Chỉ được chuyển nhượng biển số trúng đấu giá kèm xe: hạn chế quyền chính đáng của người dân?
Dự thảo nghị quyết của Quốc hội về thí điểm cấp quyền lựa chọn sử dụng biển số (BS) ôtô thông qua đấu giá, trong đó có quy định chỉ được chuyển nhượng BS trúng đấu giá kèm theo xe. Bạn đọc Tuổi Trẻ Online có thêm ý kiến về vấn đề này.
Việc cho phép đấu giá BS trở thành hiện thực, thì đây là sự tiến bộ bởi vấn đề này đã từng được đặt ra từ trên dưới ba mươi năm trước nhưng chưa thể thực hiện được. Việc chỉ được chuyển nhượng BS trúng đấu giá đi kèm theo xe, tôi thấy cần thiết phải bàn tính sớm, nếu không khi thực hiện sẽ rất rối, có khi còn hạn chế một số quyền chính đáng của người dân.
Cần thêm nhiều quy định chặt chẽ
Trước tiên, phải khẳng định BS khi đã được đưa ra đấu giá thì nó trở thành thứ hàng hóa đặc biệt do Nhà nước thống nhất quản lý cấp phát, kể cả khi có phát sinh giao dịch. Sẽ có những tình huống cần phải lường trước để tránh bị động sau này.
Ví dụ như khi chủ xe không có nhu cầu sử dụng xe nữa, muốn bán nhưng người mua không cần BS hoặc ngược lại bên mua chỉ cần BS, không cần xe thì sẽ xử lý như thế nào cho thấu tình đạt lý?
Nếu làm đúng quy định như dự thảo thì việc chuyển nhượng sẽ khó, vô tình hạn chế một giao dịch mua bán xe hợp pháp. Về quyền sở hữu BS và điều kiện để được tham gia đấu giá, theo tôi cần phải đưa ra những quy định chặt chẽ rõ ràng, có tính ổn định lâu dài.
Đi vào cụ thể, cần đề ra một số nguyên tắc: khi thay đổi địa bàn quản lý, BS được giữ lại 4 hoặc 5 số cuối nếu có nhu cầu hay không? Trúng thầu rồi bỏ sẽ bị mất tiền cọc và sẽ bị cấm tham gia đấu giá trong một thời gian.
Tổ chức, cá nhân tham gia đấu giá phải tuân thủ các điều kiện: đang có xe nhưng chưa có BS, có xe có BS nhưng muốn sở hữu BS khác thì phải thực hiện các thủ tục trả (hoặc bán) BS, sau đó mới được đấu giá.
Xe cũ, hư hỏng không phục hồi được, BS được giữ lại để gắn vào xe khác và cũng phải đến cơ quan chức năng làm thủ tục đăng ký mới cho đồng bộ. BS cũ có thể trả về kho hoặc được thu mua lại theo giá thỏa thuận và thực hiện các nghĩa vụ về thuế nếu có.
Bán xe, giữ biển số được không?
Một câu hỏi đặt ra là không có phương tiện có được phép tham gia đấu giá? Vấn đề này phải được bàn tính kỹ lưỡng, bởi nếu được thì có phát sinh thu gom đầu cơ BS đẹp như cơ quan chức năng từng đặt ra. Đấu giá BS để đáp ứng nhu cầu hợp pháp và chính đáng, BS được gắn vào phương tiện, chứ không nhằm phục vụ những mục đích khác, nên không có phương tiện dứt khoát không được tham gia đấu giá là hợp lý.
Một vấn đề khác là khi thay đổi quyền sở hữu, chủ mới không nhận BS thì chủ cũ giữ hoặc nộp lại kho BS; nếu BS "đẹp" theo lý phải chờ đấu giá và sẽ nhận được số tiền này sau khi trừ các chi phí (nếu có), nhưng tốt nhất vẫn là mua đứt bán đoạn hoặc ký gửi để nhập vào kho BS, vừa có lợi cho các bên về tài chính cũng như tạo thuận lợi trong công tác quản lý nhà nước.
BS có thể sẽ được quy định là tài nguyên quốc gia. Khi chuyển nhượng xe, nếu chủ cũ muốn giữ lại BS (mua đấu giá) để làm kỷ niệm, có được phép hay không? Việc này mong các nhà chuyên môn nghiên cứu để có quy định cụ thể.
Cũng có thể cho giữ nhưng không có giá trị lưu thông và sẽ bị vô hiệu hóa trên hệ thống quản lý hay cắt góc, xem như "BS chết" và trong kho sẽ xuất hiện BS tương tự để bù vào (giống như SIM điện thoại).
Không cấm mua bán, chỉ cần quản chặt
BS gắn liền với xe, thể hiện đồng bộ trên giấy chứng nhận đăng ký (cà vẹt). Điều này hoàn toàn đúng. Nhưng khi đấu giá, giá trị của BS cũng gần hoặc bằng, thậm chí cao gấp nhiều lần xe. Nên chăng rạch ròi giữa xe và BS trong những trường hợp này.
Việc mua bán BS, theo tôi, không cần thiết phải cấm đoán. Không ai dại gì tự mua BS không hợp lệ gắn vào xe hợp pháp của mình và cũng không ai tháo BS hợp lệ trên xe của mình ra để bán. Vấn đề còn lại là các quy định cụ thể để những BS sau đấu giá có thể được quản lý chặt chẽ nhất khi có thay đổi sở hữu.
Theo dự thảo nghị quyết, khi bán xe, người trúng đấu giá có quyền giữ lại biển số trúng đấu giá để đăng ký cho xe khác thuộc sở hữu, tuy nhiên không được chuyển nhượng chỉ mỗi biển số trúng đấu giá mà phải kèm theo xe.