Cảnh báo nguy cơ sốt rét “nhập khẩu” từ châu Phi

Bệnh nhân Nguyễn Đình Th. (38 tuổi, quê Hà Tĩnh) đã làm việc và sinh sống tại Angola 12 năm. Cách đây 1 tuần, bệnh nhân từ Angola về nước. Trước khi vào BV 5 ngày bệnh nhân xuất hiện sốt cao, rét run kèm đau đầu nhiều. Sốt chủ yếu vào buổi chiều, ngày thường có 2 cơn. Ngoài ra bệnh nhân còn bị tiểu buốt, đại tiện phân lỏng.

Bệnh nhân đi khám tại cơ sở y tế gần nhà nhưng không phát hiện ra bệnh nên đến khám tại BV Đa khoa Hà Tĩnh trong tình trạng nặng, sau đó được chuyển tới Trung tâm Bệnh nhiệt đới - BV Bạch Mai.

Sau khi khai thác yếu tố dịch tễ bệnh nhân có đi Angola về kết hợp xét nghiệm máu, các bác sĩ phát hiện ra ký sinh trùng sốt rét Plasmodium falciparum trong máu.

PGS.TS Đỗ Duy Cường - Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới (giữa) thăm khám cho bệnh nhân

Một trường hợp khác là sản phụ H. 32 tuổi, mang thai tháng thứ 6. Bệnh nhân H. đi xuất khẩu lao động tại Angola được 8 năm và đã từng bị sốt rét vào năm 2021, đợt này bệnh nhân mới trở về từ Angola được 1 tuần.

3 ngày trước khi vào viện, bệnh nhân H. sốt cao, rét run thành cơn, chủ yếu về chiều tối. Sau cơn sốt vã mồ hôi nhiều, kèm nôn, buồn nôn, đau đầu. Bệnh nhân đi khám phòng khám tư, sau đó được đưa vào Viện Sốt rét ký sinh trùng-côn trùng Trung ương làm xét nghiệm và được chẩn đoán sốt rét.

Vì có thai lại kèm bệnh lý hạ tiểu cầu cần theo dõi nên bệnh nhân được chuyển đến BV Bạch Mai.

PGS.TS Đỗ Duy Cường - Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, BV Bạch Mai, cho biết trong những năm vừa qua, bệnh sốt rét ở Việt Nam được kiểm soát khá thành công do có chương trình phòng chống sốt rét hiệu quả ở các địa phương cũng như có đầy đủ thuốc sốt rét để điều trị. Từ đó tỉ lệ mắc và tử vong do sốt rét giảm nhiều, chỉ còn ở một số tỉnh ở Tây Nguyên và phía Nam.

"Tuy nhiên, thời gian gần đây chúng tôi nhận được nhiều bệnh nhân sốt rét do đi từ châu Phi về, nên được gọi là sốt rét “nhập khẩu”. Nguyên nhân là do giao thương, đi lại nhiều, sau một thời gian dịch bệnh, việc khôi phục lại các đường bay cho người Việt Nam đi lao động, công tác tại châu Phi, đặc biệt là Angola trở về nước gia tăng.

Người dân trở về nước từ vùng dịch tễ có sốt rét cần được khám sàng lọc, điều tra dịch tễ và xét nghiệm ngay xem trong máu có ký sinh trùng sốt rét hay không và cần khai báo y tế với cơ quan chức năng" - ông Cường nói.

Khi có biểu hiện sốt người dân cần đi khám ngay để tránh nhầm lẫn và bỏ sót. 2 bệnh nhân trên bị sốt ngay sau khi về Việt Nam nhưng y tế ở địa phương không phát hiện ra, không để ý yếu tố dịch tễ là đi từ Châu Phi về nên dễ bỏ sót, lý do là các triệu chứng sốt rét không điển hình rầm rộ, dễ gây nhầm với các bệnh khác như cảm cúm, Covid-19, sốt xuất huyết, nhiễm trùng tiết niệu…