Cảnh báo lạm dụng thuốc xịt mũi chứa corticoid

Bụng to, chân tay teo vì cứ ngạt mũi là xịt 'thuốc tiên'

Ngày 7/9, TS Nguyễn Quang Bảy – Trưởng khoa Nội tiết và Đái tháo đường, Bệnh viện Bạch Mai cho biết ông tiếp nhận một bệnh nhân đến khám vì mệt mỏi, bụng béo, chân tay teo.

Bệnh nhân là cô gái 23 tuổi sống ở Hà Nội đến khám vì thấy mặt tròn và mệt. Khi khám trực tiếp bác sĩ Bảy thấy bệnh nhân có biểu hiện mặt tròn, bụng to, chân tay teo, cao 1 m50, nặng 57kg... đặc biệt thấy bụng và đùi có rất nhiều vết rạn da màu đỏ là những dấu hiệu điển hình của Hội chứng Cushing do dùng thuốc Glucocorticoid kéo dài.

Hỏi kỹ thì được biết cô gái bị ngạt mũi vài năm và thường xuyên phải dùng thuốc xịt mũi. Bệnh nhân kể là cứ ngạt mũi là xịt, trung bình xịt ngày 3-4 lần. Kiểm tra, các bác sỹ phát hiện thuốc bệnh nhân sử dụng có thành phần Dexamethasone là loại corticoid rất mạnh.

BS Bảy cho biết nếu dùng kéo dài loại thuốc này dễ gây ra nhiều biến chứng như suy thượng thận, đái tháo đường, tăng huyết áp, loãng xương, loét dạ dày, rối loạn tâm thần... nhưng với bệnh nhân này thì thuốc còn có thể là nguyên nhân gây lùn và lão hóa sớm.

Sau khi nghe bác sĩ phân tích, mẹ của bệnh nhân cho biết bà cũng thường xuyên dùng loại thuốc xịt mũi này. Qua khám sơ bộ, người mẹ của bệnh nhân cũng có các dấu hiệu của Hội chứng Cushing như người béo, mặt tròn, và chân tay teo.

Bác sĩ Bảy cho biết hầu như tuần nào ông cũng gặp 2-3 bệnh nhân bị suy thượng thận đến khám. Trong đó có tới 70 % người bệnh đến khám vì những lý do rất vu vơ như mệt, đau mỏi xương khớp, hay phù, tăng cân...

Có những người đã đi qua nhiều phòng khám trong thời gian dài mà không có chẩn đoán chính xác. Nhưng các bác sĩ chuyên khoa có thể chẩn đoán qua “xem mặt mà bắt hình dong” vì người bệnh lạm dụng thuốc Corticoid thường có những thay đổi hình dáng bên ngoài rất điển hình.

Hình ảnh chân của bệnh nhân do tổn thương từ lạm dụng thuốc.

Theo bác sĩ Bảy hiện nay các thuốc Glucocorticoid tổng hợp như Prednisolone, Methylprednisolone, Dexamethasone... được sử dụng rất rộng rãi trong điều trị nhiều bệnh như dị ứng, viêm khớp, hen phế quản, ghép tạng và cả để điều trị Covid-19... nhưng phải sử dụng đúng liều, đúng thời gian và phải thường xuyên kiểm tra xem có bị các tác dụng phụ hay không.

Do thuốc Glucocorticoid có tác dụng mạnh và nhanh nên hiện có sự lạm dụng các thuốc này, ước tính có khoảng 1% dân số Mỹ sử dụng thường xuyên các thuốc này.

Ở Việt Nam, tình trạng lạm dụng thuốc Glucocorticoid rất phổ biến, khi ai cũng có thể tự mua được các thuốc chứa corticoid, theo đơn hoặc theo mách bảo của người khác.

Bệnh nhân dùng để điều trị đủ các bệnh như viêm họng, viêm mũi dị ứng, viêm da, đau lưng, gút, thoái hóa khớp, viêm phổi, hen... dưới các dạng bôi, hít, uống, và tiêm.

Khi bệnh đỡ thì họ ngừng và khi triệu chứng bệnh xuất hiện thì họ lại dùng tiếp, nhưng theo thời gian bệnh đáp ứng với thuốc này kém hơn nên họ sẽ phải dùng liều cao hơn và trong thời gian dài hơn.

Hậu quả họ sẽ bị các tác dụng phụ nguy hiểm như gây ra đái tháo đường, tăng huyết áp, viêm loét dạ dày, đục thủy tinh thể, loãng xương, gãy xương, xuất huyết dưới da, hoại tử chỏm xương đùi, hạ kali máu, dễ bị nhiễm trùng, các vết loét lâu liền... thậm chí là rối loạn tâm thần.

