Cuộc chiến chống ma túy ở vùng biên giới - Bài 1: Những câu chuyện buồn vì ma túy
Không chỉ trắng tay, vướng vòng lao lý, nhiều người đã đẩy cả gia đình rơi vào những bi kịch, ly tán chỉ vì mờ mắt trước lợi nhuận từ ma túy.
Nỗi ám ảnh của trẻ thơ
Một ngày cuối tháng 7, PV Người Đưa Tin vượt chặng đường gần 100km tìm về thôn 14, xã Cư Kbang của huyện biên giới Ea Súp, tỉnh Đắk Lắk – nơi được xác định là “điểm nóng” ma túy trong thời gian qua.
Tại làng quê nghèo này, chúng tôi đã chứng kiến không ít câu chuyện buồn của người dân chỉ vì “cái chết trắng”.
Theo chân các chiến sĩ Công an xã Cư Kbang, chúng tôi đến nhà em Giàng A. C. (SN 2003, hiện ngụ thôn 14, xã Cư Kbang).
Trong căn nhà ván lụp sụp, không có tài sản gì giá trị ngoài những chiếc nồi cũ kĩ, méo xẹo, em C. lặng đi và không thể giấu nỗi buồn khi được hỏi về các bậc sinh thành.
Trong căn nhà ván lụp sụp của anh em C., không có tài sản gì giá trị ngoài những chiếc nồi cũ.
Ngập ngừng trong giây lát, C. cho biết, mình là con đầu trong gia đình có 5 anh em nhưng không một ai được đi học như những đữa trẻ cùng trang lứa. Do không có đất sản xuất nên gia đình phải đi làm thuê để sống qua ngày.
Thế nhưng, những thiếu thốn về vật chất, kinh tế không phải là nỗi bất hạnh của gia đình em C. Với vẻ mặt buồn bã, C. cho hay, bi kịch xảy ra với gia đình em bắt đầu từ tháng 4/2020.
Lúc này, C. mới chỉ 17 tuổi thì mẹ là Phàng Thị Mỷ (SN 1986) bị bắt vì liên quan đến vụ án tàng trữ, mua bán, chứa chấp sử dụng trái phép chất ma túy. Đau lòng hơn, chưa đầy 1 tháng sau khi mẹ bị bắt, bố của C. bỏ đi theo người phụ nữ khác.
Không có cha mẹ bên cạnh, C. không khỏi áp lực, mệt mỏi khi chứng kiến các em của mình thiếu thốn đủ bề.
Thương các em thiếu thốn đủ bề, C. và 2 người em kế bảo nhau đi làm thuê kiếm tiền gửi về nuôi 2 em nhỏ (1 cháu 5 tuổi, 1 cháu gần 10 tuổi).
Cho đến cách đây gần 1 tuần, C. tiếp tục đón nhận cú sốc khi hay tin bố của mình bị bắt vì liên quan đến hành vi hiếp dâm. Không còn cách nào khác, C. đành khăn gói từ tỉnh Đắk Nông trở về để đón 2 em nhỏ (gửi cho người thân) về chăm sóc.
Cậu bé 19 tuổi nghẹn lại khi nói đến bế tắc trong những ngày tháng không có bố mẹ bên cạnh: “Em cảm thấy quá sức, rất buồn”.
Em C. nghẹn ngào khi nhắc đến những bi kịch của gia đình mình.
Không giấu được nước mắt, C. chia sẻ, cả gia đình em chỉ có một chiếc xe máy cũ nhưng khi bỏ đi bố cũng mang theo. Khi bố bị bắt, chiếc xe máy cũng bị cơ quan chức năng tạm giữ để điều tra.
Vì vậy, C. muốn đi làm thuê để kiếm tiền lo cho các em của mình nhưng đánh bất lực vì do không có phương tiện.
“Khi còn tiền, em mua gạo, mua rau nấu cho các em ăn. Thế nhưng, khi hết tiền thì gạo ăn cũng không có. Em chỉ mong có một chiếc xe đi làm để có tiền nuôi hai đứa em", C. nói giọng buồn bã.
