Chút tản mạn về truyện dân gian của người Do Thái

(Ảnh: RnDmS, Shutterstock)

Truyện dân gian của một dân tộc thường thể hiện ra cách tư duy của dân tộc đó, cũng thể hiện ra tương lai của đất nước và con người đó thông qua cách mà họ giáo dục cho thế hệ sau. Tương tự như vậy, những câu chuyện trong kho tàng dân gian Do Thái đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành phẩm cách của dân tộc, định hình nên những người Do Thái tài giỏi. Hẳn là nhiều người cũng biết đến câu chuyện sau:

Có một cậu bé có tính xấu là hay tranh chấp, hơn thua với người khác, không chịu nhường ai. Người bố cố gắng bảo ban nhưng rất khó để cậu bé thay đổi. Một lần người bố đưa cho cậu bé một túi đinh và dặn mỗi lần phạm phải việc xấu thì ra vườn sau nhà đóng 1 cái đinh.

Ngày thứ nhất cậy bé đóng đến 37 cái đinh. Nhưng cũng vì nhìn thấy những cái đinh này mà cậu bé chú ý hơn. Vì thế mà các cây đinh bị đóng cũng giảm đi theo mỗi ngày, cho đến khi số đinh phải đóng mỗi ngày còn rất ít.

Lúc này người bố mới bảo cậu bé: Mỗi ngày nhường nhịn ai, hay tránh được việc xấu đã từng phạm phải thì hãy ra vườn nhổ đi một cái đinh từ số đinh đã đóng trước đó. Cậu bé làm theo.

Nhìn thấy số đinh giảm đi khi được nhổ ra, cậu bé cũng có chút vui mừng, cố nhường nhịn, tránh được các việc xấu, và vì thế số đinh cứ giảm đi qua mỗi ngày, cho đến khi không còn cái đinh nào cả.

Lúc này người bố mới dẫn con trai ra vườn, chỉ cho con thấy những vết đinh còn lại. Ông bảo cậu rằng mỗi lần làm tổn thương người khác thì cậu sẽ để lại một dấu vết như vậy, không xóa đi được. Từ đó cậu bé ghi nhớ bài học, luôn nhường nhịn và tránh xúc phạm người khác.

Một câu chuyện đáng suy ngẫm khác trong kho tàng dân gian Do Thái có thể kể tới như:

Trong một cuộc chiến, có anh chàng kỵ binh người Do Thái bị quân Thổ Nhĩ Kỳ bắt làm tù binh. Viên sĩ quan Thổ Nhĩ kỳ bắt người tù binh phải sống chung với bò để cùng cày ruộng, làm quần quật cả ngày, đến đêm mới được ngủ, chịu đủ mọi tủi nhục. Sau này người Do Thái đó được chuộc về.

Rồi chiến tranh lại diễn ra, người lính Do Thái lại đi lính. Trong một cuộc chiến, anh ta đã bắt được người sĩ quan Thổ Nhĩ Kỳ nọ.

Người lính Do Thái hỏi tù binh rằng anh ta muốn được đối xử thế nào. Viên sĩ quan tù binh chỉ có thể trả lời rằng sẽ bị báo thù và nghĩ rằng thế là hết.

Nhưng người lính Do Thái nói rằng: “Đúng thế, anh sẽ bị báo thù nhưng đây là cách báo thù của người Do Thái chúng tôi. Thiên Chúa đã dạy chúng tôi biết yêu quý dân tộc của mình và khoan dung cho kẻ thù. Vì thế, anh sẽ được yên ổn trở về với vợ con.”

Kho tàng văn học dân gian của người Do Thái được đánh giá là mang tính triết lý sâu sắc, lại chứa đựng tính nhân văn cao với những câu ngạn ngữ như: “Người làm con phải biết hết lòng kính trọng, hiếu thảo và yêu quý cha mẹ của mình. Không bao giờ để cho cha mẹ phải khóc vì con. Thiên thần sẽ đếm từng giọt nước mắt của cha mẹ đấy.”

Người Do Thái chỉ có khoảng 13 triệu dân, trong khi đó thế giới có đến hơn 7 tỷ người. Người Do Thái chỉ chiếm một tỷ lệ rất nhỏ gần 0,2%, thế nhưng họ lại chiếm gần 30% số người đoạt giải Nobel, 11,6% tỷ phú, 20% giáo sư ở các trường đại học lớn, khiến cả thế giới phải khâm phục.

Thành tựu này được cho là đến từ cách giáo dục con của người Do Thái, trong đó bao gồm rất nhiều điểm đặc biệt như giáo dục tín ngưỡng, tạo dựng thói quen đọc sách, giúp con hiểu giá trị của của cải vật chất, và tất nhiên cũng không thể thiếu được những câu chuyện dân gian mang tính nhân văn sâu sắc.

Trần Hưng

Mời xem video :