn giá như dự án Luật, song cần quy định rõ là chỉ lập Quỹ bình ổn giá xăng dầu, còn không lập Quỹ bình ổn giá đối với các hàng hóa, dịch vụ khác. Đồng thời cần có quy định cụ thể về việc công khai, minh bạch việc trích và sử dụng Quỹ bình ổn giá xăng dầu để đảm bảo được thực thi.
Cần quy định chi tiết nguyên tắc, tiêu chí bình ổn giá với một số hàng hóa như xăng dầu
Đóng góp vào dự thảo Luật, ĐBQH Đinh Thị Phương Lan (Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi) cũng đề nghị cơ quan soạn thảo quan tâm đến quy định về hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá. Trong đó đại biểu đề nghị cần quy định chi tiết một số nguyên tắc, tiêu chí, điều kiện được bình ổn giá. Đặc biệt đối với mặt hàng xăng dầu thành phẩm, thuốc bảo vệ thực vật nhằm tránh can thiệp quá sâu vào thị trường; đồng thời, đảm bảo định hướng phát triển kinh tế xanh và bền vững.
Không đồng tình với việc tiếp tục duy trì Quỹ bình ổn giá xăng dầu
Trong khi đó, ĐBQH Trịnh Xuân An (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai) đóng góp về nội dung "bình ổn giá", đặc biệt là bình ổn giá xăng dầu. Theo đại biểu, chỉ nên can thiệp vào thị trường ở một vài thời điểm nhất định, cần có sự điều chỉnh phù hợp để đảm bảo ổn định thị trường, đồng thời cũng hài hòa lợi ích của các doanh nghiệp.
Ông Trịnh Xuân An bày tỏ quan điểm không đồng tình khi tiếp tục duy trì "Quỹ bình ổn giá xăng dầu" bởi quỹ không phải là một biện pháp để bình ổn giá. Bên cạnh đó, ông An cũng đề nghị làm rõ nội dung Quỹ bình ổn giá xăng dầu là "bước đệm" để bình ổn giá xăng dầu; sử dụng linh hoạt nhiều công cụ khác trong bình ổn giá.
ĐBQH Đỗ Ngọc Thịnh (Đoàn ĐBQH tỉnh Khánh Hòa) cho rằng, từ đầu tháng 10 đến nay, tình trạng đứt gãy nguồn cung, khan hiếm xăng dầu xảy ra trên diện rộng, không hiếm gặp hình ảnh các cây xăng đóng cửa, người dân xếp hàng dài chờ đến lượt mua.
Đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh đặt ra câu hỏi, không rõ vai trò của Quỹ bình ổn giá xăng dầu ở đâu, liệu có nên duy trì quỹ này nữa hay không? Nên chăng đã đến lúc phải thay đổi cơ chế Quỹ bình ổn giá bằng các công cụ điều tiết giá khác hiệu quả hơn để giá cả hàng hóa vận hành theo quy luật của thị trường.
Vấn đề này cần được liên Bộ Tài chính, Công thương cân nhắc một cách thận trọng hơn. Vì vậy, đại biểu Đỗ Ngọc Thịnh cho rằng, việc quy định lập Quỹ bình ổn giá thành một điều luật riêng tại dự thảo Điều 22 là có thể không phù hợp.
Khang Di