Các biến chứng nguy hiểm của bệnh đái tháo đường type 2

Đái tháo đường đang là căn bệnh trở nên phố biến với số lượng bệnh nhân ngày một gia tăng. Việt Nam thuộc nhóm nước có số người bệnh tăng nhanh nhất, đặc biệt ở người trẻ.

Theo số liệu thống kê, tại Việt Nam, hiện có khoảng 3,5 triệu người bị tiểu đường, gấp 10 lần so với 10 năm trước đây và dự báo con số này sẽ tăng lên 6,1 triệu vào năm 2040. Trong 10 năm, tỷ lệ tiền tháo đường cũng tăng từ 7,7% lên 14%.

Tại Đắk Lắk, theo số liệu thống kê của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Đắk Lắk, tính đến tháng 6/2022, số bệnh nhân mắc đái tháo đường được phát hiện/số bệnh nhân ước tính là 23.213/60.000 bệnh nhân. Hiện có 26.269 bệnh nhân mắc đái tháo đường đang được quản lý điều trị, trong đó tuyến tỉnh đang điều trị 11.131 bệnh nhân, tuyến huyện 12.748 bệnh nhân và các trạm y tế điều trị 2.390 bệnh nhân.

Dù là bệnh mạn tính có số người mắc rất lớn nhưng 70% người dân không biết mình mắc bệnh do bệnh tiến triển hết sức âm thầm. Do không được điều trị kịp thời, trên 50% bệnh nhân tiểu đường type 2 đến bệnh viện khi đã có nhiều biến chứng hết sức nặng nề.

Tại Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên, số lượng bệnh nhân mắc các biến chứng do đái tháo đường gây ra nhập viện và điều trị ngày một gia tăng, trong đó có không ít bệnh nhân suy thận phải lọc máu suốt đời hoặc nhiều bệnh nhân đái tháo đường phải đối mặt với nguy cơ tàn phế vì bị hoại tử phải đoạn chi.

Bác sĩ thăm khám cho bệnh nhân bị biến chứng đái tháo đường.

Theo bác sĩ Nguyễn Hạnh My, Giảng viên Khoa Y dược, Trường Đại học Tây Nguyên, bệnh đái tháo đường là bệnh rối loạn chuyển hóa khi hormone insulin của tụy bị thiếu hay giảm tác động trong cơ thể, biểu hiện bằng mức đường trong máu luôn cao. Đái tháo đường được chia làm 2 type. Đối với đái tháo đường type 1, khi mắc bệnh, bệnh nhân sẽ có các biểu hiện các triệu chứng lâm sàng rất rầm rộ do thiếu hụt tuyệt đối hóc môn insulin nên người bệnh thường đi tiểu nhiều, tiểu ban đêm và uống nhiều nước do khát nước nhiều. Đối với đái tháo đường type 2, các triệu chứng diễn tiến âm thầm trong thời gian dài, đôi khi các bệnh nhân chỉ tình cờ phát hiện mắc bệnh khi đi khám sức khỏe vì một lý do khác và thường bệnh chỉ phát hiện khi xuất hiện các biến chứng của đái tháo đường như có các vết thương lâu lành, các biến chứng về thận, thần kinh…

Bản chất của bệnh đái tháo đường là rối loạn chuyển hóa gluxit nhưng nó kéo theo hàng loạt các rối loạn chuyển hóa khác như chuyển hóa lipit, protit. Từ các rối loạn chuyển hóa đó sẽ gây ra các biến chứng trên toàn bộ cơ thể người mắc bệnh. Quan trọng nhất là các biến chứng về mạch máu làm gia tăng tỷ lệ tử vong ở bệnh nhân đái tháo đường như biến chứng mạch máu não khiến bệnh nhân bị đột quỵ sốt huyết não, nhồi máu não hoặc các biến chứng ở mạch vành gây nhồi máu cơ tim, biến chứng tại các động mạch chi dưới gây tắc động mạch chi dưới khiến bệnh nhân bị hoại tử và phải đoạn chi.

Bên cạnh đó, đái tháo đường còn gây các biến chứng âm thầm về mắt gây đục thủy tinh thể, bệnh lý võng mạc gây mù mắt; các biến chứng ở thận khiến bệnh nhân suy thận và phải lọc máu định kỳ. Ngoài ra, đái tháo đường còn gây các biến chứng nhiễm trùng khiến các vết thương ở bệnh nhân mắc đái tháo đường thường rất lâu lành, khi điều trị rất phức tạp.

Cũng theo bác sĩ My, điều đáng lo ngại hiện nay là các bệnh nhân đái tháo đường đang có xu hướng trẻ hóa. Trước đây, tiêu chuẩn để nghĩ tới đái tháo đường type 2 thường ở những bệnh nhân trên 40 tuổi. Nhưng những năm gần đây, đái tháo đường type 2 đang trẻ hóa rất nhiều, đã có không ít khuyến cáo nên nghĩ tới đái tháo đường type 2 đối với những người từ 35 tuổi trở lên. Nguyên nhân chính khiến bệnh tăng nhanh do thói quen ăn uống nhiều chất dinh dưỡng, ít rau xanh, lười vận động, hút thuốc lá và uống nhiều rượu bia...

Biến chứng của bệnh đái tháo đường ảnh hưởng tới mọi cơ quan trong cơ thể nhưng bằng cách kiểm soát tốt đường huyết, kiểm soát tích cực các bệnh cơ hội như tăng huyết áp, rối loạn mỡ máu, phát hiện sớm và kiểm soát kịp thời biến chứng, tuân thủ việc dùng thuốc và thực hiện chế độ dinh dưỡng, vận động theo lời khuyên của bác sĩ, bệnh nhân sẽ có thể hạn chế và cải thiện hiệu quả biến chứng để chung sống hòa bình với căn bệnh này.

Đái tháo đường là bệnh lý mạn tính kéo dài, người bệnh phải chung sống cả đời với bệnh. Mặc dù đái tháo đường chưa thể chữa khỏi nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát nếu bệnh nhân biết cách tự chăm sóc sức khỏe cùng với điều trị theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ. Ăn uống lành mạnh, tập luyện điều độ, khám sức khỏe định kỳ là 3 việc không bao giờ được quên đối với mỗi bệnh nhân đái tháo đường.

Trong quá trình điều trị, người bệnh đái tháo đường không được tự ý dùng thuốc hoặc sử dụng thuốc theo đơn của bệnh nhân khác hoặc dùng thuốc không theo chỉ dẫn của bác sĩ, mua thuốc không rõ nguồn gốc để uống thay thế thuốc kiểm soát đường máu. Việc sử dụng thuốc tùy tiện có thể dẫn đến hậu quả tăng hoặc hạ đường huyết quá mức cho người bệnh hoặc gây tổn thương chức năng gan, thận, thậm chí suy thận do uống thuốc không rõ nguồn gốc ảnh hưởng sức khỏe người bệnh.