Cái giá phải trả
Rời khỏi nhà em C., chúng tôi tiếp tục tìm đến nhà chị Hạng Thị Ly (SN 1988, ngụ tại thôn 14) – bị can trong một vụ “Mua bán trái phép chất ma túy” được Công an xã Cư Kbang phối hợp với lực lượng Công an huyện Ea Súp phát hiện, bắt quả tang vào ngày 10/5.
Khác biệt với những căn nhà ván xung quanh, cánh cổng tạm của gia đình chị Ly được khóa rất cẩn thận.
Sau khi được các chiến sĩ công an vận động, chị Ly ẵm đứa con thứ 6 khoảng 2 tháng tuổi trên tay bước từ trong nhà ra mở cổng.
Trong căn nhà ván kín mít, tuềnh toàng của gia đình chị Ly, chúng tôi không khỏi xót xa bởi khắp nơi trong căn nhà chẳng có gì giá trị ngoài những bộ quần áo cũ và bầu không khí u tối.
Trong căn nhà của gia đình chị Hạng Thị Ly không có tài sản gì giá trị.
Với khuôn mặt xanh xao, hốc hác, Ly cho biết, vợ chồng chị có 6 người con đều không đi học. Bản thân chị nghiện ma túy từ năm 2014 đến nay.
Để có tiền thỏa mãn cơn nghiện, lúc đầu Ly đi làm thuê mướn để có tiền mua ma túy. Đến khi không còn tiền, Ly chuyển sang mua bán trái phép chất ma túy và bị công an phát hiện, bắt quả tang.
Thời điểm này, Ly đang mang bầu người con thứ 6 và chuẩn bị lâm bồn. Không những thế, chồng của người phụ nữ này cũng bị lực lượng chức năng theo dõi sát sao vì nghi có sử dụng ma túy.
Ly bồng theo đứa con sơ sinh còn đỏ hỏn của mình đến trụ sở công an làm việc mỗi khi được triệu tập.
Theo cơ quan công an, hiện Ly đang được cho tại ngoại vì nuôi con nhỏ dưới 36 tháng tuổi.
Mỗi khi được triệu tập làm việc, Ly lại địu theo đứa con mới sinh đến trụ sở công an làm việc. Chứng kiến cảnh tượng này, nhiều người không khỏi xót xa cho đứa trẻ tội nghiệp.
Cũng tại thôn 14, không ít trường hợp nhiều người thân trong một gia đình lần lượt lâm vào cảnh tù tội, thậm chí trả giá đắt vì lao vào vòng xoáy lợi nhuận từ ma túy.
Một trong những trường hợp này phải kể đến vụ tàng trữ, mua bán trái phép chất ma túy xảy ra tại gia đình nhà bà Sùng Thị Day (SN 1981, ngụ thôn 14, xã Cư Kbang).
Đại úy Nguyễn Đình Bình, điều tra viên Đội Cảnh điều tra về tội phạm Hình sự - kinh tế - ma túy Công an huyện Ea Súp cho biết, qua công tác nắm tình hình, lực lượng công an phát hiện đối tượng Day có biểu hiện nghi vấn hoạt động tàng trữ trái phép chất ma túy.
Đến tháng 5/2021, Day đón xe khách từ huyện Ea Súp về quê ở tỉnh Sơn La mua 1 bánh hêrôin có trọng lượng hơn 292 gam và 362 viên hồng phiến với số tiền 180 triệu đồng của một người đàn ông không rõ lai lịch rồi mang về địa bàn xã Cư Kbang tiêu thụ.
Ngay sau khi nắm bắt được thông tin, Công an huyện Ea Súp đã xác lập chuyên án để bắt giữ đối tượng.
Vào lúc 17h ngày 23/5/2021, sau khi đi xe khách từ tỉnh Sơn La vào Km92 (huyện Ea H’leo, tỉnh Đắk Lắk), Day gọi điện cho con trai là Mùa A S. (SN 2007) ra đón. Ngay lập tức, hai mẹ con Day bị công an bao vây, bắt giữ cùng tang vật.
Tệ nạn ma túy tại thôn 14, xã Cư Kbang đã trở thành vấn đề nhức nhối.
Quá trình mở rộng điều tra, Ban chuyên án tiếp tục bắt quả tang Mùa A Cha (SN 1982, chồng của Day) về tội Tàng trữ trái phép hơn 0,6 gam heroin.
