Cá tra hồi sinh, bứt phá ở thị trường Mỹ và Trung Quốc

Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thuỷ sản Việt Nam (VASEP) Trương Đình Hoè nhận xét, năm 2020 ngành cá tra “mắc cạn” vì lệnh phong tỏa tại các thị trường xuất khẩu chủ lực. Đến quý 3 năm 2021, dịch Covid-19 tại Việt Nam khiến ngành sản xuất, xuất khẩu cá tra khó khăn trăm bề.

Dịch Covid lần thứ 4 bùng phát khiến chuỗi sản xuất đứt gãy. Toàn bộ chi phí đầu vào chi phí thức ăn, bao bì, phụ gia,... và chi phí chế biến “ba tại chỗ” làm tăng đáng kể giá thành nuôi trồng và chế biến. Chi phí cước tàu tăng 8-10 lần, ông dẫn chứng.

Khép lại năm 2021 đầy sóng gió, xuất khẩu cá tra của cả nước đạt khoảng 1,54 tỷ USD, chỉ tăng nhẹ so năm 2020.

Song, 2 tháng đầu năm 2022, xuất khẩu cá tra đạt 384,8 triệu USD, tăng 93,6% so với cùng kỳ năm trước.

XK cá tra tăng trưởng ở tất cả các thị trường

Theo VASEP, xuất khẩu cá tra đã hồi sinh mạnh mẽ ở tất cả các thị trường. Đặc biệt, tại một số thị trường chủ lực ghi nhận sự bứt phá, tăng trưởng ở mức 3 con số.

Cụ thể, tính đến hết tháng 2/2022, XK cá tra sang thị trường Mỹ đạt 94,57 triệu USD, tăng 119,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Mỹ cũng là thị trường XK cá tra số 1 của các DN Việt Nam.

Đáng chú ý, tại thị trường Trung Quốc – HongKong, bất chấp chính sách kiểm soát chặt hàng thực phẩm đông lạnh, XK cá tra vẫn đạt 85,8 triệu USD, tăng tới 239,6% so với cùng kỳ năm 2021. Với kết quả này, Trung Quốc – HongKong đang là khách hàng đứng vị trí thứ 2 của cá tra Việt xuất khẩu, chiếm 22,3%.

Ở khối thị trường CPTPP, trong 2 tháng đầu năm nay xuất khẩu cá tra thu về 52,5 triệu USD, tăng 51,4% so với cùng kỳ năm trước.

Tuơng tự, sau 2 năm liên tục sụt giảm tại thị trường EU, thì từ đầu năm đến xuất khẩu cá tra lấy lại được đà tăng trưởng. Tính đến hết tháng 2/2022, XK cá tra đạt gần 28 triệu USD, tăng gần 76% so với cùng kỳ năm ngoái.

Ngoài các thị trường chính, giá trị XK cá tra sang các thị trường tiềm năng khác như: Brazil, Thái Lan, UAE, Anh... cũng đạt được mức tăng trưởng tốt.

Doanh nghiệp khuyến cáo người dân không nên thả nuôi ồ ạt mà phải gắn với thị trường để tránh cung vượt cầu.

Chuyên gia thị trường cá tra Tạ Hà của VASEP nhận định, xuất khẩu cá tra đang nhận được nhiều tín hiệu tích cực ở các thị trường. Trong đó, tại thị trường Mỹ, sau khi DOC công bố kết quả sơ bộ đợt rà soát lần thứ 17 và kết quả cuối cùng POR17 thuế chống bán phá giá với cá tra phile đông lạnh NK từ Việt Nam thì nước ta có thêm doanh nghiệp xuất khẩu được hưởng mức thuế 0% sang thị trường này. Théo đó, XK cá tra sang Mỹ trong thời gian tới sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh.

Ngoài ra, xuất khẩu cá tra sang các thị trường khác cũng được dự báo sẽ duy trì tăng trưởng ở mức 2 con số nếu dịch bệnh được kiểm soát tốt.

Thị trường XK phục hồi đẩy giá cá tra nguyên liệu trong nước tăng mạnh từ đầu năm đến nay. Hiện giá cá tra nguyên liệu đã tăng lên 30.000 đồng/kg. Mức giá này giúp người nông dân nuôi con cá tỷ USD có lãi khoảng 5.000 đồng/kg.

Song, nhiều người nuôi cá tra tại ĐBSCL chia sẻ, dù giá cá tra tăng cao nhưng trên thực tế thì họ không còn hoặc còn rất ít cá nguyên liệu để bán cho các doanh nghiệp chế biến ở thời điểm này. Bởi sau một thời gian dài thua lỗ nặng, nhiều hộ đã treo ao, giảm diện tích nuôi dẫn đến nguồn cung cá nguyên liệu thiếu hụt, giá tăng.

Hiện, nhiều hộ dân ở các địa phương đang có xu hướng tăng nhanh diện tích nuôi, kéo theo giá cá giống tăng cao khi thấy sức mua và cả giá cá tra nguyên liệu tăng mạnh thời gian qua. Tuy nhiên, các doanh nghiệp chế biến cá tra nhận định, giá cá tra tăng chỉ là ngắn hạn, thị trường vẫn chưa ổn định.

Theo đó, nông dân nếu nóng vội nuôi theo phong trào mà không gắn với thị trường thì sẽ đối mặt với nguy cơ giá cá nguyên liệu giảm, mất cân đối cung cầu. Việc này cũng đã từng sản ra năm 2018 khiến giá mặt hàng này 3 năm sau đó theo đà giảm liên tục.

Chưa kể, nhiều nước đang đẩy mạnh nuôi cá tra, sản lượng toàn cầu năm 2022 sẽ vượt mốc 3 triệu tấn. Như vậy, con cá tra Việt Nam sẽ gặp nhiều đối thủ cạnh tranh hơn trên thị trường quốc tế.

Tâm An