Bộ trưởng Bộ GD-ĐT giải trình về việc học phí tăng, giá sách giáo khoa cao

Chia sẻ Facebook

Các địa phương, trường đại học tự chủ có thể quyết định mức học phí

Chiều 1/6, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn đã có phát biểu giải trình, làm rõ một số nội dung đại biểu Quốc hội quan tâm liên quan đến lĩnh vực giáo dục – đào tạo tại phiên thảo luận của Quốc hội về tình hình kinh tế - xã hội.

Về vấn đề học phí gia tăng được các đại biểu và cử tri phản ánh, Bộ trưởng cho biết, việc thu học phí từ trường phổ thông cho đến đại học được quy định trong Nghị định 81 có hiệu lực từ tháng 10/2021 nhưng chủ yếu được áp dụng cho năm học 2022/2023.

Đối với bậc học phổ thông, chính quyền cấp tỉnh, thành phố sẽ quyết định mức học phí trong hệ thống phổ thông. Trong Nghị định 81 cũng đã quy định theo vùng miền có mức trần, mức sàn và có lộ trình.

Nghị định 81 cũng nêu, các địa phương căn cứ vào tình hình của địa phương mình để quyết mức học phí cho phù hợp. Thực tế có một vài địa phương cũng đã miễn hoàn toàn học phí như thành phố Hải Phòng. Một số nơi cũng cân nhắc ở các mức mà nghị định này quy định.

Đối với các trường đại học cũng theo Nghị định 81, tùy theo mức độ tự chủ. Nếu trường tự chủ một phần hoặc tự chủ chi thường xuyên một phần và tự chủ chi đầu tư thì không được thu học phí quá mức trần được quy định trong nghị định này. Đối với trường đạt chuẩn kiểm định quốc gia và quốc tế được phép thu theo định mức kinh tế - kỹ thuật mà do nhà trường tính toán và quyết định. Đây là một quyền chủ của các trường đại học.

Tuy nhiên căn cứ vào tình hình ảnh hưởng của dịch bệnh và tình hình ảnh hưởng đến kinh tế - xã hội, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, Bộ GD-ĐT đã nhiều lần trao đổi và gửi các công văn gửi các bộ, ngành, địa phương về đề nghị giữ ổn định mức học phí trong tình hình dịch bệnh. Bộ cũng ban hành công văn chỉ đạo về việc thực hiện việc chia sẻ khó khăn hỗ trợ học sinh sinh viên và phụ huynh trong tình hình dịch bệnh.

Gần nhất, ngày 24/5/2022, Bộ GD-ĐT đã có công văn gửi các địa phương và lãnh đạo các trường đại học cũng nhắc nhở, lưu ý, chỉ đạo các đơn vị về việc thực hiện các khoản thu trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo, lưu ý, khuyến cáo các địa phương các trường căn cứ vào tình hình thực tế để xây dựng mức học phí và lộ trình tăng học phí phù hợp để chia sẻ khó khăn với phụ huynh học sinh, góp phần bình ổn giá, đảm bảo an sinh xã hội và có chính sách miễn giảm, giãn thời gian đóng học phí và các khoản thu dịch vụ, hỗ trợ trong hoạt động giáo dục và đào tạo. Hỗ trợ sách giáo khoa cho học sinh, sinh viên có hoàn cảnh khó khăn, vùng sâu, vùng xa, miền núi, hải đảo để các em có đủ sách đến trường. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát ffể thực hiện trách nhiệm giải trình với người học, với xã hội về các mức thu và các khoản thu.

Việc công khai các mức thu cũng là nội dung cần phải tiến hành giải trình trước xã hội.

Thực hành tiết kiệm tối đa để đảm bảo giá sách giáo khoa thấp nhất

Liên quan vấn đề giá sách giáo khoa, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn cho biết, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 88/2014/QH13 về đổi mới chương trình sách giáo khoa giáo dục phổ thông, thực hiện xã hội hóa việc biên soạn sách giáo khoa. Theo nghị quyết này, công việc biên soạn sách giáo khoa đã thực hiện theo hướng xã hội hóa. Các doanh nghiệp thực hiện kê khai giá với Bộ Tài chính trước khi xuất bản và phát hành.

"Với mong muốn học sinh luôn được mua sách giáo khoa với giá thấp nhất, từ góc độ quản lý nhà nước và góc độ chuyên môn, Bộ đã đã chỉ đạo các nhà xuất bản thực hiện nghiêm các biện pháp để xuất bản sách sao cho sách có thể dùng lại nhiều lần. Các bộ sách xuất bản mới theo chương trình giáo dục phổ thông 2018 đã thực hiện đầy đủ điều này" - Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh.

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn và các đại biểu trao đổi trong giờ giải lao. Ảnh: TTXVN

Trong quá trình thẩm định sách, các hội đồng thẩm định cũng đã yêu cầu các nhóm tác giả điều chỉnh những phần quá dài, lạm dụng hình ảnh... Bộ GD-ĐT cũng đang chỉ đạo chuẩn bị ban hành một thông tư quy định tiêu chí quy chuẩn riêng về sách giáo khoa để điều tiết việc này cụ thể hơn và có hiệu quả hơn.