Đặc biệt, theo bác sĩ Bảy, gần đây các thuốc corticoid này được trộn lẫn vào nhiều loại thuốc được quảng cáo là “đông y” chữa bách bệnh. Do suy nghĩ thuốc “đông y” là lành và an toàn nên nhiều người dùng vô tội vạ, và sau 1 thời gian bị lệ thuộc vào thuốc, đồng nghĩa với các tác dụng phụ càng nặng hơn.

Những người này có đặc điểm chung là biến đổi về hình thể kiểm mặt tròn đỏ, béo bụng nhưng chân tay lại bị teo (hình ảnh 4 que tăm cắm vào củ khoai), da mỏng và dễ bị bầm tím khi va chạm, bụng và đùi có nhiều vết rạn da đỏ....

Tác dụng phụ nguy hiểm nhất của lạm dụng corticoid là suy thượng thận cấp, với các biểu hiện mệt mỏi thường xuyên, huyết áp thấp, có thể tụt huyết áp, và đã có trường hợp bị tử vong.

Khánh Chi

Tin Cùng Chuyên Mục

5 tác hại của việc uống rượu, làm thay đổi ADNicon0Rượu là đồ uống quen thuộc của đấng mày râu nhưng khi lạm dụng rượu quá nhiều thì cơ thể sẽ bị tàn phá.

Méo miệng, liệt nửa mặt vì mắc hội chứng rất hiếm gặp, chỉ xảy ra với khoảng 5/100.000 người

icon 0

Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM cơ sở 3 cho biết vừa tiếp nhận và điều trị cho bệnh nhân nữ mắc hội chứng Ramsay Hunt sau khi bị zona thần kinh.

Đắp thuốc lá trị bỏng, bé 5 tuổi nhiễm trùng nặngicon0Sau khi con bị bỏng, gia đình sơ cứu rồi cho bé đi đắp thuốc lá, kết quả khiến trẻ nhiễm trùng nặng phải cấp cứu.

Đau 'nhà máy con giống', đi khám quý ông 'chết đứng' với kết quả

icon 0

Khi có các biểu hiện đau tinh hoàn hoặc tự sờ thấy u tinh hoàn, một bên tinh hoàn to lên bất thường, nam giới cần tới ngay các cơ sở y tế để được điều trị.

Nam thanh niên mắc bệnh lậu hiếm gặp sau 2 ngày 'yêu' bạn gái quen qua mạngicon0Sau 2 ngày 'quan hệ' với bạn gái quen qua mạng, nam thanh niên mắt sưng nề, chảy dịch mủ vàng xanh…

Tuyệt đối không được làm 3 điều này khi kỳ kinh nguyệt vừa kết thúcicon0Khi phụ nữ vừa mới kết thúc kỳ kinh nguyệt, để đảm bảo sức khỏe, không thể vội vàng thực hiện 3 việc sau.

Chế độ dinh dưỡng và các bài tập yoga lý tưởng cho bà bầu

icon 0

Việc bổ sung sinh dưỡng phù hợp theo từng giai đoạn của thai kỳ rất quan trọng. Ngoài ra, mẹ cũng cần chú ý rèn luyện sức khỏe. Hãy tham khảo những gợi ý vô cùng quan trọng dưới đây của các chuyên gia.

Xúc động ca mổ phức tạp cho sản phụ ung thư với quyết tâm 'Em muốn giữ con'

icon 0

Các bác sĩ tại hai bệnh viện vừa cùng nhau thực hiện ca mổ bắt con và cắt khối u cổ tử cung mủn nát hoại tử, chảy máu thành công cho sản phụ ở tuần thai 31.

Từ vụ cháy quán karaoke khiến hàng chục người thiệt mạng: Những điều cần nhớ khi gặp hỏa hoạnicon0Theo các bác sĩ, khi xảy ra hỏa hoạn đa phần nạn nhân tử vong do ngạt khói.

Đi bộ ngược dốc, đạp xe... vẫn không thể giảm cân, sai lầm nhiều người mắc phải

icon 0

45 tuổi (cao 1.5m, nặng 62kg), chị Hằng (Tây Hồ) khá nặng nề do càng ngày cơ thể càng phát phì. Sau đợt kiểm tra định kỳ, các chỉ số mỡ máu, đường máu đều…vượt ngưỡng an toàn, chị quyết định phải giảm cân.

XEM THÊM BÀI VIẾT