Chuyển đổi số - Hướng đi mới cho các bảo tàng Việt Nam

Với sự phát triển của công nghệ, hình thức hướng dẫn tham quan, giới thiệu các sưu tập hiện vật trực tuyến hay trưng bày ảo... ngày càng phong phú, đa dạng. Xu hướng chuyển đổi số là tất yếu trong hoạt động bảo tồn, bảo tàng và du lịch.

Một số bảo tàng, địa điểm du lịch tại Hà Nội đã đổi mới cách thức tham quan, trưng bày để thu hút khách thăm quan bằng các các công nghệ số hóa như website3D, tham quan bằng thực tế ảo VR /AR trên internet...

Trang web của Bảo tàng Dân tộc học với góc nhìn 3D toàn cảnh.

Một góc tham quan 3D tour tranh sơn mài Việt Nam.

Việc sử dụng công nghệ để phát triển du lịch thông minh cũng đang được triển khai ngày càng nhiều tại các bảo tàng, khu di tích ở Việt Nam. Trong đó, Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám là một trong những đơn vị tiên phong. Bên cạnh sự thuận tiện, nâng cao trải nghiệm cho du khách, các dịch vụ, tiện ích sử dụng công nghệ còn mang đến hình ảnh hiện đại, thông minh tại một điểm di tích quan trọng của Hà Nội.

Theo TS. Lê Xuân Kiêu - Giám đốc Trung tâm Hoạt động Văn hóa, Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám, Văn Miếu - Quốc Tử Giám đang có một dự án mới, diễn ra vào các ngày cuối tuần và tập trung vào trải nghiệm của khách du lịch về ban đêm. Du khách sẽ được thưởng thức chương trình thực cảnh tái hiện câu chuyện về lịch sử Văn Miếu - Quốc Tử Giám bằng ngôn ngữ nghệ thuật, ánh sáng, âm nhạc, kỹ xảo cùng hiệu ứng sinh động, hấp dẫn.

Bên cạnh đó, Văn Miếu - Quốc Tử Giám đã triển khai mã QR cho 40 hạng mục của di tích nhằm cung cấp thông tin cho khách tham quan; xây dựng và chuẩn hóa hệ thống thuyết minh tự động bằng nhiều ngôn ngữ; xây dựng cơ sở dữ liệu số 3D... Mới đây, khu di tích cũng phối hợp với Trung tâm Thông tin Du lịch (Tổng cục Du lịch) triển khai bán và soát vé bằng với hệ thống vé điện tử, tích hợp bán vé qua ứng dụng trên thiết bị di động của du khách.

Ưng dụng thuyết minh đa phương tiện iMuseum VFA

Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam cũng đã gặt hái thành công với ứng dụng thuyết minh đa phương tiện iMuseum VFA. Đây là nền tảng đa phương tiện (âm thanh, hình ảnh, bài viết), kết hợp sơ đồ chỉ dẫn trưng bày và hướng dẫn du khách tham quan Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam thông qua thiết bị định vị iBeacon.

Theo TS. Nguyễn Anh Minh - Giám đốc Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, iMuseum VFA còn có những tính năng vượt trội như cho phép xem hình ảnh chất lượng cao của tác phẩm; đọc nội dung bài giới thiệu; xác định vị trí hiện vật; xem sơ đồ hệ thống trưng bày; phân biệt các phòng đã, đang và chưa tham quan bằng màu sắc...

Khách tham quan khi tới tham quan Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam có thể tự do khám phá 165 tác phẩm tiêu biểu trên hệ thống trưng bày thường xuyên của Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, trực tiếp hoặc trực tuyến mọi lúc và mọi nơi.

Ông Phạm Văn Thủy - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch cho rằng, giờ đây đa số các khâu trong hành trình du lịch đều có thể được thực hiện trên môi trường số, như tìm kiếm thông tin, đặt tour và dịch vụ du lịch. Do đó, việc kết nối các di sản và danh thắng với nền tảng du lịch số là rất cấp thiết. các bảo tàng, khu di tích, danh thắng cần nghiên cứu áp dụng hình thức bán vé tham quan trực tuyến, hỗ trợ du khách thanh toán không dùng tiền mặt tại chỗ khi mua và sử dụng các sản phẩm, dịch vụ như mua đồ lưu niệm, mua nước uống, đỗ xe... Tất cả những chi tiết nhỏ khi phối hợp lại sẽ tạo nên trải nghiệm rất dễ chịu, thuận tiện cho khách du lịch.