Bộ GD-ĐT cũng đã nhiều lần ban hành các văn bản chỉ đạo nhà xuất bản giáo dục cần thực hành tiết kiệm tối đa, cắt giảm các khoản chi phí trung gian để giảm chi phí quản lý, chi phí bán hàng cũng như các chi phí khác để đảm bảo giá sách giáo khoa được thấp nhất.

Bộ đã chỉ đạo nhà xuất bản thực hiện đồng bộ và hiệu quả các giải pháp về cung cấp sách giáo khoa cho học sinh các đối tượng thuộc chính sách xã hội. Bộ cũng đã chỉ đạo Nhà xuất bản Giáo dục cung cấp các bản sách ở dạng PDF miễn phí để học sinh có thể tiếp cận được ngay từ khi sách bắt đầu phát hành.

Đối với Nhà xuất bản Giáo dục là một doanh nghiệp nhà nước do Bộ Giáo dục quản lý, Bộ đã chỉ đạo nhà xuất bản tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, đa dạng hóa các kênh phân phối, giảm chi phí phát hành, đẩy mạnh tái cơ cấu nhà xuất bản theo hướng tinh gọn nhân sự, bộ máy để giảm tối đa các khâu trung gian.

"Một trong những giải pháp quan trọng căn cơ mà Bộ đã và đang kiến nghị đó là Bộ GD-ĐT đã đề nghị Bộ Tài chính báo cáo Chính phủ và Quốc hội về biệc bổ sung sách giáo khoa vào danh mục hàng hóa được nhà nước định giá và có chính sách trợ giá" – trưởng ngành giáo dục kiến nghị.

Thực hiện tự chủ đại học là chủ trương đúng đắn, cần thiết

Về tự chủ đại học, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn nhấn mạnh, đây là một chủ trương lớn của Đảng và nhà nước, đem lại nhiều cơ hội, nhiều điều kiện phát triển các trường đại học, được các trường đại học và xã hội, đánh giá cao. Qua thời gian thực hiện, tự chủ đại học đã có được nhiều diện mạo và sự phát triển mới. Chỉ số xếp hạng trên thế giới đã tăng nhanh. Giáo dục Việt Nam đứng thứ 59 trong số các quốc gia trên toàn thế giới, trong đó có sự đóng góp của chỉ số phát triển trong xếp hạng đại học.

"Nhiều ngành nghề mới đã được mở, cơ hội học tập và học tập tốt cho người học đã tăng lên. Các chỉ số của đại học đều đã được phát triển. Đều đó cho thấy chủ trương về thực hiện tự chủ đại học là đúng đắn, rất cần thiết, góp phần đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo nước nhà và cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao" - Bộ trưởng Bộ GD-ĐT chỉ rõ..

Về tình hình triển khai, trong đó có việc thành lập và hoạt động các hội đồng trường, cho đến thời điểm này, trong hệ thống các trường đại học thuộc Bộ GD-ĐT quản lý, 30/35 trường đã thành lập hội đồng và đi vào hoạt động.

Hiện nay trong số gần 200 trường thuộc các bộ ngành và các địa phương quản lý vẫn còn 13 cơ sở giáo dục đại học chưa tiến hành thành lập hội đồng trường. Bộ Giáo dục cũng đang đốc thúc các bộ ngành tiếp tục chỉ đạo việc này.

Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết, trong quá trình triển khai hoạt động tự chủ đại học, cũng còn một số vướng mắc liên quan đến hoạt động của hội đồng trường như người đứng đầu trách nhiệm của người đứng đầu, việc phối kết hợp hoạt động giữa hội đồng trường, chủ tịch hội đồng và ban giám hiệu, việc xử lý các vấn đề phát sinh…

Hiện nay, Bộ GD-ĐT cũng đang phối hợp với Bộ Nội vụ tham mưu cho Chính phủ sửa đổi nghị quyết, nghị định về thực hiện tự chủ đại học để kịp thời tháo gỡ các vướng mắc trên phương diện tổ chức để trường hoạt động tự chủ được tốt hơn.

Về vấn đề kiểm định, Bộ GD-ĐT đang có 7 trung tâm kiểm định trên cả nước. Và hiện nay thì có 174/241 trường đã được kiểm định lần 1 chiếm khoảng trên 70%. Các trường ngoài việc thực hiện kiểm định trong nước thì cũng một số trường đã bắt đầu kiểm định quốc tế.

Để hoạt động tự chủ đại học trong thời gian tới được tốt hơn, dự kiến, bộ sẽ tổ chức hội nghị sơ kết việc triển khai tự chủ đại học vào mùa hè này. Trên cơ sở đánh giá rà soát sẽ kiến nghị với Chính phủ, Quốc hội để có thể điều chỉnh luật giáo dục đại học trong thời gian sớm nhất.

Mới đây, Thành phố Hà Nội vừa có dự thảo Nghị quyết quy định mức thu học phí đối với các cơ sở giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông công lập từ năm học 2022-2023.

Chia sẻ Facebook