Tại thời điểm khám xét chỗ ở của Day, cơ quan điều tra còn phát hiện nhiều con nghiện đang tập trung tại đây mua ma túy về sử dụng.
Sau khi vợ chồng Day và con trai bị bắt, bé gái khoảng 13-14 tuổi (con của vợ chồng Day) bị câm điếc bẩm sinh sống lay lắt một mình trong căn nhà đầy ắp nỗi buồn. Đến nay, đứa trẻ này rời đi đâu không ai rõ.
Hay đó là hai anh em ruột Giàng A Mua (SN 1999) và Giàng A Sử (SN 2002) cùng ở tại thôn 14, xã Cư Kbang phải lãnh cái kết đắng chỉ vì liên quan đến một đường dây mua bán ma túy khủng được Công an tỉnh Đắk Nông triệt phá vào đầu tháng 3/2021.
Mới đây, TAND tỉnh Đắk Nông đã đưa vụ án ra xét xử đối với 23 bị cáo. Trong đó, tuyên phạt Giàng A Mua mức án tử hình, riêng Giàng A Sử lãnh án 13 năm tù.
Ông Sùng A Sinh, công an viên thôn 14 cho hay, toàn thôn có 424 hộ dân, với hơn 2.000 nhân khẩu. Hầu hết người dân trong thôn đều là đồng bào dân tộc Mông di cư tự do từ tỉnh Thanh Hóa vào.
Toàn xã Cư Kbang có 1.608 hộ nghèo, với 8.495 khẩu, chiếm tỷ lệ hơn 62,7%.
Những năm 2017-2018, toàn thôn có khoảng 10 hộ gia đình có người liên quan đến tệ nạn ma túy. Tuy nhiên, nhờ sự vào cuộc quyết liệt của cơ quan chức năng, từ 2019 đến nay, số người nghiện trong thôn đã giảm 70%.
Hiện, toàn thôn có khoảng hơn 10 người nghi có sử dụng ma túy và trên 7 đối tượng đang thi hành án phạt tù vì liên quan đến ma túy.
Ông Cao Thanh Hoài, Chủ tịch UBND xã Cư Kbang cho biết, năm 2014, hàng trăm hộ dân người đồng bào dân tộc Mông di cư tự do từ các tỉnh phía Bắc, trong đó chủ yếu từ huyện Mường Lát, tỉnh Thanh Hóa vào địa bàn xã Cư Kbang.
Cũng từ đây, trên địa bàn xã Cư Kbang đã xuất hiện tệ nạn ma túy. Trong đó, tập trung chủ yếu ở thôn 14, khiến cho nhiều gia đình rơi vào cảnh khó khăn, kiệt quệ và trở thành vấn nạn nhức nhối của địa phương trong thời gian qua.
Để thỏa mãn cơn nghiện, nhiều đối tượng đã nảy sinh ý định trộm cắp tài sản, thậm chí tham gia mua bán trái phép chất ma túy khiến cho tình an ninh trật tự trên địa bàn diễn biến phức tạp.
Trước tình hình trên, thời gian qua chính quyền địa phương đã nỗ lực đẩy mạnh tuyên truyền bằng nhiều hình thức, về công tác phòng chống và những hậu quả đau lòng do ma túy gây ra.
Đồng thời, tăng cường lực lượng đến từng thôn, buôn để nắm bắt tâm tư, nguyện vọng và tuyên truyền cho người dân nâng cao ý thức phòng chống tội phạm về ma túy.
Bên cạnh đó, địa phương cũng nỗ lực xây dựng các mô hình phát triển kinh tế để người dân ổn định cuộc sống, nâng cao nhận thức về pháp luật.
Thế nhưng, do cuộc sống khó khăn, nhận thức, sự hiểu biết pháp luật còn hạn chế, đặc biệt cám dỗ lợi nhuận từ ma túy nên nhiều người vẫn bất chấp vi phạm, tiếp tay cho tội phạm ma túy.
Theo thống kê của UBND xã Cư Kbang, trên địa bàn xã có 2.502 hộ dân, với 12.468 nhân khẩu. Trong đó, có 1.608 hộ nghèo, với 8.495 khẩu, chiếm tỷ lệ hơn 62,7%.
Khánh Ngọc